Όπως πληροφορούμεθα από την εταιρεία Helleniq Energy, (πρώην ΕΛΠΕ) που συμμετέχει σε κοινοπραξία με την ExxonMobil στις παραχωρήσεις νότια και ΝΔ της Κρήτης, ξεκίνησαν και πρόκειται να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη Μαρτίου οι τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στις περιοχές ενδιαφέροντος. Είχαν προηγηθεί δισδιάστατα σεισμικά τα οποία προφανώς έδωσαν πολύ θετικά στοιχεία για τους εντοπισθέντες ερευνητικούς στόχους.
- Του Κωστή Σταμπολή*
Για αυτό και τώρα η κοινοπραξία, μέσω της νέας σειράς σεισμικών, θα προσπαθήσει να αποκτήσει μια πολύ ακριβέστερη εικόνα του υπεδάφους στις δυο τεράστιες παραχωρήσεις της ώστε να μπορέσει να σχεδιάσει με τον μικρότερο δυνατό βαθμό αβεβαιότητας το γεωτρητικό -ερευνητικό της πρόγραμμα. Με την πρώτη ερευνητική γεώτρηση σε περιοχή νότια της Περαχώρας να προγραμματίζεται για το Α’ εξάμηνο του 2025.
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με στοιχεία της ΕΔΕΥΕΠ και όπως αναφέραμε σε εκτενές άρθρο μας στην Εστία (20 Αυγούστου 2023 ) έχουν εντοπιστεί 16 εκμεταλλεύσιμοι κοραλλιογενείς ύφαλοι και στις δυο παραχωρήσεις. Μεταξύ τους τα εν λόγω κοιτάσματα εκτιμάται ότι έχουν δυναμικότητα 5 τρισεκ. κυβ.μέτρων. Αυτού του μεγέθους και δομής κοιτάσματα είναι ασυνήθιστα και σπανίζουν σε διεθνές επίπεδο για αυτό και οι έρευνες στο Λιβυκό και Κρητικό αρχιπέλαγος έχουν τόσο μεγάλη σημασία, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη. Η ανακάλυψη εμπορικά εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων στην περιοχή αναμφίβολα θα εξασφαλίσει την ενεργειακή αυτάρκεια της Ελλάδας ενώ παράλληλα θα συμβάλλει στην στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, καθώς η ΕΕ στερείται δικών της εγχώριων πηγών ενέργειας και εισάγει σχεδόν το 60% της ενέργειας που καταναλώνει.
Με πολλούς από τους Ευρωπαίους ηγέτες το τελευταίο διάστημα να υπερθεματίζουν για την ανάγκη όπως η γηραιά ήπειρος αποκτήσει πρωτοβουλία κινήσεων σε τεχνολογικό, βιομηχανικό και ενεργειακό επίπεδο. Για αυτό τελευταία και ομιλούν όλο και περισσότερο για στρατηγική αυτονομία (βλέπε πρόσφατες δηλώσεις της προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, κας Ρόμπερτα Μέτσολα). Πράγμα που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να μπορεί να χαράσσει τις δικές της πολιτικές προωθώντας τις δικές της εταιρείες και προϊόντα ανταγωνιζόμενη επάξια Ανατολή και ΗΠΑ. Με τις τελευταίες να έχουν 120% ενεργειακή αυτάρκεια χάρη στις τεράστιες ποσότητες πετρελαίου και αερίου που παράγουν και άρα να απολαμβάνουν πολύ χαμηλότερες τιμές ενέργειας ( πετρέλαιο,φυσικό αέριο ηλεκτρισμός) σε σύγκριση με την πανάκριβη Ευρώπη.
Και ενώ η Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια σχετικής απραξίας έχει ξεκινήσει εκ νέου την ερευνητική προσπάθεια για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων, αυτή κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα αφού τρία περιβαλλοντικά σωματεία πριν δυο εβδομάδες κατέθεσαν προσφυγές αιτούμενες να σταματήσουν άμεσα όλες οι έρευνες. Με ορατό τον κίνδυνο οι ανωτέρω έρευνες να ανασταλούν και οι εταιρείες -που χρηματοδοτούν 100% τις έρευνες με ίδια κεφάλαια της τάξης των $ 500 εκατ. για την περίοδο 2022/2026- να εγκαταλείψουν την περιοχή. Όπως ακριβώς συνέβη πρόσφατα στην Ήπειρο,με την προγραμματισμένη γεώτρηση της Energean στα Ιωάννινα, και ενωριτερα στο Κρήτη και αρκετά χρόνια πριν στην Αιτωλοακαρνανία και στην Επανωμή.
Οι ανωτέρω περιβαλλοντικές οργανώσεις διαμαρτύρονται διότι κατά την άποψή τους οι σεισμικές έρευνες σήμερα και οι γεωτρήσεις αύριο αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την βιοποικιλότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος της περιοχής και υπαρξιακό κίνδυνο για τα ευπαθή κητοειδή των ελληνικών θαλασσών. Μάλιστα, οι εν λόγω ακτιβιστές αναφέρουν ότι οι «έρευνες διεξάγονται κατά παράβαση της ενωσιακής νομοθεσίας»
Ασφαλώς τίποτα το ανακριβέστερο από την ανωτέρω παραπλανητική δήλωση που έγινε μόνο κι μόνο για λόγους εντυπωσιασμού, αφού προκειμένου να προχωρήσει η Κοινοπραξία στις έρευνες πέρασε από όλη την απαραίτητη αδειοδοτική διαδικασία και έλαβε όλες τις προβλεπόμενες περιβαλλοντικές άδειες. Οι ενστάσεις που είχαν υποβάλλει τότε στο ΣτΕ οι ακτιβιστές περιβαλλοντολόγοι (και πήγαν τις έρευνες τρία χρόνια πίσω εν όψει της εκδίκασης της υπόθεσης) τελικά απορρίφθηκαν καθώς στερούνταν επιστημονικής τεκμηρίωσης αφού οι έρευνες δεν επηρέαζαν ούτε καν ένα μικρό μέρος του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Οι δε ισχυρισμοί των περιβαλλοντολόγων ότι δήθεν υπάρχει παράβαση του ενωσιακού δικαίου είναι απόλυτα ψευδείς διότι δεν υπάρχει ουδεμία νομολογία η Ευρωπαϊκή Οδηγία που να εμποδίζει τα κράτη μέλη από του να διεξάγουν σεισμικές έρευνες και ερευνητικές γεωτρήσεις η να παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο από εντοπισθέντα κοιτάσματα την στιγμή κατά την οποία ικανοποιούν όλους τους περιβαλλοντικούς όρους της σχετικής αδειοδότησης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα διεξάγουν θαλάσσιες έρευνες για υδρογονάνθρακες πολλά ευρωπαϊκά κράτη όπως λ.χ, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Κροατία, η Σλοβενία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Δανία, η Ισπανία, η Γαλλία για να μην αναφερθούμε στην Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο που αν και εκτός ΕΕ, προμηθεύουν τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης με πετρέλαιο και φ.αέριο.
Η κυβέρνηση θα πρέπει επιτέλους να εγκαταλείψει την διαχρονικά αμφίσημη στάση της στο θέμα των ερευνών υδρογονανθράκων, που μέχρι στιγμής έδρασε αποτρεπτικά στον εντοπισμό και αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων (να θυμίσουμε την ηχηρή αποχώρηση των εταιρειών Repsol και Total πριν από τρία χρόνια) και παράλληλα την έμμεση υποστήριξη της προς συγκεκριμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις ακτιβιστών, τις οποίες μάλιστα έχει αναβαθμίσει στα μάτια της κοινής γνώμης έχοντας τα συμπεριλάβει σε πολιτειακά συμβουλευτικά όργανα ενεργειακής πολιτικής, όπως το ΕΣΕΚ, παρέχοντάς τους νομιμοποίηση.
Μια μάλλον αντιφατική κατάσταση αφού δεν μπορεί τα εν λόγω σωματεία από την μια πλευρά να συμμετέχουν σε κυβερνητικά συμβουλευτικά όργανα και από τη άλλη να δρουν ανενόχλητα ως ακτιβιστές του πεζοδρομίου. Και μάλιστα με θέσεις και δράσεις που a priori αντιτίθενται σε θέματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας.
Με τις έρευνες υδρογονανθράκων να έχουν άμεση σχέση με την μείωση της ενεργειακής μας εξάρτησης και άρα την βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, η οποία είναι άμεσα συνυφασμένη με την εθνική ασφάλεια. Με την ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας να ξεπερνά σήμερα το 76% – με τις εισαγωγές πετρελαίου και φ.αερίου να φθάνουν το 100% της προμήθειας- προέχει η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας που μπορεί να προέλθει μόνο από την μείωση των εισαγωγών υδρογονανθράκων.
Υπό αυτήν την έννοια θα πρέπει να υπάρξει κατάλληλη νομοθετική και διοικητική πρόνοια από την κυβέρνηση, ώστε για λόγους εθνικής ασφαλείας να απορρίπτονται προσχηματικού τύπου προσφυγές και ενστάσεις σωματείων και ακτιβιστών, που δήθεν κόπτονται για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά στην πράξη προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποσπάσουν οικονομικά η άλλου είδους ανταλλάγματα. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να διασφαλιστεί η συνέχεια των ερευνών προς όφελος της οικονομίας και του κοινωνικού συνόλου.
*Ο Κωστής Σταμπολής είναι Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης και Διευθυντής του ενεργειακού portal energia.gr
