Από τα είδη φούρνου στα έτοιμα τρόφιμα και τα είδη σπιτιού “σκουπίζουν” τζίρο
Γιώργος Ατσαλάκης
Σε σημεία πωλήσεων κάθε είδους προϊόντων εξελίσσονται οι οργανωμένες αλυσίδες λιανεμπορίου – σούπερ μάρκετ. Ήδη από την περίοδο της πανδημίας, τα σούπερ μάρκετ, ειδικά στην αρχή της επώδυνης αυτής περιόδου, ήταν βασικά “κανάλια” εμπορίας προϊόντων, που άλλοτε διοχετεύονταν στην αγορά από εξειδικευμένα καταστήματα, (π.χ είδη σπιτιού, έπιπλα, συσκευές κτλ). Μέχρι, δε, να διαμορφωθεί πλαίσιο περιορισμών, δεν ήταν λίγες οι αναφορές διαμαρτυρίας των μικρεμπόρων αλλά και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου κι Επιχειρηματικότητας, που είδαν τους μεγάλους του λιανεμπορίου να “σκουπίζουν” τον τζίρο, την ώρα που οι ίδιοι ήταν κλειστοί και χωρίς ηλεκτρονικά καταστήματα.
Η τάση αυτή, μετά την πανδημία παραμένει και αποτελεί πυλώνα για την προσέλκυσης τζίρου, ειδικά από τις μεγάλες “σάλες” των αλυσίδων. Πλέον, όμως, τα σούπερ μάρκετ λειτουργούν και ως “οιονεί” σημεία εστίασης, αποστερώντας πωλήσεις από μικρά καταστήματα, κάθε είδους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σημεία με άμεση γειτνίαση με χώρους γραφείων κτλ (π.χ. Μαρούσι, Κέντρο μεγάλων πόλεων) αρκετά τετραγωνικά από τις επιφάνειες των καταστημάτων των αλυσίδων δεσμεύονται για πώληση έτοιμων γευμάτων, προϊόντων φούρνου, ενώ σε ειδικά σημεία υπάρχει και καφές, που προσφέρεται είτε για επιτόπια κατανάλωση, είτε για το “χέρι”. Ενδεικτική η εικόνα σε μεγάλες υπεραγορές, όλων των αλυσίδων (ΑΒ, Σκλαβενίτης, Μασούτης, MyMarket κτλ), όπου έχουν στηθεί σημεία εστίασης και πώλησης καφέ, ή ακόμη και παιδότοποι. Εσχάτως. δε, και η Lidl με μια καινοτομία μπαίνει δυναμικά, κατά κάποιο τρόπο, στο “παιχνίδι” αυτό.
Όπως, χαρακτηριστικά, ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος του Δ.Σ. της Lidl Ελλάς, κ. Μάρτιν Μπραντενμπούργκερ στο περιθώριο της εκδήλωσης για την αποφοίτηση των σπουδαστών του 1ου κύκλου του προγράμματος Lidl UP: Learn & Work η αλλαγή του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων Lidl από τη Δευτέρα 4 Μαρτίου, με άνοιγμα ένα τέταρτο νωρίτερα το πρωί, έχει στόχο να συμβάλλει στην καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών και κυρίως των εργαζόμενων, που αναζητούν λύσεις στο πρωινό ή το “προάριστό” τους με οικονομικές επιλογές από το φούρνο ή τη φρουταρία της αλυσίδας.
Ο τζίρος
Να σημειωθεί ότι με βάση αποτελέσματα έρευνας της εταιρείας Circana για τα ελληνικά σούπερ μάρκετ ο τζίρος τους καλπάζει και λόγω, βέβαια, ακρίβειας. Συγκεκριμένα,παρουσιάστηκε μία αύξηση του τζίρου των σούπερ μάρκετ κατά 10% το 2023, με το συνολικό ποσό να φτάνει στα 11,794 δισ. ευρώ έναντι 10,717 δισ. ευρώ το 2022. Η συντριπτική πλειοψηφία των πωλήσεων, και συγκεκριμένα τα 9,180 δισ. ευρώ αφορούσαν στην κατηγορία των τροφίμων, ενώ ο όγκος των πωλήσεων ενισχύθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το 2022.
Όχημα, δε, για την προσέλκυση πελατών ήταν και η ένταση των προσφορών, η οποία εντοπίστηκε κυρίως στις κατηγορίες των τροφίμων και στα είδη νοικοκυριού, όπου περιλαμβάνονται τα απορρυπαντικά και τα καθαριστικά σπιτιού. Στα τρόφιμα το ποσοστό του τζίρου που προήλθε από τις προωθητικές αυξήθηκε σε 25,3% και στη δεύτερη κατηγορία σε 25,3%. Συνολικά ο τζίρος των ταχυκίνητων αγαθών που διατέθηκε υπό καθεστώς προσφοράς αυξήθηκε σε 25,3% το 2023 από 22,5% το 2022.
Αναφορικά με τις τρεις μεγάλες κατηγορίες ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών από τα στοιχεία της Circana προκύπτει ότι η μεγαλύτερη αύξηση αξίας πωλήσεων το 2023 καταγράφηκε στην κατηγορία των ειδών νοικοκυριού (απορρυπαντικά, καθαριστικά, χαρτικά κ.ά) και ήταν 9,5%. Στα συσκευασμένα τρόφιμα η αξία πωλήσεων αυξήθηκε κατά 9,3% και στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς 8,6%. Την ίδια ώρα, ο όγκος πωλήσεων στα συσκευασμένα τρόφιμα ενισχύθηκε κατά 2,6%, στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς 2% και στα απορρυπαντικά/ καθαριστικά 0,9%.
Σε ό,τι αφορά στις 11 κυριότερες κατηγορίες προϊόντων, το 2023 καταγράφηκε αύξηση του όγκου πωλήσεων στις παρακάτω κατηγορίες: συσκευασμένα τρόφιμα (0,8%), στα σνακς (4,7%), στα γαλακτοκομικά (3,4%), στα κατεψυγμένα τρόφιμα (0,9%), στα μη αλκοολούχα ποτά (4,9%), στα αλκοολούχα ποτά (4,8%), στα είδη ατομικής φροντίδας και ομορφιάς (2%), στα είδη ατομικής υγιεινής (1,92%), στα απορρυπαντικά & καθαριστικά σπιτιού (0,8%) και στα άλλα είδη νοικοκυριού (1,0%). Στον αντίποδα, μείωση του όγκου πωλήσεων σημειώθηκε στα υλικά μαγειρικής (1,6%).
Βέβαια, οι καταναλωτές στράφηκαν πέρυσι στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αναζητώντας ποιοτικά προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές. Έτσι, τα προϊόντα αυτά κατέγραψαν ρυθμό ανάπτυξης 11,3% (την ώρα που στα επώνυμα προϊόντα είναι 8,6%), ενώ το μερίδιό τους σε αξία το 2023, συμπεριλαμβανομένων και των πωλήσεων της Lidl Hellas, αυξήθηκε στο 26,3% από 25,8% το 2022.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο στα τρόφιμα, καθώς το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας έφτασε το 26,7% από 26,3% το 2022. Χαμηλότερη είναι η προτίμηση στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς, με το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας να περιορίζεται στο 20,9%, ενώ στην κατηγορία των ειδών νοικοκυριού φτάνει το 25,7%.
Πυρά των μικρών
Στο μεταξύ ενδιαφέρον έχει ότι με βάση τα ίδια τα σούπερ μάρκετ αλλά αλλά και το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης, οι τιμές φαίνεται να “φρενάρουν” στο ράφι, μετά βέβαια το ράλι των τελευταίων ετών. Κάτι που, όμως, όπως τονίζουν εκπρόσωποι του “μικρού” εμπορίου, αξιοποιείται για προσέλκυση πελατών. Οι ίδιοι σημειώνουν, μάλιστα, ότι και με τα “καλάθια” ωθήθηκε ο πολίτης σε αγορές από τους “μεγάλους”, ενώ με το όλο πλαίσιο με τα POS, τη μείωση της χρήσης μετρητών και την αποστέρηση από τις ΜμΕ χρηματοδοτικών εργαλείων από κοινοτικούς πόρους για ψηφιακό μετασχηματισμό κτλ. αυτό που επισπεύδεται είναι ο “θάνατος του εμποράκου”.
Με βάση πάντως την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), στο 3% διαμορφώθηκε ο ρυθμός αύξησης των τιμών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο. Από την ανάλυση των στοιχείων που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο προκύπτουν αυξήσεις σε μια σειρά από προϊόντα πρώτης ανάγκης μέχρι της τάξης του 12,98% και μειώσεις μέχρι 6,12%. Το ΙΕΛΚΑ κάνει λόγο για συγκρατημένη αύξηση τιμών την οποία αποδίδει σε μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων στο «αυστηρό θεσμικό πλαίσιο» μέσα στο οποίο λειτουργούν τα σούπερ μάρκετ. Πιο συγκεκριμένα, από την έρευνα, με βάση το ΙΕΛΚΑ, προέκυψε ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του 3,00%. Για την κατηγορία των τροφίμων καταγράφεται άνοδος κατά 3,39% τον Ιανουάριο 2024. Όσον αφορά τις κατηγορίες με λοιπά ταχυκίνητα είδη παντοπωλείου μη τροφίμων καταγράφεται πληθωρισμός της τάξης του 0,81%.
