Νέος Οικοδομικός Κανονισμός: Το ΣτΕ κρίνει την τύχη του!

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας είναι στραμμένα τα βλέμματα υπουργείων, δημάρχων, πολιτών, κατασκευαστών και των υπόλοιπων φορέων της αγοράς ακινήτων. Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, η Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου θα συνεδριάσει στις 11 Οκτωβρίου για να κρίνει τη συνταγματικότητα των μπόνους που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός.

• Από τον Βασίλη Παπακωνσταντόπουλο

Με δεδομένο φυσικά ότι οι αποφάσεις δεν εκδίδονται από τη μία στιγμή στην άλλη, το τοπίο δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσει πριν από τις αρχές του 2025. Θεωρείται, φυσικά, σημαντικό να διεξαχθεί η συνεδρίαση, καθώς ένα ενδεχόμενο αίτημα αναβολής από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα μεταθέσει για αρκετά αργότερα την εκδίκαση της υπόθεσης, παρατείνοντας το χάος στην αγορά ακινήτων.

Τις τελευταίες ημέρες, πάντως, υπήρξαν δύο δικαστικές αποφάσεις από εφετεία που δικαίωσαν τους προσφεύγοντες δήμους. Συγκεκριμένα, το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά εξέδωσε την πρώτη τελεσίδικη απόφαση σε σχέση με τα «μπόνους» του ΝΟΚ, έπειτα από προσφυγή του Δήμου Αλίμου. Με την απόφαση 345/2024 του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά δικαιώνεται ο δήμος και οι κάτοικοι του Αλίμου, και ακυρώνεται οικοδομική άδεια που είχε εκδοθεί με χρήση των ευνοϊκών διατάξεων του ΝΟΚ (περισσότερα τετραγωνικά δόμησης, μεγαλύτερο ύψος κτιρίων κ.λπ.) από εργολάβο-κατασκευαστή στην περιοχή του παλαιού Αλίμου. Η δημοτική Αρχή του Ανδρέα Κονδύλη έκανε λόγο για απόφαση-σταθμό, τόνισε ότι ο Δήμος Αλίμου υπήρξε πρωτοπόρος στον αγώνα κατά των ψηλών κτιρίων και δεσμεύτηκε ότι θα συνεχίσει με την ίδια αποφασιστικότητα τον αγώνα της για όλα τα «μεγάλα θέματα» που έχουν ανοίξει (ψηλά κτίρια, παραλία Αλίμου κ.λπ.), μέχρι την τελική δικαίωση.

Την ίδια στιγμή το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών με την υπ’ αριθμ. Ν162/26-9-2024 απόφαση έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής που κατέθεσε ο Δήμος Χαλανδρίου εναντίον της άδειας νεοανεγειρόμενης οικοδομής στη Ρεματιά. Οπως ανέφερε ο δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος, η αναστολή αυτή αποτελεί μια σημαντική πρώτη νίκη στο Χαλάνδρι, σε εφαρμογή της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου ενάντια στις εξωφρενικές διατάξεις του ΝΟΚ για τα ύψη και τα bonus των οικοδομών. Παράλληλα ο δήμος έχει στείλει αίτημα στην Πολεοδομία Αγίας Παρασκευής να ελέγξει και τις άδειες που εκδόθηκαν με χρήση των μπόνους του ΝΟΚ, αλλά και έγγραφο να απόσχει από την έκδοση νέων αδειών με χρήση μπόνους.

Στο μεταξύ, στα μέσα Σεπτεμβρίου το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε προσωρινή διαταγή με την οποία αναστέλλεται η έκδοση οικοδομικής άδειας ακίνητου στην Κηφισιά. Κατά της άδειας, που κάνει χρήση των ευνοϊκών όρων του ΝΟΚ, είχε υποβάλει αίτηση ακύρωσης και αίτηση αναστολής ο δήμαρχος της πόλης, Βασίλης Ξυπολυτάς. Πρόκειται για άδεια ανέγερσης τριών πολυκατοικιών, ύψους 12,90 μέτρων η καθεμία και 16,20 μέτρων στη στέψη του δώματος αυτών, επί της οδού Ταϋγέτου, σε οικόπεδο ιδιοκτησίας πολυεθνικής κατασκευαστικής, απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, στην «καρδιά» της Κηφισιάς.

Παράλληλα πριν από δύο εβδομάδες η Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση του Δήμου Αθηναίων για αναστολή της μερικής ακύρωσης από τον γενικό γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου που απέτρεπε τη χρήση των μπόνους του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Με την απόφαση 110/2024 η επιτροπή έκρινε ότι η ενδεχόμενη αθρόα έκδοση οικοδομικών αδειών και η ανέγερση κτιρίων, βάσει των υπό οριστική κρίση σε επίπεδο Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας διατάξεων του ΝΟΚ, αλλά και όσων έχουν κριθεί ήδη από την Ολομέλεια ειδικά για την Αθήνα, θα δημιουργούσε τετελεσμένα, που θα δυσκόλευαν τον υπό εξέλιξη πολεοδομικό σχεδιασμό, θα αλλοίωναν το οικιστικό περιβάλλον και την πολεοδομική φυσιογνωμία των οικισμών του δήμου, επιδεινώνοντας τους όρους διαβίωσης των κατοίκων.

Σημειώνεται ότι η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ έχει κάνει δεκτές ανάλογες αιτήσεις των δήμων Κηφισιάς και Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, ενώ πολλοί δήμοι της Αττικής έχουν αναστείλει την εφαρμογή των ευνοϊκών διατάξεων του ΝΟΚ μέχρι να κριθεί η υπόθεση στην Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Το σχέδιο του υπ. Περιβάλλοντος για την υπεράσπιση του νόμου

Με όλα αυτά τα δεδομένα στα χέρια της, η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προετοιμάζει τη νομική της γραμμή στη συνεδρίαση του ΣτΕ, επεξεργαζόμενη ταυτόχρονα νομοθετική παρέμβαση. Όπως τόνισε πριν από λίγες ημέρες στη Βουλή ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς, στόχος είναι να μπουν κανόνες κοινοί για όλους, χωρίς μεταφράσεις και χωρίς προβλήματα συνταγματικότητας ή μη.
«Είναι θέματα που μας απασχολούν και επεξεργαζόμαστε την καλύτερη λύση για τη μεν περίπτωση της εκτός σχεδίου δόμησης μεταβατικά, για τη δε περίπτωση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και τα ύψη των κτιρίων και ουσιαστικά» σημείωσε, μεταξύ άλλων, ο κ. Ταγαράς.

Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο «τρέχει» από τις αρχές Αυγούστου τις διαδικασίες για την εκπόνηση μελέτης αξιολόγησης της εφαρμογής των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού σχετικά με τη δόμηση κτιρίων με έξτρα ύψος και τετραγωνικά. Μέσα από τη μελέτη φιλοδοξεί να τεκμηριώσει τη χρησιμότητα των μπόνους δόμησης. Ουσιαστικά, το υπουργείο επιμένει στην εφαρμογή του ΝΟΚ ως έχει, παρά την πλήρη αντίθεση της ΚΕΔΕ και σειρά αποφάσεων του ΣτΕ, με τις οποίες έχει κρίνει αντισυνταγματικά τα μπόνους δόμησης. Η εκπόνηση της μελέτης, η οποία χρηματοδοτείται από πόρους του Πράσινου Ταμείου, μέσω του προγράμματος δράσεων περιβαλλοντικού ισοζυγίου, είχε προβλεφθεί στον πρόσφατο νόμο 5106/2024.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η μελέτη είναι απαραίτητη για να στηρίξει τις θέσεις του για τη διατήρηση των «περιβαλλοντικών κινήτρων» του ΝΟΚ, όπως τα χαρακτηρίζει, με δεδομένο ότι οι ανώτατοι δικαστές στις αποφάσεις τους είχαν διαπιστώσει απουσία τεκμηρίωσης και ανάγκη αξιολόγησης της εφαρμογής τους. Πέρα από την κωδικοποίηση και τη νομική και την τεχνική αξιολόγηση των στοιχείων που μελετήθηκαν (ποσοτικά και ποιοτικά), θα περιλαμβάνει και προτάσεις για τυχόν βελτίωση και συμπλήρωση του σχετικού πλαισίου. Οι προτάσεις θα πρέπει να είναι δεόντως τεκμηριωμένες και να έχουν κατά το δυνατόν αναφορές σε μετρήσιμα μεγέθη και συγκρίσεις κυρίως ως προς τα προκύπτοντα οφέλη για το περιβάλλον, τη βιώσιμη πολεοδομική ανάπτυξη, την αρχιτεκτονική των κτιρίων και την καλύτερη διαβίωση των κατοίκων, στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό και δύναται να ποσοτικοποιηθεί.

Πηγή: Κυριακάτικη Δημοκρατία