Προκειμένου να αντιμετωπίσει τη στεγαστική κρίση που σοβεί στη χώρα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έλαβε με μεγάλη καθυστέρηση μία σειρά από πρωτοβουλίες που όχι μόνο δεν έλυσαν το πρόβλημα, αντιθέτως το διόγκωσαν. Η πιο εμβληματική από αυτές ήταν το πρόγραμμα «Σπίτι μου», δηλαδή η επιδότηση στεγαστικών δανείων χωρίς σοβαρές δικλίδες ασφαλείας.
Το αποτέλεσμα ήταν αφενός μεν να βγουν (πάλι) κερδισμένες οι τράπεζες, αφετέρου δε τα λίγα κατάλληλα για το πρόγραμμα σπίτια να πουληθούν… χρυσά. Ετσι, η λύση της κυβέρνησης όχι μόνο δεν έριξε τις τιμές, αλλά τις αύξησε κατά περίπου 15%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των μεσιτών.
Η ένταση του στεγαστικού προβλήματος ανάγκασε χιλιάδες νοικοκυριά να καταθέσουν αιτήσεις προκειμένου να πληρώνουν μια μικρότερη μηνιαία δόση από τις αυξημένες τιμές ενοικίων και να μη ζουν υπό τον φόβο της συνεχούς αναζήτησης στέγης.
Οπως γνωστοποίησε ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος (ΔΥΠΑ) με δελτίο Τύπου στις 25/9/2023: «Από την έναρξη του προγράμματος στις 3 Απριλίου 2023 μέχρι σήμερα υποβλήθηκαν περισσότερες από 40.000 αιτήσεις, εκ των οποίων 23.875 έλαβαν προέγκριση και 9.378 προχώρησαν στο στάδιο της έγκρισης, δηλαδή ξεκίνησε ο νομικός και τεχνικός έλεγχος του ακινήτου, δεσμεύοντας 742 εκατ. ευρώ από τον συνολικό προϋπολογισμό των 750 εκατ. ευρώ της ΔΥΠΑ για το πρόγραμμα». Ομως τα απολογιστικά στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί έπειτα από δύο χρόνια αποτυπώνουν κάτι εντελώς διαφορετικό.
Το υπουργείο Οικογένειας και Συνοχής στη με αριθμό 2552/21.02.2025 απάντηση σε ερώτηση 14 βουλευτών για την πορεία υλοποίησης του προγράμματος «Σπίτι μου» ενημέρωσε ότι «μέχρι σήμερα συνολικά σε όλη τη χώρα έχουν εκταμιευθεί 7.681 δάνεια 554 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν γίνει 8.986 υπαγωγές».
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΔΥΠΑ συμμετείχε στο πρόγραμμα με επιχορήγηση του 75% του εκάστοτε εγκεκριμένου δανείου, τα 554 εκατ. ευρώ που έχουν εκταμιευτεί επί του συνόλου του δεσμευμένου ποσού των 750 εκατ. ευρώ έπειτα από δύο χρόνια που υλοποιείται το πρόγραμμα δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία.
Σύμφωνα με την ενεημέρωση, ο στόχος των περίπου 10.000 δανείων δεν επιτεύχθηκε, αφού έχουν γίνει 8.986 υπαγωγές. Δηλαδή έχουν υπαχθεί 1.014 λιγότερα δάνεια. Αντίστοιχα, εάν υπολογίσουμε τον μέσο όρο των εκταμιευμένων ποσών από τη ΔΥΠΑ (554.000.000/7.681), τότε υπολογίζεται σε περίπου 72.126 ευρώ/δάνειο.
Συνεπώς, ακόμα και εάν τελικώς όλα πάνε κατ’ ευχήν για τις υπολειπόμενες εγκεκριμένες αλλά μη εκταμιευμένες αιτήσεις των 1.305 νοικοκυριών, τότε θα εκταμιευτούν επιπλέον περίπου (1.305x 72.126 ευρώ) 95.000.000 ευρώ. Συνολικά δηλαδή ακόμα και με το καλύτερο δυνατό σενάριο εκταμίευσης του συνόλου των εγκεκριμένων αιτήσεων τότε το ποσό που θα εκταμιεύσει η ΔΥΠΑ δεν θα είναι 750 εκατ., αλλά μόνο 650 εκατ. ευρώ.
Ο μέσος όρος ηλικίας των σπιτιών που δανειοδοτήθηκαν ήταν 40 ετών (1984), συνεπώς η απάντηση του υπουργείου και συγκεκριμένα ότι «καταφέραμε με το πρόγραμμα “Σπίτι μου Ι” να επικεντρωθούμε αποκλειστικά στους νέους ανθρώπους και να τους βοηθήσουμε να βρουν ποιοτικές και οικονομικές συνθήκες ιδιοκατοίκησης» μάλλον δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα.
Το αρμόδιο υπουργείο θα πρέπει να ενημερώσει αναλυτικά και συγκεκριμένα για τα εξής:
- Ποιοι ήταν οι λόγοι απόρριψης 14.497 αιτήσεων που ενώ έλαβαν προέγκριση τελικώς δεν εγκρίθηκαν;
- Σε πόσες υπαγωγές δανείων τελικώς δεν ολοκληρώθηκε η δανειοδότηση και για ποιους λόγους;
- Προχώρησε η διαδικασία που προβλέπεται για την κλήση των επόμενων κατά σειρά αιτήσεων ως επιλαχόντων και ποιος είναι ο συνολικός αριθμός τους;
- Ποιος είναι ο αριθμός των αιτήσεων χορήγησης παρατάσεων κατάθεσης των απαιτούμενων δικαιολογητικών και ο σχετικός αριθμός των εγκρίσεων χορήγησης παρατάσεων;
- Πόσες αιτήσεις τελικώς απορρίφθηκαν από τις τράπεζες παρότι πληρούσαν τα κριτήρια επιλεξιμότητας και για ποιους λόγους;
- Δεδομένου ότι δεν θα εκταμιευτεί το σύνολο του προϋπολογισμού του προγράμματος του 1 δισ. ευρώ, γιατί δεν έχουν κληθεί να καταθέσουν δικαιολογητικά όλα τα νοικοκυριά που συμπεριλαμβάνονταν στη σχετική λίστα εγκεκριμένων αιτήσεων;
- Πόσες αιτήσεις χορήγησης αδειών εκμίσθωσης των σπιτιών που επιδοτήθηκαν από το πρόγραμμα για πρώτη κατοικία έχουν κατατεθεί, για ποιους λόγους και πόσες εξ αυτών έχουν εγκριθεί;
- Ποιος είναι ο λόγος που δεν έχει πραγματοποιηθεί ουδεμία αυτοψία εδώ και δύο χρόνια από υπαλλήλους ελεγκτές της ΔΥΠΑ στα σπίτια που έχει επιχορηγήσει, παρότι προβλέπεται από τους όρους του προγράμματος;
Οι τιμές των ακινήτων τραβούν την ανηφόρα
Τα στατιστικά στοιχεία της ΤτΕ επιβεβαιώνουν τις συνεχιζόμενες αυξήσεις στα ακίνητα κατά τη διάρκεια υλοποίησης του εν λόγω στεγαστικού προγράμματος, και συγκεκριμένα αναφέρεται: «Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, για το 2023, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών για τα νέα διαμερίσματα ήταν 12,8%, έναντι ρυθμού αύξησης 12,5% το 2022, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης για τα παλαιά διαμερίσματα ήταν 14,5% το 2023, έναντι ρυθμού αύξησης 11,6% το 2022».
Οι τιμές ενοικίων επίσης συνεχίζουν να αυξάνονται και η πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε αποτυπώνει αύξηση κατά μέσο όρο 25% σε σύγκριση με τρία χρόνια πριν. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία για τη χρονιά που μας πέρασε, οι αυξήσεις των τιμών συνεχίστηκαν για άλλο ένα έτος: το 2024 ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών για τα νέα διαμερίσματα ήταν 10,1%, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης για τα παλαιά διαμερίσματα ήταν 7,8% το 2024.
*πηγή: εφημερίδα «κυριακάτικη δημοκρατία»
