Άχρωμος άγευστος άοσμος και χωρίς πραγματική ουσία, ο πολυδιαφημισμένος ανασχηματισμός του Κυριάκου Μητσοτάκη «πέρασε και δεν ακούμπησε», αφού αντί να κάνει δομικές αλλαγές, αποπέμποντας τους ουκ ολίγους αποτυχημένους υπουργούς και υφυπουργούς, επέλεξε να παραμείνει όμηρος του Αντώνη Σαμαρά -και όχι μόνο- και μεγάλωσε ακόμα περισσότερο το κυβερνητικό σχήμα, προκαλώντας εύλογα ερωτήματα και απορίες για τις αποφάσεις του.
Πλέον τα μέλη της κυβέρνησης φτάνουν τα 59 (!), εννέα από τα οποία είναι γυναίκες (τρεις περισσότερες από πριν), και συνολικά 16 υπουργοί παρέμειναν στη θέση τους, σε μια προσπάθεια να πείσει ότι η πολιτική που ασκείται σε οικονομία, υγεία, εθνικά θέματα και δημόσια τάξη είναι «πετυχημένη».
Σύμφωνα με την «κυριακάτικη δημοκρατία» ο κ. Μητσοτάκης δεν θέλησε να διαταράξει τις ενδοκυβερνητικές ισορροπίες, αποφασίζοντας ελάχιστες αποπομπές και πολλές προσθήκες, ενώ επιλέχθηκε να υπάρχουν υφυπουργοί σε όλα τα υπουργεία. Ταυτόχρονα, εισήλθαν 11 «γαλάζιοι» βουλευτές, τη στιγμή που αποχώρησαν πέντε μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ και τρεις τεχνοκράτες εξωκοινοβουλευτικοί υφυπουργοί.
Ενισχυμένες περιφέρειες
Στο πλαίσιο αυτό ενδιαφέρον έχει να προσδιορίσουμε, όσο αυτό είναι εφικτό, την ανθρωπογεωγραφία της νέας κυβέρνησης, απ’ όπου προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα. Οπως για παράδειγμα ότι μπήκαν σε αυτήν πρόσωπα που προέρχονται από κρίσιμες εκλογικές περιφέρειες στις οποίες η κυβερνώσα παράταξη γενικώς μπορεί να τα πάει καλύτερα και ίσως κριθεί σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι, λόγου χάρη, του νέου υφυπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Κώτσηρα από την Περιφέρεια Δυτικής Αττικής, του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γιώργου Στύλιου από την Αρτα, του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιου Λιβανού από την Αιτωλοακαρνανία και του υφυπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Κώστα Κατσαφάδου από την Α’ Πειραιώς.
Αμετακίνητος στη θέση του έμεινε ο… αόρατος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος, ενώ από το ψηφοδέλτιο Επικρατείας παρέμεινε εντός κυβερνητικού σχήματος ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Γιώργος Γεραπετρίτης και εισήλθε ένας ακόμα, ο καθηγητής Χρήστος Ταραντίλης, που ανέλαβε κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Οι τεχνοκράτες
Στο Μέγαρο Μαξίμου «μετακόμισε» από το υπουργείο Εσωτερικών ένας ακόμα έμπιστος του Κ. Μητσοτάκη, ο 42χρονος νέος υφυπουργός Παρά τω Πρωθυπουργώ στον υπουργό Επικρατείας Θοδωρής Λιβάνιος. Πρώην γ.γ. του Δήμου Αθηναίων στην πρώτη θητεία του Γιώργου Καμίνη, τεχνοκρατικά χαρακτηριστικά κυριαρχούν στο προφίλ του 42χρονου υφυπουργού Θ. Λιβάνιου, ενός ανθρώπου χαμηλών τόνων. Το 2010 διατέλεσε ειδικός σύμβουλος στο υπουργείο Εσωτερικών, όπου εργάστηκε στη σύνταξη και την προετοιμασία για την εφαρμογή του «Καλλικράτη» και του νόμου για τις εκλογικές δαπάνες στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Από το 2011 ανέλαβε καθήκοντα γενικού γραμματέα του Δήμου Αθηναίων στην πρώτη θητεία του Γ. Καμίνη, από την εκλογή του κ. Μητσοτάκη στην προεδρία του κόμματος ήταν διευθυντής Πληροφορικής σε αυτό και επικεφαλής της ψηφιακής καμπάνιας της Ν.Δ. για τις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές. Στη συνέχεια, και μέχρι τώρα, ήταν υφυπουργός Εσωτερικών και πλέον συνεχίζει αναβαθμισμένος στον στενό πυρήνα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος.
Και δεν είναι ο μόνος τεχνοκράτης στην κυβέρνηση, αφού σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται, επίσης, οι υφυπουργοί Ανάπτυξης, αρμόδιος για τις Δημόσιες Επενδύσεις και το Εταιρικό Σύμφωνο για το πλαίσιο ανάπτυξης Γιάννης Τσακίρης, Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια Κώστας Φραγκογιάννης, και Οικονομικών, αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα Γεώργιος Ζαββός. Ο τελευταίος την περίοδο 1990-1994 εξελέγη ευρωβουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία και έχει διατελέσει στέλεχος της Κομισιόν, ενώ υπήρξε και συνεργάτης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Οι μητσοτακικοί
Η πλειονότητα των υπουργών, αναπληρωτών και υφυπουργών που προέρχονται από τη Νέα Δημοκρατία ανήκει, ως αναμενόταν, στην ομάδα των μητσοτακικών. Σε αυτούς συγκαταλέγονται ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιος Λιβανός, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, αρμόδιος για την Πολιτική Προστασία και τη Διαχείριση Κρίσεων Νίκος Χαρδαλιάς, ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης, πρώην διευθυντής του κόμματος Νίκος Παπαθανάσης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, πρόεδρος της Δράσης και φανατικός υπέρμαχος των Μνημονίων Θόδωρος Σκυλακάκης, καθώς και οι δύο υφυπουργοί Εργασίας, η Δόμνα Μιχαηλίδου και η νεοεισερχόμενη Μαρία Συρεγγέλα.
Κατά το παρελθόν, μάλιστα, η τελευταία είχε ισχυρούς δεσμούς και με το περιβάλλον της Ντόρας Μπακογιάννη, όπως άλλωστε και ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης, αλλά και ο Γιάννης Οικονόμου, νέος υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης.
Στο πρωθυπουργικό περιβάλλον εντάσσονται, επίσης, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος και διευθυντής του γραφείου του κ. Μητσοτάκη, ο Στέλιος Πέτσας, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, δικηγόρος Γιώργος Κώτσηρας (που διατηρεί άριστες σχέσεις και με τον επίσης νομικό, υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη) και η υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη, η οποία συνδέεται στενά και με τον νέο υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη. Αυτός ανέκαθεν, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο, συμπορεύεται με τον πρωθυπουργό, της απολύτου εμπιστοσύνης του οποίου είναι και ο αναβαθμισμένος αναπληρωτής υπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο υφυπουργός Παιδείας Αγγελος Συρίγος και, φυσικά, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη.
Οι αυτονομημένοι
Τον δικό τους διακριτό δρόμο έχουν επιλέξει εξάλλου και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, με το μυαλό του και στην επόμενη μέρα, ο υπουργός Ναυτιλίας και πρώην αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας στη δύσκολη περίοδο πριν από την εκλογή του κ. Μητσοτάκη, ο Γιάννης Πλακιωτάκης, και ο υπουργός Οικονομίας Χρήστος Σταϊκούρας, με καραμανλικές ρίζες, ωστόσο αξιοποιημένος από όλους τους «γαλάζιους» πρωθυπουργούς στις κυβερνήσεις τους.
Οι καραμανλικοί
Οσον αφορά στη λίστα με τους υπουργούς που θεωρούνται πιο κοντά στον Κώστα Καραμανλή κατατάσσονται ο υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης Σταύρος Καλαφάτης, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Χρίστος Δήμας, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας και ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, με μακρόχρονη τη διαφωνία της οικογένειάς του με την οικογένεια Μητσοτάκη. Στην ίδια κατηγορία, επίσης, περιλαμβάνονται ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο υφυπουργός Ναυτιλίας Κώστας Κατσαφάδος και φυσικά ο υπουργός Υποδομών, Κώστας Αχιλλέα Καραμανλής.
Στις θέσεις τους, τέλος, εντός του κυβερνητικού σχήματος παρέμειναν ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, αρμόδιος για την Αντεγκληματική Πολιτική Λευτέρης Οικονόμου, πρώην αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. και υπουργός επί της υπηρεσιακής κυβέρνησης Πικραμμένου, καθώς και ο υφυπουργός Αμυνας, στρατηγός εν αποστρατεία Αλκιβιάδης Στεφανής.
Πανίσχυροι οι σαμαρικοί
Πολύ ισχυρή ομάδα μέσα στην κυβέρνηση εξακολουθούν να αποτελούν και τα στελέχη με ιδιαίτερες αναφορές στον Αντώνη Σαμαρά. Ανάμεσά τους, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης και η υφυπουργός του Σοφία Βούλτεψη, ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Βλάσης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο υφυπουργός του Νίκος Ταγαράς, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως και ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος.
Πολιτικά προσκείμενοι στον πρώην πρωθυπουργό θεωρούνται, επίσης, η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη, οι υφυπουργοί Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γιώργος Γεωργαντάς και Γιώργος Στύλιος (που διατηρεί καλές σχέσεις και με το καραμανλικό περιβάλλον), η υφυπουργός Παιδείας Ζέττα Μακρή, ο υφυπουργός Μεταφορών Γιάννης Κεφαλογιάννης και η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Φωτεινή Αραμπατζή.
Καλές σχέσεις με τον κ. Σαμαρά, αλλά ακολουθώντας τη δική τους, αυτόνομη πορεία, έχουν οι υπουργοί Υγείας Βασίλης Κικίλιας, Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης και Εσωτερικών Μάκης Βορίδης.
Αμετακίνητα τα ορφανά του Σημίτη αναβαθμισμένοι οι ποταμίσιοι
Αμετακίνητοι στις θέσεις τους στο κυβερνητικό σχήμα παρέμειναν και μετά τον ανασχηματισμό οι υπουργοί που προέρχονται από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ, αλλά και το Ποτάμι, στους οποίους, μάλιστα, προστέθηκαν ακόμα δύο, οι Γιώργος Αμυράς και Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
Καταρχάς στην κεφαλή του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη παρέμεινε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Το πρόσωπο που έχει ταυτιστεί όσο λίγα με τη μακρά διακυβέρνηση της χώρας από το ΠΑΣΟΚ από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου, του Κώστα Σημίτη στη συνέχεια και ως υπουργός Μεταφορών στη συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου. Το πιο πρόσφατο κτύπημά του που προκάλεσε σάλο είναι η δήλωσή του ότι συνιστά «εθνικισμό» η επέκταση των 12 μιλίων.
Υφυπουργός Εργασίας παρέμεινε ο Πάνος Τσακλόγλου, ο επονομαζόμενος και «Ηρώδης της Ελλάδας», επειδή το 2012 ως σύμβουλος του τότε υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα είχε εισηγηθεί την κατάργηση του αφορολογήτου για τα παιδιά. Εχει διατελέσει σύμβουλος δύο πρωθυπουργών, του Γιώργου Παπανδρέου και του Λουκά Παπαδήμου.
Παρά το «τσιμέντωμα» της Ακρόπολης, τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές σε κεντρικά αρχαιολογικά μνημεία της χώρας, αλλά και τις σε βάρος της αντιδράσεις από τους καλλιτέχνες, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη διατηρήθηκε στη θέση της υπουργού Πολιτισμού. Πρώην γενική γραμματέας του υπουργείου από το 1999 έως το 2004 και από το 2009 έως το 2015, ήταν μέλος του τομέα Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ και υπεύθυνη της ομάδας Πολιτισμού του ΙΣΤΑΜΕ.
Στη θέση του, ως αναμενόταν, έμεινε και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, πρώην μέλος στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ και υποψήφιος ευρωβουλευτής.
Εντός του Μεγάρου Μαξίμου, και παρά τα σύννεφα στις σχέσεις του με τον ανιψιό του πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη, ο Ακης Σκέρτσος διατηρήθηκε στη θέση του υφυπουργού Παρά τω Πρωθυπουργώ. Ταυτισμένος με τον ΣΕΒ, στον οποίο ήταν γενικός διευθυντής, έχει συμπορευτεί με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, τον Παναγιώτη Πικραμμένο και τον Γιάννη Στουρνάρα, ενώ έχει θητεύσει και στο ΠΑΣΟΚ Αμαρουσίου.
Ισχυρή είναι επίσης η παρουσία στην κυβέρνηση και πρώην βουλευτών και στελεχών του Ποταμιού.
Ο «γυρολόγος» Θεοχάρης
Παρά τις περί αντιθέτου εκτιμήσεις και το μπάχαλο που παρατηρήθηκε στον τουρισμό εν μέσω της πανδημίας, ο Χάρης Θεοχάρης παρέμεινε στη θέση του υπουργού.
Είναι ο «γυρολόγος» τεχνοκράτης που το 2009, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, ανέλαβε σύμβουλος του γενικού γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων Διομήδη Σπινέλλη, το 2011 πήρε προαγωγή σε γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (λαμβάνοντας τα εύσημα από τον αλησμόνητο Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ), το 2015 εξελέγη βουλευτής με το Ποτάμι, στη συνέχεια ίδρυσε δικό του κόμμα (τη Δημοκρατική Ευθύνη), το 2017 συμμετείχε στη συνδιάσκεψη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και τελικά κατέληξε στη Νέα Δημοκρατία.
