Ολοκληρώθηκε η επίσημη επίσκεψη του Νίκου Δένδια στη Σερβία όπου συνάντησε την… ελίτ της πρώην γιουγκοσλαβικής χώρας, είχε τριμερή συνάντηση (παρών και ο Κύπριος ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης) για θέματα συνεργασίας, ανέλυσε λεπτομερώς την κατάσταση με την Τουρκία (για μεταναστευτικό και «εισβολή» στα Βαλκάνια) και ενημερώθηκε ότι δρόμος του Βελιγραδίου μετονομάστηκε σε Ιωάννης Καποδίστριας, προς τιμήν των 200 ετών από την ελληνική επανάσταση.
Ο πρώτος ξένος πολιτικός που συνάντησε ο Πατριάρχης Σερβίας Πορφύριος μετά την ενθρόνιση του
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ολοκληρώνοντας την επίσκεψή του έγινε δεκτός από τον Πατριάρχη Σέρβίας, Πορφύριο.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε εγκάρδια ατμόσφαιρα με τον προκαθήμενο της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας να εκφράζει την ευγνωμοσύνη του που η Ελλάδα δεν «ξεχνάει τον ομόθρησκο σερβικό λαό» και του συμπαραστέκεται σε κάθε δυσκολία.
Ο Πατριάρχης Πορφύριος εξήρε και το γεγονός ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν παραλείπουν να επισκεφτούν το Πατριαρχείο σε κάθε ταξίδι τους στην Σερβία. Επισήμανε δε, το γεγονός ότι ο κ. Δένδιας είναι ο πρώτος ξένος πολιτικός με τον οποίο συναντάται από την ενθρόνιση του στις 19 Φεβρουαρίου.
Στην συνάντηση του Πατριάρχη των Σέρβων με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, δεν υπήρξε η ανάγκη παρουσίας μεταφραστή, μιας και ο προκαθήμενος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας μιλάει άπταιστα την ελληνική γλώσσα.
Στον ανδριάντα του Ρήγα Φεραίου και στον μεγαλύτερο ορθόδοξο ναό στον κόσμο
Στην συνέχεια ο κ Δένδιας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης φέτος των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, μετέβη στον ανδριάντα του Ρήγα Φεραίου που δεσπόζει στο κέντρο του Βελιγραδίου και κατέθεσε στεφάνι προς τιμήν του εμπνευστή της εξέγερσης κατά του οθωμανικού ζυγού.
Ο υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε, επίσης, τον νεόδμητο ναό του Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι, που είναι ο μεγαλύτερος ορθόδοξος ναός στον κόσμο και δήλωσε εντυπωσιασμένος από την εικονογράφηση του.
Ο κ. Δένδιας συνοδευόμενος από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιο Λιβανό, επισκέφτηκαν και αγροτική φάρμα που αποτελεί πρότυπο στην εκτροφή γαλακτοφόρων ζώων.
Συγχαρητήρια σε Βούτσιτς για τον εμβολιασμό και στήριξη σε όλα τα μέτωπα
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς στο προεδρικό μέγαρο και τον διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να υποστηρίζει σθεναρά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Σερβίας, επισημαίνοντας ότι «η ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, αποτελεί εγγύηση για την εδραίωση της σταθερότητας στην περιοχή».
Ο Σέρβος Πρόεδρος από την πλευρά του επισήμανε ότι εκτιμά ιδιαίτερα την στάση αρχής που επιδεικνύει η Ελλάδα στην υποστήριξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Σερβίας. Τόνισε ότι στην περιοχή των Βαλκανίων, απαραίτητη προϋπόθεση για την σταθερότητα και την ασφάλεια αποτελεί η αφοσίωση στην ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας.
Στην συνάντηση συζητήθηκαν επίσης και το θέμα της πανδημίας και ο κ. Δένδιας συνεχάρη την Σερβία για την πρόοδο του προγράμματος εμβολιασμού της, επισημαίνοντας ότι η δημιουργία συνθηκών ανοσίας θα επιτρέψει στους Σέρβους τουρίστες, με την τήρηση όλων των επιδημιολογικών πρωτοκόλλων, να παραθερίσουν φέτος στην Ελλάδα.
Η οδός Ιωάννη Καποδίστρια και η Κέρκυρα
Κατά τις δηλώσεις του Νίκου Δένδια με τον Σέρβο ομόλογό του Νίκολα Σελάκοβιτς, ο Έλληνας ΥΠΕΞ στάθηκε στη μετονομασία δρόμου στη σερβική πρωτεύουσα: «Μια πόλη που είναι συνδεδεμένη ήδη με την ελληνική ιστορία μέσω του Ρήγα Φεραίου και με μεγάλη χαρά και ευγνωμοσύνη άκουσα την πρότασή σας, αγαπητέ κ. Υπουργέ, αγαπητέ Nikola, για τη μετονομασία ενός δρόμου στο Βελιγράδι σε οδό Ιωάννη Καποδίστρια. Για μας αυτό είναι μια εξαιρετική χαρά και μια εξαιρετική τιμή».
Και συνέχισε με αναφορά στην αγαπημένη του Κέρκυρα: «Και όπως ξέρετε, άλλωστε, ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε, κατάγεται από την Κέρκυρα, όπως και εγώ. Το «νησί της σωτηρίας», ένα νησί το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη σερβική ιστορία, με την έδρα της εξόριστης σερβικής κυβέρνησης στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ενός μεγάλου τμήματος του σερβικού στρατού».
Η ελληνική παρουσία στη Σερβία
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ στάθηκε και στην παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων και επενδύσεων στη Σερβία: «Επίσης, συζητήσαμε για τη σημαντική οικονομική παρουσία της Ελλάδας στην Σερβία. Οι ελληνικές επενδύσεις στη Σερβία είναι μεταξύ 2,5 και 3 δισεκατομμυρίων Ευρώ, αλλά αυτή είναι η βάση. Μετά τη 10χρονη κρίση, η Ελλάδα επανέρχεται στην περιοχή μας, στα Βαλκάνια. Θέλουμε οι ελληνικές επιχειρήσεις να έρθουν και να επενδύσουν εδώ στη Σερβία. Μου λένε ότι έχουν δημιουργήσει οι ελληνικές επενδύσεις 25.000 θέσεις εργασίας. Θα θέλαμε να φτάσουμε σε ένα σημείο να έχουμε δημιουργήσει 100.000 θέσεις εργασίας στη Σερβία».
Για να συνεχίσει μιλώντας για εμβάθυνση της συνεργασίας και σε άλλους σημαντικούς τομείς: «Επιθυμούμε να μεγαλώσουμε, να εμβαθύνουμε τις οικονομικές μας σχέσεις και το εμπόριο μας, όπως επίσης τη συνεργασία μας σε τομείς σημαντικούς, όπως η ενέργεια και όπως η άμυνα. Ειδικά για την ενέργεια συζητήσαμε μαζί πώς θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε τη διασύνδεση των χωρών της περιοχής. Και όσον αφορά στις μεταφορές, σας πρότεινα – και ευχαριστώ που το δεχτήκατε – να υπάρξει τριμερής συνάντηση μεταξύ ημών και της Βόρειας Μακεδονίας για να συζητήσουμε τη διασυνδεσιμότητα της περιοχής μας».
Φάκελος Τουρκία
Σε ότι αφορά την Τουρκία, ο Νίκος Δένδιας μίλησε για τις βλέψεις της στην περιοχή και στάθηκε και στις προκλήσεις, αλλά και την προγραμματισμένη επίσκεψή του στην Άγκυρα.
«Άκουσα με πολύ μεγάλη προσοχή τα όσα ειπώθηκαν για την Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την οποία επίσης είχα επισκεφτεί πρόσφατα και η οποία επίσης αποτελεί τμήμα της βαλκανικής αρχιτεκτονικής. Και για την οποία θα θέλαμε ένα σταθερό, βέβαιο, ευρωπαϊκό μέλλον. Και εκεί είμαστε στην απόλυτη διάθεσή σας, κύριε Υπουργέ, για συνεργασία και για βοήθεια, με όποιο τρόπο μπορούμε. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε η Βοσνία Ερζεγοβίνη να γίνει μια μαύρη τρύπα στη μέση της Ευρώπης», είπε χαρακτηριστικά.
Και συνέχισε: «Επίσης, παρατηρούμε εμείς από την ελληνική πλευρά, τις τουρκικές βλέψεις στην ευρύτερη περιοχή μας και την προσπάθεια που κάνει η Τουρκία με τη χρήση οικονομικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών μέσων, να προσεταιρισθεί χώρες της περιοχής και ιδιαίτερα τον μουσουλμανικό πληθυσμό. Είναι ένα ζήτημα το οποίο πάντοτε έχει την προσοχή μας».
Καταλήγοντας αναφέρθηκε στον εξτρεμισμό και στην επίσκεψή του στην Τουρκία: «Εμείς πιστεύουμε ότι οι πληθυσμοί, οι άνθρωποι και οι κοινωνίες είναι πάντα γέφυρες συνεργασίας. Γέφυρες συνεργασίας για την ειρήνη και την ασφάλεια, για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την προώθηση των ανθρωπίνων αξιών. Και όχι βέβαια για την προώθηση οποιουδήποτε είδους εξτρεμισμού, φανατισμού ή μισαλλοδοξίας. Σας είπα ήδη κατ’ ιδίαν ότι έχω την πρόθεση να μεταβώ στην Άγκυρα τις αμέσως προσεχείς μέρες, την επόμενη εβδομάδα, βεβαίως όμως υπό προϋποθέσεις, ότι θα υπάρχει το κατάλληλο κλίμα. Ότι η Τουρκία δεν θα προβεί σε τέτοιες προκλητικές ενέργειες που θα εμποδίσουν αυτή μου την επίσκεψη. Ευελπιστούμε, λοιπόν, ότι η τουρκική πλευρά αυτή τη φορά θα απέχει από τέτοιες ενέργειες».
Η τριμερής με την Κύπρο
Για το σκοπό της τριμερούς συνάντησης στο Βελιγράδι με την Κύπρο και τη Σερβία φυσικά, αλλά και τη σημασία της, ο Έλληνας ΥΠΕΞ ανέφερε: «Επίσης, για όσους μας ρωτούν ποια είναι η βάση αυτών των συναντήσεων, το πράγμα είναι πάρα πολύ απλό. Θα σας πω ένα παράδειγμα, εδώ και λίγες εβδομάδες, διοργανώσαμε στην Αθήνα το Φόρουμ Φιλίας. Ήταν η Κύπρος, η Ελλάδα, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και η Γαλλία. Και η λογική ήταν να υπάρχουν μαζί σε ένα χώρο, χώρες οι οποίες ασπάζονται τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Δικαίου της Θαλάσσης. Και ευχαριστώ θερμά τον Σέρβο Υπουργό, γιατί πριν από λίγο, στο πλαίσιο της συνεννόησής μας, καλωσόρισε και τη συμφωνία της Ελλάδας με την Αλβανία, όσον αφορά τον τρόπο του καθορισμού του θέματος του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών μέσα από το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου».
Και κατέληξε: «Το διεθνές δίκαιο είναι το πλαίσιο: πάνω σε αυτό χτίζουμε τις φιλίες μας, τις σχέσεις μας με τις άλλες χώρες. Και βέβαια, πρέπει να πω ότι είναι ιδιαίτερα εύκολο όταν συζητάμε με μια χώρα, όπως η Σερβία, με την οποία η ιστορία μας έχει σε μεγάλο βαθμό ταυτιστεί μέσα στο πλαίσιο των αιώνων. Έχουμε βρεθεί πάρα πολλές φορές ο ένας δίπλα στον άλλο σε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές».
Προοπτικές ανάπτυξης
Οι προοπτικές ανάπτυξης της πολυμερούς συνεργασίας Ελλάδας-Σερβίας είναι πάρα πολλές, με τον κ. Δένδια να επικεντρώνεται σε τρεις τομείς:
«Την ενέργεια, καταρχήν. Εμείς αναζητούμε την ενεργειακή ασφάλεια με τη δημιουργία εναλλακτικών πηγών και εναλλακτικών οδών και στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζουμε τον σχεδιαζόμενο διασυνδετήριο άξονα Σερβίας-Βουλγαρίας, ο οποίος θα συνδεθεί με τον άξονα Βουλγαρίας-Ελλάδας και κατά συνέπεια με τον TAP. Όπως ξέρετε, διαθέτουμε ήδη έναν σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου και έχουμε ξεκινήσει την κατασκευή μιας πλωτής μονάδας αεριοποίησης φυσικού αερίου, τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στη σερβική προσπάθεια για πρόσβαση και από άλλες πηγές. Νομίζω ότι είναι σημαντικό όλες οι χώρες των Βαλκανίων να έχουν πολλαπλές δυνατότητες.
Μεταφορές: δίνουμε μεγάλη σημασία στον πανευρωπαϊκό άξονα Χ [λατινικός αριθμός 10], που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη μέσω της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας με το Σάλτσμπουργκ. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν οδοί επικοινωνίας από τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης προς τον Βορρά, ώστε να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε ως οικονομίες τη δυνατότητά μας για ταχεία μεταφορά προϊόντων.
Το θέμα που μας απασχολεί όλους είναι, επίσης, το μεταναστευτικό. Ετέθη σήμερα στη συζήτηση, το θέτουμε και δημοσίως. Τόσο εμείς, όσο και η Κύπρος είμαστε στην πρώτη γραμμή της Ανατολικής Μεσογείου ως προς στις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επ’ αυτού, νομίζω ότι υπάρχει ένας σαφής χώρος για ανάγκη πλήρους συμμόρφωσης της Τουρκίας με τη Συμφωνία του 2016. Η Τουρκία έχει την υποχρέωση καταρχήν να ελέγχει τις μεταναστευτικές ροές από το έδαφος της και από εκεί και πέρα να δέχεται τις επιστροφές από την Ε.Ε. Νομίζω ότι η Τουρκία πρέπει να ενισχύσει τον έλεγχο των συνόρων της και να ανταποκριθεί πλήρως σε αυτή τη Συμφωνία».
