Eντονες είναι οι πολιτικές διεργασίες που καταγράφονται στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας το τελευταίο διάστημα. Τόσο η στροφή του κυβερνώντος κόμματος στο αποκαλούμενο Kέντρο (σε επίπεδο ρητορικής, αλλά και των προσώπων που στελεχώνουν την ηγετική του ομάδα), όσο και η διάψευση προσδοκιών που είχαν προεκλογικά καλλιεργηθεί σε πληθώρα ζητημάτων (π.χ. Συμφωνία των Πρεσπών), έχουν ως αποτέλεσμα την «απελευθέρωση» περαιτέρω πολιτικών δυνάμεων.
Το συγκεκριμένο κενό είναι πλέον ορατό διά γυμνού οφθαλμού, αναγκάζοντας ακόμη και δημοσκόπους, όπως ο Δημήτρης Μαύρος, να σημειώσουν αμέσως μετά τη διαγραφή του Κωνσταντίνου Μπογδάνου, τον περασμένο Οκτώβριο, πως «υπάρχει η υποδομή για ένα κόμμα στα δεξιά της Ν.Δ., με πιο ακραίο λόγο και συμπεριφορά».
Σύμφωνα με τον κ. Μαύρο, αυτό το οποίο «λείπει» είναι κάποιο «πρόσωπο» το οποίο θα καταφέρει να μετατρέψει αυτό το πολιτικό κλίμα σε αποτελεσματική κομματική μηχανή. Συγκεκριμένα, είπε ότι «υπάρχουν ο ενισχυτής και ένα πολύ καλό cd player, αλλά δεν υπάρχουν τα σωστά ηχεία στο στερεοφωνικό που λέγεται “ακροδεξιά έκφραση”. Αν τυχόν βρεθεί κάποιος έξυπνος ακροδεξιός εκπρόσωπος, που θα αρχίσει να παίζει το παιχνίδι αυτό με πολιτική ορθότητα, τότε θα υπάρξει πολύ ισχυρή έκφραση αυτού του χώρου και θέλει πολύ μεγάλη προσοχή».
Φυσικά, οι παραδοχές του κ. Μαύρου δεν αποτελούν παρά την κορυφή του παγόβουνου, αφού είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε πλήθος ζητημάτων που απασχολούν την κοινωνία, στα οποία δεν υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στα συστημικά κόμματα, υπάρχει σαφές ρήγμα με τις απόψεις της κοινωνίας. Το Μεταναστευτικό, η εντατική προώθηση της ατζέντας δικαιωματισμού των ΛΟΑΤΚΙ, η Παιδεία και φυσικά τα εθνικά ζητήματα αποτελούν πλέον τομείς στους οποίους κάποιος συντηρητικός πολίτης θα μπορούσε να πει ότι δεν εκπροσωπείται.
Όταν σε αυτή την κατάσταση έρχονται να προστεθούν και ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα, όπως η έκρηξη της ακρίβειας, οι περιορισμοί λόγω των μέτρων για την πανδημία και οι υποχρεωτικότητες, είναι σαφές ότι αυτό το οποίο σημειώνουν οι επαγγελματίες δημοσκόποι μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι πολύ μεγαλύτερο.
Η καταγραφή απόψεων που ανήκουν σε αυτόν ακριβώς τον χώρο στις δημοσκοπήσεις είναι σαφής και μπορεί, σύμφωνα με αναλυτές, να φτάσει στο σημείο μετά τις επόμενες εκλογές να βάλει παραπάνω από ένα κόμμα στη Βουλή. Ειδικά από τη στιγμή που η ύπαρξη ενός κραταιού πολιτικού σχηματισμού στα δεξιά της Κεντροδεξιάς αποτελεί πλέον πανευρωπαϊκό φαινόμενο, στην Ελλάδα είναι θέμα χρόνου να αρχίσει να ευδοκιμεί κάτι ανάλογο.
Οι παίκτες στην «πατριωτική» σκακιέρα
Μπορεί ο χρονικός ορίζοντας των επερχόμενων εκλογών να μην είναι ακόμη ξεκάθαρος, όμως φαίνεται ότι αυτή τη φορά το «πάθημα» των ευρωεκλογών του 2019 έχει γίνει σε αρκετούς μάθημα. Ετσι, η δραστηριότητα των πολιτικών σχηματισμών, φορέων και προσώπων που βρίσκονται σε αυτόν τον χώρο έχει ήδη ξεκινήσει.
- Σαφώς την καλύτερη θέση εκκίνησης κατέχει η Ελληνική Λύση. Το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου είναι ήδη στη Βουλή, έχει επικοινωνιακό οργανισμό και στελέχη του θεωρούν ότι η στάση τους τα τελευταία χρόνια, στα οποία έχουν καταφέρει να αποφύγουν «παγίδες», θα ανταμειφθεί. Το ποσοστό με το οποίο εισήλθε στη Βουλή θεωρείται «πακτωμένο» και κάποιες κινήσεις με «μετεγγραφές» αναγνωρίσιμων προσώπων από τον χώρο τόσο των επιστημών όσο και των Ενόπλων Δυνάμεων θα του δώσουν τη δυνατότητα να ανεβάσει τα ποσοστά του, με στόχο ακόμη και να ξεπεράσει το ΚΚΕ. Με εκκίνηση λοιπόν το 3,7% των εκλογών του Ιουλίου του 2019, στην Ελληνική Λύση θεωρούν ότι η διαφοροποίησή τους από τον συστημικό λόγο, σε συνδυασμό με την ενίσχυση του κόμματος, μπορεί να το φέρει κοντά στο 5% ή και στο 6%, μετατρέποντάς τους σε «ρυθμιστές» της επόμενης ημέρας.
- Η σύμπραξη της Νέας Δεξιάς του Φαήλου Κρανιδιώτη με τη Δημιουργία Ξανά του Θάνου Τζήμερου, με το όνομα «Δημιουργία», κατά πολλούς θεωρείται ως «βάση» για μια ευρύτερη συσπείρωση. Αλλωστε, πολύ πρόσφατα, σε συνέντευξη σε ραδιοφωνικό σταθμό, ο Φαήλος Κρανιδιώτης έριξε στο τραπέζι πολύ συγκεκριμένα ονόματα. «Με όλους τους ανθρώπους με τους οποίους έχουν πατριωτικές ιδέες και μια φιλελεύθερη άποψη για την οικονομία, που είναι ενάντιοι σε αυτό το μετασοβιετικό πράγμα που είχε φτιαχτεί, συζητάμε. Θεωρώ ότι έχουμε κοινά πράγματα και με τον Γιώργο Καραμπελιά και με τον Σάββα Καλεντερίδη και με τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο και με τον Πρόδρομο Εμφιετζόγλου και με το Ρεύμα», είπε χαρακτηριστικά.
- Ο Πρόδρομος Εμφιετζόγλου, με τη δημιουργία του σχηματισμού Πανελλήνια Πατριωτική Ενωση, εξέπληξε αυτούς που θεωρούσαν ότι ήταν ένας άνθρωπος που προτιμούσε να δίνει τις μάχες του χωρίς ενεργή εμπλοκή στον πολιτικό στίβο. Όμως, μια σειρά πρωτοβουλιών του, όπως η ίδρυση του Σωματείου Αβέρωφ, αλλά και η περίφημη επιστολή για το ζήτημα της Παιδείας και του Δημογραφικού, έκανε σαφές ότι θεωρούσε πως το υπάρχον πολιτικό προσωπικό δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει στις ανάγκες της εποχής. Η ενεργητικότητα με την οποία ξεκίνησε η οργάνωση του κόμματος, με απανωτές περιοδείες στη βόρεια Ελλάδα, με έμφαση στις περιοχές της Μακεδονίας που θα έχουν πρόβλημα από το κυνήγι της χίμαιρας της απολιγνιτοποίησης, δείχνουν ότι σκοπός είναι η οργάνωση ενός κομματικού μηχανισμού από τη βάση.
- Σε οποιαδήποτε ανάλυση περί του χώρου στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας πρέπει να γίνει λόγος και για την περίπτωση του κόμματος Ελληνες για την Πατρίδα. Παρά το γεγονός ότι ο Ηλίας Κασιδιάρης παραμένει φυλακισμένος στον Δομοκό, το κόμμα του συνεχίζει να βρίσκεται κοντά στο όριο της εισόδου στη Βουλή. Σε αρκετές περιπτώσεις, δημοσκοπικά ανιχνεύεται στο 1,5%, ποσοστό που ανεβαίνει στο 2%-2,5% με αναγωγή, έχοντας μάλιστα σε έρευνα τον Δεκέμβριο «πατήσει» το 3,1%. Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις νομοθετικές προβλέψεις του, μετά την καταδίκη του ο Ηλίας Κασιδιάρης δεν μπορεί να είναι πρόεδρος, έχει το δικαίωμα να είναι υποψήφιος βουλευτής.
- Η Λαϊκή Δεξιά Πατριωτική Κίνηση του δημοσιογράφου της εφημερίδας «Μακελειό» Στέφανου Χίου, που βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με τον Η. Κασιδιάρη, εδράζεται επίσης στην προσωπικότητα του ιδρυτή της και φιλοδοξεί να εκπροσωπήσει έναν «αντισυστημικό» λόγο.
- Κίνημα Ελεύθερων Ανθρώπων και Λαϊκή Δεξιά Πατριωτική Κίνηση. Ο ξαφνικός και πρόωρος θάνατος του Γιώργου Τράγκα άφησε πίσω του το Κίνημα Ελεύθερων Ανθρώπων, κόμμα με αρκετά εσωκομματικά ζητήματα και διαμάχες μεταξύ των επίδοξων κληρονόμων του. Η δραστηριότητα του ιδρυτή του το προίκισε με αριθμό υποστηρικτών που σίγουρα δεν είναι αρκετός για να το κατατάξει στους «πρωτοκλασάτους» παίκτες, αλλά το καθιστά σίγουρα υπολογίσιμη δύναμη.
Οι ανεξάρτητοι
7. Στην παραπάνω καταγραφή θα πρέπει κανείς να προσθέσει μια πλειάδα προσωπικοτήτων, οργανώσεων, δεξαμενών σκέψης και οργανώσεων τοπικού χαρακτήρα, μέσω των οποίων παραδοσιακά εκφράζονται δυνάμεις του λεγόμενου «πατριωτικού χώρου». Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Γιώργου Καραμπελιά και του κινήματος «Άρδην», το οποίο έχει σαφή παρουσία εδώ και χρόνια στον πολιτικό διάλογο
8. Αμελητέα δεν είναι ούτε η Κίνηση των 13, στην οποία συμμετέχουν προσωπικότητες, όπως ο Νίκος Καραχάλιος, ο Νίκος Νικολόπουλος, ο Αργύρης Ντινόπουλος.
9. Βαρύνουσα όμως σημασία φαίνεται ότι έχει και το think tank Ρεύμα, το οποίο προσπαθεί να επαναφέρει τον πολιτικό όρο «συντηρητικός» στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας και κάνει αναφορές στην παραδοσιακή κεντροδεξιά βάση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία, αν μη τι άλλο, αισθάνεται «παραμελημένη» το τελευταίο διάστημα.
Με βεβαιότητα κάποιοι υποστηρίζουν ότι παρόμοια ρεύματα υπάρχουν και μεταξύ σημαντικού αριθμού πρώην βουλευτών και υπουργών της Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι με ανησυχία βλέπουν το κόμμα να διολισθαίνει προς θέσεις οι οποίες στους ίδιους φαίνονται αδιανόητες. Κάποιοι μάλιστα κάνουν λόγο για 20-25 τέτοια υψηλόβαθμα πρώην στελέχη, που βρίσκονται «στα κάγκελα» με τις εξελίξεις στο κόμμα.
Να προχωρήσει στη δημιουργία πολιτικής κίνησης φέρεται αποφασισμένος και ο πρώην υπουργός και δημοσιογράφος Πάνος Παναγιωτόπουλος. Θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί ακόμη και σε «βαριά» ονόματα υψηλόβαθμων στρατιωτικών, που κάθε τόσο επιλέγουν με δημόσιες παρεμβάσεις τους να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου για διάφορα ζητήματα, των οποίων τα ονόματα στο παρελθόν έχουν «ξαναπαίξει».
Οι τρεις πόλοι γύρω από τους οποίους θα συσπειρωθούν δυνάμεις
Η επικοινωνία και η πολιτική ώσμωση μεταξύ των δεξιών παραγόντων περνούν συνήθως κάτω από τα «ραντάρ» της επικαιρότητας. Είναι, όμως, όπως προκύπτει, διαρκείς. Πράγμα διόλου παράξενο, αφού ακόμη και τις ημέρες των γιορτών η κυβέρνηση δεν κατάφερε να ησυχάσει από την κριτική από τα δεξιά της και υποθέσεις, όπως η κάλυψη που προσφέρθηκε στον Ηλία Μόσιαλο, η συγκέντρωση των Πακιστανών στο Σύνταγμα, αλλά και άλλου είδους αστοχίες, της κόστισαν επικοινωνιακά και όχι μόνο.
Ήδη λοιπόν έχουν γίνει ορατοί τρεις πόλοι, γύρω από τους οποίους αναμένεται να υπάρξουν ευρύτερες συσπειρώσεις.
- Δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη ανάλυση για τον πρώτο πόλο, αυτόν του κόμματος του Κυριάκου Βελόπουλου. Το κοινοβουλευτικό κόμμα έχει την ευχέρεια, διαθέτοντας τον πολιτικό και επικοινωνιακό μηχανισμό, να βολιδοσκοπεί πρόσωπα τα οποία θεωρεί ότι μπορεί να το ενδυναμώσουν. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που δεν θα έλεγαν «όχι» στο ενδεχόμενο συμμετοχής τους στα ψηφοδέλτια ενός καταξιωμένου πολιτικού κόμματος.
- Ο δεύτερος πόλος φαίνεται ότι ορίζεται από την κυοφορούμενη σύμπραξη του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη με αυτό του Στέφανου Χίου. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Μακελειό», οι δυο τους βρίσκονται σε συζητήσεις για το ενδεχόμενο κοινής καθόδου στις επόμενες εκλογές, με την τελική απόφαση να λαμβάνεται «ύστερα από δημόσια διαβούλευση». Εάν τελικά η συνεργασία αυτή -με όποια μορφή- ευοδωθεί, θεωρείται ότι θα υπάρξει επικοινωνιακή αναβάθμιση, που θα οδηγήσει στο να επιτευχθεί ο στόχος εισόδου στη Βουλή.
- Η εκπεφρασμένη αντίθεση της Ελληνικής Λύσης σε συνεργασίες με άλλους σχηματισμούς, από τη μια, και η αισθητική και ιδεολογική υφή της συνεργασίας Κασιδιάρη – Χίου, από την άλλη, δημιουργούν εκ των ενόντων τον τρίτο πόλο. Αυτόν της ευρύτερης συνεργασίας μεταξύ κομμάτων σαν τη Δημιουργία και την Πανελλήνια Πατριωτική Ενωση του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου και άλλων, μικρότερων κομμάτων. Κομβικά σημεία στην εξέλιξη αυτού του πόλου είναι και πρόσωπα, όπως ο ανεξάρτητος βουλευτής Α΄ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Μπογδάνος, ο οποίος το τελευταίο διάστημα, και ύστερα από αποχή από τα ΜΜΕ, άρχισε να «ανεβάζει στροφές» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν πέρασε απαρατήρητη και η φωτογραφία που είδε το φως της δημοσιότητας τον Δεκέμβριο, τραβηγμένη στο μνημόσυνο στου Μακρυγιάννη, μαζί με Θάνο Τζήμερο και Φαήλο Κρανιδιώτη. Παροικούντες την Ιερουσαλήμ του πατριωτικού χώρου ισχυρίζονται ότι σε μια τέτοιου είδους σύμπραξη θα μπορούσαν με ευκολία και άνεση να «κουμπώσουν» περαιτέρω σχήματα και πρόσωπα, ακόμη και πρώην ή και νυν βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας οι οποίοι θα «κοπούν» από τα ψηφοδέλτια της Πειραιώς λόγω ηλικίας ή… ιδεολογικής τοποθέτησης.
Πολλά κόμματα εκτός Βουλής φέρνουν… αυτοδυναμία
Όπως όμως σημειώνεται, η πολυδιάσπαση των κομμάτων του πατριωτικού χώρου ίσως τελικά λειτουργήσει προς όφελος του πρώτου κόμματος. Αλλωστε, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, στο Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται ότι επιζητούν ακριβώς αυτό, καθώς όσο περισσότερα κόμματα μείνουν εκτός Βουλής θα κατεβάσουν τον πήχη της ζητούμενης από τη Νέα Δημοκρατία αυτοδυναμίας. Εχοντας να αντιμετωπίσει το επανερχόμενο ΚΙΝ.ΑΛ. στα αριστερά της, η Ν.Δ. χρησιμοποιεί την τακτική «διαίρει και βασίλευε» στα δεξιά της.
Το ζητούμενο λοιπόν ίσως είναι να ξεπεραστεί ο «εθισμός στην ήττα», που ίσως χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος του πατριωτικού χώρου. Διότι δεν μπορεί να εξηγηθεί αλλιώς το γεγονός ότι ένας πολιτικός χώρος που προσμετράται σε διψήφιους αριθμούς δεν έχει εκφραστεί αποτελεσματικά και ακόμα διαμορφώνει τον πολιτικό λόγο του.
