«Ο Μητσοτάκης θέλει να γίνει ο Έλληνας Μακρόν», είχε προβλέψει λίγους μήνες πριν από τις εκλογές του 2019 ο γνωστός Βρετανός δημοσιογράφος Πολ Μέισον. Γρήγορα επιβεβαιώθηκε.
- Από τον
Βασίλη Γαλούπη
Οι ομοιότητες είναι τόσες, που δεν χρειάζεται κάποιος να είναι ιδιαίτερα παρατηρητικός για να διαπιστώσει πως ο Έλληνας πρωθυπουργός αντιγράφει τον Γάλλο πρόεδρο ακόμα και στις λεπτομέρειες. Οι δύο ηγέτες έχουν τους ίδιους κώδικες στο ντύσιμο, στη γλώσσα του σώματος, στον τρόπο που μιλούν. Ετσι, ουδείς εξεπλάγη όταν λίγα 24ωρα μετά την ασυνήθιστη εμφάνιση του ταλαιπωρημένου Εμανουέλ Μακρόν στο Ελιζέ με φούτερ και αξύριστο look, παρουσιάστηκε ακριβώς έτσι και ο κ. Μητσοτάκης, για να ανακοινώσει ότι προσβλήθηκε από κορωνοϊό.
Όμως αυτή είναι μόνο η επιφάνεια. Υπάρχει και μια βαθύτερη διασύνδεση, που έχει να κάνει με τις πολιτικές. Βασιζόμενοι και οι δύο σε ορδές επικοινωνιολόγων, «πουλούν» μεταρρυθμίσεις προεκλογικά, δίχως στο τέλος να τις τολμούν. Πρακτικά, καμία μεταρρύθμιση αιχμής δεν έγινε επί διακυβέρνησης Μακρόν και Μητσοτάκη.
Η εικόνα τους έχει χτιστεί μεθοδικά πάνω στο προφίλ του «κεντρώου» – «κεντροδεξιού», όμως η πολιτική τους δεν πατάει σε καμία ιδεολογική βάρκα. Είναι κυνική, μεροληπτική και βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην επικοινωνιακή διαχείριση. Μία είναι η ιδεολογία: οι μπίζνες.
Η καταστροφή, ευκαιρία
- Μέσα από τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή της χώρας μας, στην Εύβοια, ο άφαντος από την περιοχή κ. Μητσοτάκης είδε «ευκαιρία αναγέννησης». Κι έβαλε αμέσως μπροστά τον Σταύρο Μπένο για το πρότζεκτ. Ο Μακρόν στις 6 Μαρτίου είδε μέσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, που δήθεν θα απέτρεπε πιέζοντας τον Πούτιν, «ευκαιρία ευρωπαϊκής σύγκλισης». Και αναμένει τις παραγγελίες γαλλικών οπλικών συστημάτων από χώρες της Ε.Ε.
- Στην πενταετή θητεία του ο Μακρόν πρόσφερε φορολογικά δώρα σε πλούσιους επενδυτές, με ενιαίο φόρο κεφαλαίου, τερματισμό φόρου περιουσίας και αντικατάστασής του από έναν «ελαφρύτερο». Ο κ. Μητσοτάκης, επικαλούμενος τη… μεσαία τάξη, αποφάσισε οι γονικές κληρονομιές να γίνονται αφορολόγητα ακόμα και για περιουσίες έως 1.600.000 ευρώ από τους δύο γονείς.
- Αυτές τις μέρες η Γαλλία συγκλονίζεται από το σκάνδαλο απευθείας αναθέσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων σε πολυεθνικές εταιρίες συμβούλων που κατηύθυναν σε μεγάλο βαθμό την κυβερνητική πολιτική. Και στην Ελλάδα, όμως, οι απευθείας αναθέσεις, με πρόσχημα την πανδημία, οργιάζουν τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, λόγω διαβρωμένων θεσμικών οργάνων, δεν υπάρχει στη χώρα μας αντίστοιχη έρευνα όπως στη Γαλλία.
Σύμφωνα με τον Γάλλο πολιτικό επιστήμονα Πασκάλ Περινό, ο Μακρόν είχε ήδη καταφέρει από το 2018 να χάσει τρία μέρη της βάσης των ψηφοφόρων του: Την Αριστερά και την Κεντροαριστερά μέσω των δημοσιονομικών μέτρων υπέρ των πλουσίων. Τους συνταξιούχους λόγω συρρίκνωσης των εισοδημάτων τους. Τα μεσαία στρώματα και τους νέους. Με την ακρίβεια να καλπάζει και τις ανισότητες να διευρύνονται, ο ίδιος κίνδυνος απειλεί, σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό, και τον κ. Μητσοτάκη.
Πριν από πέντε χρόνια ο Μακρόν θριάμβευσε στις εκλογές, διαφημίζοντας ένα πρωτότυπο «ριζοσπαστικοποιημένο Κέντρο», με ευκαιρίες για όλους. Το ίδιο έκανε και ο κ. Μητσοτάκης που υποσχόταν να αποκαταστήσει τη μεσαία τάξη από τη λαίλαπα ΣΥΡΙΖΑ. Αν, όμως, κοιτάξει κανείς προσεκτικά, η διακυβέρνηση από τον «κεντρώο» Μακρόν άφησε ένα τεράστιο ποσοστό Γάλλων έξω από το τρένο των ευκαιριών. Αποτυπώθηκε και στον α’ γύρο, αφού το 60%-65% των νεότερων ηλικιών γύρισε την πλάτη στο ραγισμένο πρότυπο του κ. Μητσοτάκη.
Και ενώ ο Μακρόν ανέβηκε στην εξουσία με σημαία του να νικήσει τον λαϊκισμό, μετατρέπεται ο ίδιος σε λαϊκιστή, «πουλώντας» τώρα συνεργασίες σε όλους, για να νικήσει στον β’ γύρο.
Καμία αποδοχή ευθύνης
Οι πρακτικές Μακρόν και το κοπιάρισμα Μητσοτάκη έχουν την ίδια πολιτική αφετηρία. Καμία αποδοχή ευθύνης, ώστε να προστατευτεί η δημόσια εικόνα τους. Μπίζνες έπειτα από κάθε συμφορά. Περιφρόνηση και ψίχουλα στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Ατομική λήψη κρίσιμων αποφάσεων, όπως στην περίπτωση της εμπλοκής της Ελλάδας στον πόλεμο της Ουκρανίας, δίχως καν να έχει γνώση ο υπουργός Εξωτερικών. Και επικοινωνιακή διαχείριση μέσω φίλα προσκείμενων ΜΜΕ.
Παρά ταύτα, ο Μακρόν, έχοντας μπροστά του εκλογές και γνωρίζοντας από το 2018 με τα Κίτρινα Γιλέκα το πολιτικό ρίσκο από τις αυξανόμενες τιμές των καυσίμων, επιδότησε άμεσα τη βενζίνη και έβαλε ανώτατο όριο στις τιμές της ενέργειας, κίνηση που τον διέσωσε στην κάλπη. Ηταν το μόνο στο οποίο ο Μητσοτάκης έπρεπε να μιμηθεί τον Μακρόν. Και δεν το έπραξε… Διαλέγοντας άλλη πλευρά, όχι αυτή του καταναλωτή.
Διευθύνουν ένα σκληρά ελεγχόμενο μιντιακό τοπίο
Ο έλεγχος της πληροφορίας είναι κυρίαρχος και στους δύο ηγέτες. Για να επιβληθεί, όμως, η εικόνα τους στα ΜΜΕ, απαιτείται η συνδρομή των φίλα προσκείμενων media, που είναι και πολλά και ισχυρά. Μια διαφορά είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης χρησιμοποίησε χρήματα του ελληνικού λαού για τη λίστα Πέτσα, ενώ ο Μακρόν βασίζεται περισσότερο στις προσωπικές του διασυνδέσεις. Ωστόσο, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: ένα σκληρά ελεγχόμενο μιντιακό τοπίο.
Υπενθυμίζεται ότι οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα αναφέρουν με έκθεσή τους ότι «η κυβέρνηση Μητσοτάκη επεδίωξε, άμεσα ή έμμεσα, να ελέγξει τη ροή των πληροφοριών στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την αντιμετώπιση της πανδημίας».
Πίσω από τα φώτα, οι μεγάλοι σύμμαχοι του Μακρόν είναι δύο δισεκατομμυριούχοι: ο Μπερνάρ Αρνό, ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γαλλία, και ο Ξαβιέ Νιέλ, μεγιστάνας των τηλεπικοινωνιών και σύντροφος της κόρης του Αρνό. Και οι δύο έχουν εκφράσει δημόσια υποστήριξη στον Μακρόν στο παρελθόν. Ο Αρνό είναι ιδιοκτήτης της «Les Echos», της κορυφαίας επιχειρηματικής εφημερίδας της χώρας, και της «Le Parisien», μίας από τις δημοφιλέστερες καθημερινές εφημερίδες, που και οι δύο δεν ασκούν κριτική στον Μακρόν. Ο Νιέλ είναι ιδιοκτήτης της πανίσχυρης «Le Monde».
Ο Μακρόν φροντίζει επίσης ώστε όμιλοι ΜΜΕ να μην πέφτουν σε «εχθρικά» χέρια. Οταν ο μεγιστάνας Μπολορέ, που θεωρείται ότι προμοτάρει τον υποψήφιο πρόεδρο Ζεμούρ, προσπάθησε πέρυσι να αγοράσει το ιδιωτικό κανάλι M6, η κυβέρνηση Μακρόν τάχθηκε στο πλευρό του Μπουζ, ενός από τους αντιπάλους του Μπολορέ, που είναι ο ιδιοκτήτης του TF1, του μεγαλύτερου τηλεοπτικού καναλιού στη Γαλλία.
Επιθυμία του Μακρόν ήταν η συγχώνευση των δύο καναλιών. Αν τελικά ολοκληρωθεί το εν εξελίξει ντιλ, τότε θα δημιουργηθεί ένας γίγαντας που θα ελέγχει το 70% της τηλεοπτικής διαφήμισης στη Γαλλία. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν τη συμφωνία. Ο μόνος που διαφώνησε ήταν ο επικεφαλής της Αντιμονοπωλιακής Αρχής. Η θητεία του δεν ανανεώθηκε!
Καλλιέργησαν τον διχασμό μεταξύ εμβολιασμένων και μη
Καλλιεργώντας τον ελιτισμό ακόμα και μέσα από μια υγειονομική κρίση, ο Μακρόν και ο Μητσοτάκης φρόντισαν να διχάσουν τους λαούς τους σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας, περνώντας το παραπλανητικό μήνυμα ότι ο εμβολιασμένος είναι ανώτερος πολίτης και απόλυτα θωρακισμένος, ενώ την ίδια ώρα στοχοποιούσαν και εξοβέλιζαν εκδικητικά από την κοινωνική ζωή όσους επέλεξαν να μην εμβολιαστούν.
Ο κ. Μητσοτάκης δήλωνε διαρκώς μέχρι και πρόσφατα ότι πρόκειται για «πανδημία των ανεμβολίαστων», ένα fake new που συνετρίβη από την ίδια την πραγματικότητα. Ο Μακρόν τον Ιανουάριο έκανε μια προσβλητική δήλωση που προκάλεσε σάλο: «Τους ανεμβολίαστους θέλω πολύ να τούς τσαντίσω. Αυτή είναι η στρατηγική». Τέτοιες δηλώσεις δεν έκανε ο ίδιος ο Μητσοτάκης, αλλά άμεσοι συνεργάτες του, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης με το περιφρονητικό «μην σώσουν κι εμβολιαστούν».
Σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας υπήρξαν πολλές φορές που πρώτα ο Μακρόν ανακοίνωνε lockdown ή ότι θα κάνει διάγγελμα και έπειτα από λίγες ώρες ή μέρες έπραττε το ίδιο και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Όπως στο δεύτερο καθολικό lockdown, όταν ο Μητσοτάκης ακολούθησε άμεσα τον Γάλλο πρόεδρο.
Σε αυτόν τον αγώνα δρόμου του Έλληνα πρωθυπουργού έχουν συμβεί και διάφορα τραγελαφικά. Για παράδειγμα, στις 11 Ιουλίου η γαλλική Προεδρία γνωστοποίησε ότι την επόμενη μέρα θα κάνει διάγγελμα ο Μακρόν για να ανακοινώσει ότι οι υγειονομικοί θα πρέπει να έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση έως τις 15 Σεπτεμβρίου ή θα πρέπει να παραιτηθούν από τις δουλειές τους.
Αν και δεν ήταν στα πλάνα του Μαξίμου ένα διάγγελμα στις 12 Ιουλίου, η προαναγγελία του Μακρόν κινητοποίησε τον Έλληνα πρωθυπουργό να προλάβει να ανακοινώσει κι αυτός το μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού στους υγειονομικούς. Ετσι, το διάγγελμα Μητσοτάκη έγινε δύο ώρες… νωρίτερα από αυτό του Μακρόν.
Παρουσιάζουν τις ήττες ως νίκες
Κατά τον Έλληνα πρωθυπουργό η τακτική απομόνωσης του Ερντογάν και της Τουρκίας έχει αποδώσει. Κι ας έχει αναδειχθεί ο «σουλτάνος» σε βασικό παίκτη στον πόλεμο της Ουκρανίας, μετρώντας μόνο κέρδη.
Τόσο ο κ. Μητσοτάκης όσο και ο κ. Μακρόν προμοτάρονται, αναλογικά ο καθένας, ως ηγέτες με διεθνές εκτόπισμα. Όμως ο Γάλλος πρόεδρος δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο ισχυρός διεθνής παίκτης όσο θέλει να αυτοπαρουσιάζεται. Στην Ε.Ε. οι ρόλοι είναι μοιρασμένοι. Η Γαλλία έχει αναλάβει το στρατιωτικό σκέλος και η Γερμανία το οικονομικό.
Στο πεδίο της διεθνούς διπλωματίας η φιλοδοξία του Μακρόν ήταν να αναλάβει τον ρόλο αρχιμεσολαβητή, θέτοντας τον εαυτό του και τη γαλλική διπλωματία στο παγκόσμιο προσκήνιο. Όμως η πιο πρόσφατη και πιο κρίσιμη αποστολή του, να αποτρέψει το ξέσπασμα του πολέμου, απέτυχε.
Μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν έφυγε με την αίσθηση ότι δεν θα γίνει επίθεση, αλλά τελικά έγινε. Επικοινωνεί διαρκώς με τον Ρώσο πρόεδρο, όμως ο Πούτιν δεν επέτρεψε στον Μακρόν ούτε καν να σταλεί ανθρωπιστικό κομβόι στη Μαριούπολη. Και το χειρότερο απ’ όλα; Ολο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, βλέποντας την αδυναμία της Γαλλίας να ηγηθεί, πιέζουν πλέον τη Γερμανία να αναλάβει στρατιωτικές πρωτοβουλίες για λογαριασμό της Ευρώπης. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται (και ιστορικά…).
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, εξάλλου, ο Μακρόν έγινε έξαλλος όταν πληροφορήθηκε πως οι ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία άφησαν το Παρίσι εκτός της αμυντικής συμφωνίας AUKUS.
Οσο για το όραμα Μακρόν για ευρωστρατό; Δεν το εγκρίνουν οι ΗΠΑ, με συνέπεια να υπάρχει μόνο ένα αδύναμο σχέδιο για σύσταση ευρωπαϊκής δύναμης μόλις… 5.000 στρατιωτών, που μπορεί να κάνει για παρελάσεις, αλλά όχι για πολέμους.
Η φιλοδοξία Μακρόν για μια Ευρώπη «παγκόσμιο ηγέτη» έχει προσγειωθεί ανώμαλα σε μια Ευρώπη «ακόλουθο των ΗΠΑ».
«Copy paste» το προεκλογικό σλόγκαν του 2017
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε πρόσφατα να εισαγάγει το «νέο» δίλημμα των επόμενων εκλογών στην Ελλάδα, που «δεν θα είναι Αριστερά, Κέντρο ή Δεξιά, αλλά πρόοδος ή συντήρηση, σωστό ή λάθος, καλό ή κακό».
Πρόκειται για μια ανέμπνευστη αντιγραφή της προηγούμενης καμπάνιας Μακρόν για τις εκλογές του 2017. Μόνο που τα πράγματα προχώρησαν από τότε και, αν κάτι έμοιαζε φρέσκο πριν από πέντε χρόνια, τώρα είναι ήδη χιλιοειπωμένο.
Το 2017 ο Μακρόν λανσαριζόταν ως ένα πολιτικό θαύμα. Ταυτόχρονα, ήταν μια εποχή πανικού για την Ε.Ε. και την παγκοσμιοποίηση, λόγω Brexit και Τραμπ. Ο Μακρόν «κατέβηκε» σε εκείνες τις εκλογές με το προφίλ ενός αισιόδοξου, δυναμικού πολιτικού που ξέφευγε από τους ξεπερασμένους πολιτικούς διαχωρισμούς μεταξύ Αριστεράς – Δεξιάς.
«Δεν είμαι ούτε δεξιός, ούτε αριστερός» ήταν το σλόγκαν της καμπάνιας του το 2017. Ο διαχωρισμός στις εκλογές του 2017 οριζόταν μεταξύ «ανοιχτού» (ανοιχτής οικονομίας και συνόρων) και «κλειστού» (προστατευτισμού). Ετσι, αντιμετώπιζε το πολιτικό φάσμα ως μια πιατέλα από την οποία διάλεγε ό,τι πολιτικές ήταν χρήσιμες, ανεξάρτητα ιδεολογικής προέλευσης. Πράγμα όχι απαραίτητα κακό, φτάνει να δούλευε.
Στην πράξη ο Μακρόν εξελίχθηκε από «ριζοσπαστικός κεντρώος» σε διχαστικό «πρόεδρο των πλουσίων». Η φρεσκάδα χάθηκε, όπως και οι νεαρής ηλικίας ψηφοφόροι. Το ίδιο και οι ελπίδες των μικρομεσαίων που είδαν τις φοροαπαλλαγές να ευνοούν τον μεγάλο πλούτο. Με την πανδημία η κυβέρνησή του κατηγορήθηκε, όπως και ο κ. Μητσοτάκης, για κακό χειρισμό, που έδινε προτεραιότητα στην οικονομία έναντι της δημόσιας υγείας.
Παρά τα φιλοεπιχειρηματικά του διαπιστευτήρια, ο Μακρόν δυσκολεύεται να συνδεθεί, όπως και ο Έλληνας πρωθυπουργός, με τον κόσμο και την εργατική τάξη, δείχνοντας ότι ούτε καν μπορεί να κατανοήσει τις αγωνίες τους. Η αλλαγή που υποσχέθηκε το 2017 δεν έχει πραγματοποιηθεί ούτε στο μισό…
Προκαλούν με αλαζονική συμπεριφορά
Ενας λόγος που οι άνετες για τον Μακρόν εκλογές του 2017 μετατρέπονται σε ντέρμπι το 2022 έχει να κάνει με το συγκεντρωτικό και αλαζονικό στιλ ηγεσίας του. Με υποτιμητικά σχόλια ακόμα και προς πολίτες, που ο κόσμος χαρακτήρισε αναίσθητα και απαράδεκτα.
Κάποτε είπε σε έναν άνεργο κηπουρό ότι είναι άνεργος επειδή δεν θέλει να δουλέψει. Χαρακτήρισε «τεμπέληδες» όσους διαφωνούσαν με τις μεταρρυθμίσεις του στην αγορά εργασίας. Μια άλλη φορά παρομοίωσε την κοινωνία με έναν σιδηροδρομικό σταθμό όπου οι επιτυχημένοι διασταυρώνονται με αυτούς που δεν είναι τίποτα. Ουδέποτε οι Γάλλοι άκουσαν έναν πρόεδρο που θυμώνει με την ανισότητα. Άκουσαν μόνο κάποιον που στα μάτια του οι μη προνομιούχοι είναι ανύπαρκτοι.
Ετσι, εκτός από τον χαρακτηρισμό «πρόεδρος των πλουσίων», του κόλλησε και η ταμπέλα του προέδρου της περιφρόνησης και της αλαζονείας. Η αλήθεια είναι ότι τέτοιες δηλώσεις ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει κάνει. Εχει κάνει, όμως, κάτι ακόμα χειρότερο. Πράξεις. Όπως όταν παραβίασε το lockdown την 1η Δεκεμβρίου 2020 για να πάει ποδηλατάδα στην Πάρνηθα, άνευ μάσκας, μάλιστα αρνούμενος να ζητήσει την ίδια μέρα κιόλας μια συγγνώμη στον Έλληνα πολίτη που ήταν κλεισμένος στο σπίτι του.
Ή όταν δραπετεύει διαρκώς για τριήμερα χαλάρωσης, ενώ μπορεί η Ελλάδα να καίγεται κυριολεκτικά. Όπως συνέβη πέρυσι τον Αύγουστο, με τον Μητσοτάκη να κάνει ανέμελες βουτιές στα Φαλάσαρνα ενόσω μαινόταν η πυρκαγιά στην Αχαΐα…
