Παρά το γεγονός ότι συμπληρώθηκε ένας μήνας από την εξαγγελία του πρωθυπουργού για αύξηση της παραγωγής λιγνίτη, η κυβέρνηση και η ΔΕΗ του κ. Στάσση δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα.
- Από τον
Βασίλη Γαλούπη
Όπως εξηγεί στη «δημοκρατία» ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης, τα χρήματα που υποσχέθηκε να επιστρέψει τώρα στους καταναλωτές ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσαν να είχαν ήδη εξοικονομηθεί εάν αυξανόταν η συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων στο ημερήσιο ενεργειακό μείγμα, καθώς κάτι τέτοιο οδηγεί σε σημαντική πτώση των τιμών τόσο της χονδρικής όσο και της λιανικής.
Υπό το βάρος της κοινωνικής κατακραυγής και της έντονης κριτικής της αντιπολίτευσης για τη βίαιη απολιγνιτοποίηση, στις 6 Απριλίου 2022 από την Κοζάνη ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε να υπαναχωρεί από την ακλόνητη μέχρι τότε στάση του. Μιλώντας σε εγκαίνια φωτοβολταϊκού πάρκου, εξήγγειλε την παράταση λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ για δύο χρόνια και τη συνέχιση λειτουργίας μιας λιγνιτικής μονάδας μέχρι το 2028, αυξάνοντας παραλλήλως την εξόρυξη του λιγνίτη κατά 50%, ώστε να μειωθεί βραχυπρόθεσμα η εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Μέχρι τότε, σύσσωμη η κυβέρνηση υποβάθμιζε το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά σε σχέση με τους υπέρογκους λογαριασμούς της ενέργειας και αρκείτο σε επιδοτήσεις που κάλυπταν σε πολύ μικρό ποσοστό τις αυξήσεις. Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι θα γινόταν πράξη αυτή η εξαγγελία, 33 ημέρες αργότερα ελάχιστα έχουν γίνει.
Ακόμα χειρότερα, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ, η εκ νέου αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη μόνο εύκολη διαδικασία δεν είναι: «Από τη στιγμή που αποφασίστηκε η βίαιη απολιγνιτοποίηση, ο κ. Στάσσης υλοποίησε αυτό το σχέδιο, αποδυναμώνοντας σημαντικά τη ΔΕΗ τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό».
«Τα σημερινά εξορυγμένα αποθέματα λιγνίτη επαρκούν για να καλύψουν το 25% της ζήτησης για διάστημα περίπου 20 ημερών. Στη συνέχεια θα απαιτηθεί νέα εξόρυξη, για την οποία χρειάζονται 1.000 εργαζόμενοι οι οποίοι σήμερα δεν υπάρχουν στην περιοχή. Ενα ενδεικτικό παράδειγμα, πέραν των μόνιμων υπαλλήλων της ΔΕΗ, που, όπως σας είπα, έχουν αποχωρήσει, έχει να κάνει με τις εργοληπτικές εταιρίες που συνεργάζονται στο κομμάτι των φορτηγών: Από 700 που συνεργάζονταν με τη ΔΕΗ, υποστηρίζοντας τη διαδικασία εξόρυξης, σήμερα στην περιοχή έχουν απομείνει μόλις 150, καθώς με το κλείσιμο των ορυχείων άλλαξαν περιοχή και αντικείμενο», συμπληρώνει.
Σε ό,τι αφορά τη ΔΕΗ, «αυτή τη στιγμή απαιτούνται περίπου 3.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι έχουν αποχωρήσει τα τελευταία χρόνια από την επιχείρηση, είτε με σύνταξη είτε μέσω προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου» τονίζει ο κ. Αδαμίδης. Υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό στην περιοχή, αλλά προφανώς οι εργαζόμενοι, σε περίπτωση που ληφθεί τέτοια απόφαση, θα επιστρέψουν όχι με μόνιμες σχέσεις εργασίας, αλλά μέσω εργολάβων, ώστε σε περίπου 9 μήνες να μπορούν να επανενεργοποιηθούν τα ορυχεία.
Οι τιμές θα ήταν σημαντικά χαμηλότερες
Ακόμα κι έτσι, δηλαδή, με δεδομένο ότι η επανενεργοποίηση των λιγνιτικών μονάδων είναι μια πολυσύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία, ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ υποστηρίζει ότι πρέπει να γίνει, ώστε να ωφεληθούν οι πολίτες: «Ο λιγνίτης ως καύσιμο, συνυπολογίζοντας τα πρόστιμα που οφείλει να πληρώνει η χώρα μας για τη χρήση του, είναι φτηνότερος στη χειρότερη περίπτωση κατά 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Επομένως, θα μπορούσε να κρατά σημαντικά χαμηλότερα τις τιμές, ώστε, μαζί με την επιδότηση την οποία δίνει η κυβέρνηση, η τιμή της χονδρικής να μειωθεί στα 150 ευρώ, από 250 ευρώ όπου είναι σταθερή τις τελευταίες ημέρες».
Όσο δεν γίνεται αυτό, η κυβέρνηση είναι σαν να ρίχνει χρήματα σε ένα βαρέλι δίχως πάτο, με τον κ. Αδαμίδη να σημειώνει ότι «αυτά που δίνει τώρα στους πολίτες, τα οποία είναι δικά τους λεφτά, θα τα είχε εξοικονομήσει αν είχε αυξήσει τη συμμετοχή του λιγνίτη». Καταλήγοντας, ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ τονίζει: «Από τον Δεκέμβριο του 2020 είχαμε κάνει τις σχετικές επισημάνσεις στον τότε υπουργό Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος μονότονα απαντούσε για το Χρηματιστήριο Ενέργειας και πως αυτό θα συμβάλει στη μείωση των τιμών».
Κυβερνητικό μπάχαλο με το πόρισμα της ΡΑΕ για τα υπερκέρδη των εταιριών ενέργειας
Το επιτελικό κράτος κάθε μέρα ξεπερνάει τον εαυτό του, θυμίζοντας κωμωδίες παλιού, καλού ελληνικού κινηματογράφου. Όπως συνέβη με την περιβόητη έκθεση Τσιόδρα, που στάλθηκε στο Μαξίμου, αλλά κάπου… παράπεσε και δεν την είδε ο πρωθυπουργός, έτσι και χθες με το πόρισμα της ΡΑΕ για τα υπερκέρδη. Σε άλλους… φανερώθηκε, σε άλλους όχι.
Λίγο μετά τις 10.30 χθες το πρωί στον ραδιοφωνικό ΣΚΑΪ φιλοξενήθηκε ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος. Το δεξί χέρι του Κυριάκου Μητσοτάκη «αποκάλυψε» ότι η κυβέρνηση έχει στα χέρια της το πόρισμα της ΡΑΕ με τα 600.000.000 υπερκέρδη για τους προμηθευτές ρεύματος. Όπως προκύπτει από την απομαγνητοφώνηση της εκπομπής, ο κ. Σκέρτσος δήλωσε επί λέξει: «Εχει κοινοποιηθεί, απ’ ό,τι γνωρίζω, αργά την Παρασκευή ή σήμερα το πόρισμα της ΡΑΕ, αλλά δεν έχει ακόμα αναλυθεί, δεν έχει διαβαστεί. Συνεπώς, πρέπει να δούμε ακριβώς τι λέει το πόρισμα και μέσα στην εβδομάδα θα επανέλθει η κυβέρνηση κεντρικά με τα συμπεράσματά της».
Τρεις ώρες αργότερα, σε άλλη ραδιοφωνική εκπομπή του ΣΚΑΪ, φιλοξενούνταν μετά τις 13.30 το μεσημέρι ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Οταν ρωτήθηκε για τις πληροφορίες σχετικά με τα 600.000.000 υπερκέρδη, που από το πρωί έβλεπαν το φως της δημοσιότητας, και αν έχει έρθει σε γνώση του το πόρισμα της ΡΑΕ, είπε επί λέξει: «Οχι, δεν έχει έρθει σε γνώση μας, είναι εκτιμήσεις όπως λέτε, περιμένουμε το τελικό πόρισμα και τη μεθοδολογία της ΡΑΕ».
Την ίδια ώρα πηγές από το ΥΠΕΝ ανέφεραν ότι «το πόρισμα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας παραδόθηκε στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα», διευκρινίζοντας -σε μια προληπτική… υποσημείωση, για να μην τρέφουν οι καταναλωτές αυταπάτες ότι θα λάβουν σοβαρές επιστροφές- ότι «αυτό δεν σημαίνει πως έχει καθοριστεί το τελικό ποσό που θα φορολογηθεί με 90%, για να χρηματοδοτηθούν τα μέτρα στήριξης».
Ασυνεννοησία στα όρια της φαρσοκωμωδίας
Το χθεσινό επιτελικό μπάχαλο, που ξεφεύγει πια από τα όρια της φαρσοκωμωδίας με τέτοια ασυνεννοησία επί καθημερινής βάσης, προκάλεσε ακόμα μία φορά σύγχυση στους πολίτες: Είναι τελικά 600.000.000 τα υπερκέρδη; Και πόσα θα επιστραφούν μέσω φορολόγησης; Έλαβε η κυβέρνηση το πόρισμα; Κι αν ναι, τότε πώς είναι δυνατόν να κρατιέται… μυστικό από τον υπουργό Οικονομικών, που είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος;
Ο υπουργός Ενέργειας λέει ότι παρέλαβε το πόρισμα, αλλά να μην προτρέχουμε για τα ποσά. Ο υπουργός Επικρατείας επίσης λέει ότι το πόρισμα παρελήφθη, αλλά δεν φρόντισε να μάθει λεπτομέρειες αν είναι σε γνώση της κυβέρνησης από την Παρασκευή ή από τη Δευτέρα, σαν να πρόκειται για κάτι ασήμαντο. Ο κ. Σταϊκούρας, όμως, δηλώνει άγνοια για όλα.
Ακόμα, όμως, και η σημειολογία αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ξαφνικά η κυβέρνηση από χθες δεν μιλάει για «υπερκέρδη», αλλά για «υπερ-έσοδα». Προφανώς, για να ελαφρύνει λίγο τους όρους, προκειμένου να μη δυσανασχετήσουν οι προμηθευτές.
Ακόμα πιο θολό, όμως, είναι το ποσό που εν τέλει θα ελαφρύνει τους καταναλωτές. Το πακέτο μέτρων άνω των 3 δισ. ευρώ θα χρηματοδοτηθεί από τρεις πηγές: Τον κρατικό Προϋπολογισμό, τα υπερκέρδη των προμηθευτών με το πόρισμα της ΡΑΕ κι από τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, δηλαδή από τα δικαιώματα ρύπων.
Ακόμα και αν υποτεθεί ότι πράγματι θα φορολογηθούν με 90% τα 600.000.000 που βρήκε η ΡΑΕ ως υπερκέρδη, ένα πενιχρό ποσό αναλογικά για την Ελλάδα, όταν ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έκανε λόγο για υπερκέρδη άνω των 200 δισ. ευρώ συνολικά στην Ε.Ε. για τις ενεργειακές εταιρίες, το μεγάλο βάρος χρηματοδότησης των μέτρων θα πέσει πάλι στους φορολογουμένους. Στον Κρατικό Προϋπολογισμό, δηλαδή.
