Η ελληνική κυβέρνηση παραμένει εντελώς απούσα από τις διεργασίες και διαπραγματεύσεις στον ΟΗΕ για την «απελευθέρωση των σιτηρών» από την Ουκρανία και παραδίδει παθητικά το Αιγαίο στην Τουρκία.
- Της Κύρας Αδάμ
Η Άγκυρα έχει απαιτήσει από τον ΟΗΕ και τις ΗΠΑ να μονοπωλήσει η ίδια την ασφάλεια μεταφοράς της «αρμάδας των σιτηρών» μέσα στο Αιγαίο με τη συνοδεία μόνον των τουρκικών πολεμικών πλοίων και χωρίς καμία ανάμειξη της Ελλάδας σε αυτή την ανθρωπιστική επιχείρηση. Μέχρι στιγμής δεν έχει εκδηλωθεί κανένα ενδιαφέρον από την κυβέρνηση Μητσοτάκη να εμπλακεί και να προσφέρει δυνάμεις για την ασφαλή μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών από τη θάλασσα του Αιγαίου στους τελικούς προορισμούς, αφήνοντας το μονοπώλιο στην Τουρκία.
Αναλυτικότερα:
- Η Τουρκία ενεπλάκη από την πρώτη στιγμή στην ανθρωπιστική επιχείρηση υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την ασφαλή μεταφορά εκατομμυρίων τόνων σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα και στον Βόσπορο, και από τα Στενά στο Αιγαίο, ώστε να αποτραπεί η επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση.
- Όρος της Τουρκίας για να συνεισφέρει σε αυτή την ανθρωπιστική επιχείρηση απεμπλοκής των σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα είναι να αναλάβει αποκλειστικώς το τουρκικό πολεμικό ναυτικό την ασφάλεια μεταφοράς των εμπορικών πλοίων από τα Στενά στο Αιγαίο. Διαφορετικά, η Τουρκία δεν θα συμμετάσχει ενεργά στην αποναρκοθέτηση της Μαύρης Θάλασσας και, κυρίως, θα ανοιγοκλείνει κατά το δοκούν τα Στενά, εκμεταλλευόμενη τις προνομίες που της προσφέρει η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 και ειδικά το άρθρο 21.
- Έτσι, η Τουρκία επιχειρεί να κατοχυρωθεί διεθνώς και με τη σφραγίδα του ΟΗΕ και των ΗΠΑ ως η μοναδική εγγυήτρια δύναμη απεμπλοκής στην ουκρανική κρίση. Κυρίως, όμως, η Άγκυρα επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την ουκρανική κρίση για να εξουδετερώσει την Ελλάδα ως κυρίαρχη ναυτική δύναμη στο Αιγαίο και κυρίως, να ισχυροποιήσει κατά τον διάπλουν του Αιγαίου την αμφισβήτηση του ελληνικού ιδιοκτησιακού καθεστώτος νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο.
Δεν αναγνωρίζουν τα 6 ν.μ.
Τα τουρκικά πολεμικά θα συνοδεύουν την «αρμάδα των σιτηρών» στο Αιγαίο πλέοντας στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, δηλαδή έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα των 6 ν.μ., αφού η Ελλάδα δεν θα έχει καμία εμπλοκή και συμμετοχή στην ανθρωπιστική επιχείρηση του ΟΗΕ.
Η Τουρκία, που εμμένει στην αμφισβήτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος ελληνικών νήσων, καθώς και ελληνικών νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο που δεν έχουν παραχωρηθεί ούτε κατονομάζονται στις συνθήκες, δεν αναγνωρίζει σε αυτά τα ελληνικά χωρικά ύδατα τα 6 ν.μ. Και, επομένως, μπορεί να χαράζει την πλεύση της αρμάδας στο Αιγαίο όπως, όπου και οπότε αυτή θελήσει.
Με δεδομένη την ένταση που έχει δημιουργήσει πολιτικά, διπλωματικά και, κυρίως, επιχειρησιακά η Τουρκία το τελευταίο διάστημα στο Αιγαίο, ουδείς μπορεί να αποκλείσει κάποιο ναυτικό ατύχημα (π.χ. προσάραξη πλοίου σε βραχονησίδα), τυχαίο ή σκόπιμο, με ενδεχόμενο αποτέλεσμα να δημιουργηθούν «νέα Ίμια» κάπου στο Αιγαίο, που δεν θα περάσει απαρατήρητο από την Τουρκία. Αντιθέτως, θα το εκμεταλλευτεί πλήρως, δημιουργώντας συνθήκες έντονου διπλωματικού ή και πολεμικού επεισοδίου.
Κοιτάζουν από μακριά
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είτε δεν το σκέφτηκε η ίδια είτε ακολούθησε συμβουλές δυτικών φίλων και συμμάχων και παραμένει απολύτως αδρανής στα σχέδια της Τουρκίας για το «ανθρωπιστικό γιουρούσι» στο Αιγαίο. Αν δεν αντιδράσει άμεσα η κυβέρνηση, η μόνη παρουσία της στο Αιγαίο θα είναι να κουνάει το μαντήλι στην τουρκική αρμάδα στο Αιγαίο.
Η κυβέρνηση έχει κάθε δικαίωμα και υποχρέωση προς την Ελλάδα αλλά και προς τον ΟΗΕ, ως κυρίαρχη ναυτική δύναμη στο Αιγαίο, να εμπλακεί άμεσα και να προσφέρει τις δυνάμεις της κατά τον πλουν στο Αιγαίο των εμπορικών πλοίων που θα μεταφέρουν τα ουκρανικά σιτηρά στις απειλούμενες περιοχές του πλανήτη.
Οι ισχυροί δυτικοί φίλοι και σύμμαχοι της κυβέρνησης Μητσοτάκη έχουν ήδη αποκλείσει ευθύς εξ αρχής την Ελλάδα από τον σχεδιασμό της ανθρωπιστικής επιχείρησης του ΟΗΕ στην Ουκρανία για τα σιτηρά (σ.σ.: το ίδιο ακριβώς πράττουν και στην περίπτωση της διάσκεψης για τη Λιβύη που γίνεται τώρα με την ηχηρή απουσία της Ελλάδας), ενώ η Τουρκία βεβαίως έχει έτοιμο το βέτο, αν τολμήσει να εμπλακεί η Αθήνα στα… πόδια της.
Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση ως κυρίαρχη δύναμη στο Αιγαίο να ξεκαθαρίσει απαρέγκλιτα στον ΟΗΕ ότι «η αρμάδα των σιτηρών» υπό τουρκική πολεμική συνοδεία ασφαλείας μπορεί να πλέει ελευθέρα στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου και να μην πλησιάζει ούτε να παραβιάζει τα 6 ν.μ. χωρικά ύδατα σε όλα τα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο. Διαφορετικά, το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό έχει κάθε δικαίωμα παρέμβασης.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιπλέον, έχει στα χέρια της ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα, που καθιστά απαραίτητη την ανάμειξή της στην ασφάλεια μεταφοράς των ουκρανικών σιτηρών από το Αιγαίο: Η Ελλάδα είναι η μόνη ναυτική δύναμη στην περιοχή που μπορεί να εγγυηθεί στον ΟΗΕ την ταχύτερη, συντομότερη και ασφαλέστερη πλεύση «της αρμάδας των σιτηρών» από το Αιγαίο, διότι γνωρίζει σαν την παλάμη του χεριού της τα νερά του Αιγαίου και μπορεί να οδηγήσει ασφαλέστατα την «αρμάδα», μέσω των χωρικών υδάτων της, όπου χρειάζεται, υπό την προϋπόθεση ότι η πλεύση θα γίνεται συνοδεία ελληνικών πολεμικών πλοίων.
Η κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της τουλάχιστον μερικούς μήνες να ενεργοποιηθεί, έως ότου οριστικοποιηθεί η ανθρωπιστική επιχείρηση. Διαφορετικά, θα κοιτάζει με τα κιάλια την παράδοση των νερών του Αιγαίου στην Τουρκία.
Παγκόσμια επισιτιστική κρίση: Το νέο υπερόπλο στον πόλεμο της Ουκρανίας
Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία δίνουν μάχη ώστε να αποκομίσουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη για τα συμφέροντά τους, με αφορμή την αποδέσμευση εκατομμυρίων τόνων σιτηρών από τα λιμάνια της Ουκρανίας, ώστε να αποφευχθεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση, που βρίσκεται προ των πυλών. Πίσω από τις κουρτίνες, ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ θέτουν υπό την αιγίδα τους την όλη «επιχείρηση σιτηρών» χωρίς ευθεία και καθοριστική ανάμειξή τους στην υλοποίηση της ανθρωπιστικής επιχείρησης ώστε να μη βρεθούν κατ’ ανάγκην συνοδοιπόροι με τον Πούτιν. Η τελική συμφωνία δεν προβλέπεται ούτε εύκολη ούτε γρήγορη, αλλά όσα επιμέρους συμφωνούνται τώρα θα είναι πολύ δύσκολο να αναιρεθούν στο μέλλον.
Ρωσία και Τουρκία, δηλαδή Πούτιν και Ερντογάν, έχουν ήδη συνδιαμορφώσει το πλαίσιο της επιχείρησης «απελευθέρωσης των σιτηρών» από τη Μαύρη Θάλασσα, πιέζοντας την Ουκρανία να αποδεχθεί τα τετελεσμένα. Πούτιν και Ερντογάν, αλλά και οι ΥΠΕΞ Λαβρόφ και Τσαβούσογλου, αλλά και οι υπουργοί Άμυνας Ακάρ και Σοϊγκού βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή, αποτυπώνοντας τις διμερείς επιμέρους συμφωνίες τους, τις οποίες θέλουν να εξαναγκάσουν το Κίεβο να αποδεχθεί.
Η επιχείρηση, υπό τη σιωπηλή αποδοχή του ΟΗΕ και των ΗΠΑ, έχει στόχο να δημιουργηθεί ασφαλής θαλάσσιος διάδρομος που θα επιτρέπει σε πλοία ξηρού φορτίου να μεταφέρουν από τα λιμάνια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, μέχρι τον Βόσπορο, και από τα Στενά στην ανοιχτή και ασφαλή θάλασσα του Αιγαίου τούς εκατομμύρια τόνους από σιτηρά προκειμένου να αποτραπεί ανθρωπιστική κρίση.
Το μείζον εμπόδιο της επιχείρησης είναι ο μεγάλος αριθμός ναρκών με τις οποίες οι ουκρανικές δυνάμεις και οι δυτικοί φίλοι τους θεώρησαν, στην αρχή του πολέμου, ότι έπρεπε να αποκλείσουν τα ουκρανικά λιμάνια -κυρίως την Οδησσό- για να αποτρέψουν την κατάληψή τους από τις ρωσικές δυνάμεις. Τώρα, όμως, είναι απαραίτητη η αποναρκοθέτηση της Μαύρης Θάλασσας, διότι διαφορετικά δεν μπορεί να διασφαλιστεί η ασφαλής θαλάσσια μεταφορά των σιτηρών.
Η Ρωσία επισήμως δηλώνει ότι έχει ολοκληρώσει την απόσυρση όλων των ναρκών από τη Θάλασσα του Αζόφ και τα Στενά του Κερτς, αφού η Μόσχα ελέγχει πλέον όλη την περιοχή της Κριμαίας και της Αζοφικής Θάλασσας, και το λιμάνι της κατεστραμμένης Μαριούπολης και του Μπερντιάνσκ μπορούν τώρα να χρησιμοποιηθούν. Η προσοχή εστιάζεται, πλέον, στο κύριο λιμάνι της Οδησσού, το οποίο έχει δεχθεί και τον μεγαλύτερο αριθμό των ουκρανικών ναρκών. Η Ρωσία επιμένει ότι η αποναρκοθέτηση του λιμανιού της Οδησσού είναι ευθύνη της ίδιας της Ουκρανίας, η οποία και έβαλε εκεί τις νάρκες προκειμένου να ξεκινήσει η μεταφορά του μεγάλου όγκου των σιτηρών.
Η Τουρκία από την πλευρά της δηλώνει έτοιμη να συνεισφέρει στην επιχείρηση της Οδησσού, αλλά η Άγκυρα θα αποναρκοθετήσει κυρίως τις ουκρανικές νάρκες που έχουν παρασυρθεί – μετακινηθεί μέχρι τα χωρικά ύδατα της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα και, ενδεχομένως, στην περιοχή του Βοσπόρου.
Η Τουρκία, ακόμα, με τη σιωπηλή αποδοχή του ΟΗΕ και με το ελεύθερο από τη Ρωσία, απαιτεί να αναλάβει αυτή αποκλειστικά με τουρκικά πολεμικά πλοία την ασφάλεια μεταφοράς της «αρμάδας των σιτηρών» προς ουδέτερα ύδατα.
Πίσω από αυτήν τη φαινομενικά επείγουσα ανθρωπιστική επιχείρηση μεταφοράς σιτηρών για να αποτραπεί μια ενδεχόμενη διεθνής επισιτιστική κρίση κρύβεται μια πολύ κρίσιμη φάση για τη συνολική έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία, και τούτο διότι:
- Α) Η Ρωσία:
Η Μόσχα επιχειρεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της και να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της στις κατακτημένες περιοχές της Αζοφικής και της Κριμαίας. Η Μόσχα, σε πλήρη συνεννόηση με την Τουρκία, δηλώνει έτοιμη από πλευράς της να ξεκινήσει τις μεταφορές σιτηρών προς τους τελικούς προορισμούς, τους οποίους θα καθορίζει ο ΟΗΕ. Η μεταφορά σιτηρών από τα ελεγχόμενα από ρωσικές δυνάμεις ουκρανικά λιμάνια, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, αποτελεί ένα πρώτο «γενναίο βήμα» της Δύσης στην αποδοχή της ρωσικής κυριαρχίας στην περιοχή της Αζοφικής και της Κριμαίας. Μένει το θέμα της Οδησσού.
Πονηρά η Ρωσία και από κοντά η Τουρκία, ως ορατή πλέον «εγγυήτρια δύναμη», απαιτούν από το Κίεβο και τους συμμάχους του να αποναρκοθετήσουν οι ίδιοι το λιμάνι της Οδησσού και των γύρω περιοχών μέχρι το λιμάνι του Νικολάεφ, ώστε να ξεκινήσουν οι μεταφορές των ουκρανικών σιτηρών. Ωστόσο, η αποναρκοθέτηση του λιμανιού της Οδησσού ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για τη ρωσική κατάληψη της Οδησσού και «τυπικά» στη λήξη του πολέμου, διότι η Ρωσία θα έχει επιτύχει έναν πολύ μεγάλο στόχο της: να καταστήσει την Ουκρανία μια περίκλειστη χώρα, χωρίς πρόσβαση πλέον στη Μαύρη Θάλασσα, τις ακτές της οποίας θέλει να ελέγχει αποκλειστικώς, αποκομίζοντας όλα τα πολιτικά, στρατιωτικά και εμπορικά οφέλη.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Πεσκόφ εξήγησε ότι μόλις αποναρκοθετηθεί η Οδησσός θα επιτραπεί σε εμπορικά πλοία η είσοδός τους στα λιμάνια, αφού προηγουμένως το ρωσικό πολεμικό ναυτικό (οι ναυτικές δυνάμεις της Ουκρανίας είναι πλέον ανύπαρκτες) έχει ελέγξει όλα τα πλοία για την αποτροπή μεταφοράς όπλων.
Η Μόσχα δεν έχει κρύψει την πρόθεσή της να διαπραγματευτεί πολύ σκληρά τις απαιτήσεις της προς τη Δύση, χρησιμοποιώντας πλέον το μεγάλο όπλο της επισιτιστικής κρίσης μαζί με τα ενεργειακά όπλα της. Προκειμένου να μην κατηγορηθεί η Ρωσία διεθνώς για πρόκληση θανάτων από πείνα στη Μαύρη Ήπειρο και περιοχές της Ασίας, το Κρεμλίνο προειδοποίησε την περασμένη Τετάρτη τον ΟΗΕ ότι η Μόσχα θα είναι αυτή που θα εγκρίνει τους τελικούς προορισμούς των φορτίων σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, μέσα από τον κατάλογο προορισμών που θα προτείνει ο ΟΗΕ. Δι’ αυτού του τρόπου, η Ρωσία αποκλείει εκ των προτέρων ως τελικούς προορισμούς των σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα τα λιμάνια των εχθρικών προς αυτή δυτικών χωρών, με την Ελλάδα να βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των απαγορευμένων χωρών…
Από κοντά και ο Ερντογάν, ο οποίος έχει ήδη απαιτήσει η τιμή των σιτηρών που θα φτάνουν από την Ουκρανία στην Τουρκία να έχει προσυμφωνημένη έκπτωση, γύρω στο 75%.
Παραλλήλως, η Ρωσία απαιτεί κατάργηση των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης εναντίον της, καθώς θα δημιουργηθεί τεράστιο πρόβλημα στον ΟΗΕ για τις πληρωμές -σε ποιον, σε τι νόμισμα και σε ποιες τράπεζες-, για τα ναύλα και τα λοιπά έξοδα της ανθρωπιστικής επισιτιστικής επιχείρησης, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, την οποία θα εκτελεί κατά κύριο λόγο η Ρωσία…
- Β) Η Ουκρανία:
Το Κίεβο γνωρίζει εκ των προτέρων ότι βρίσκεται σε δυσχερή θέση, αφού είναι αδύνατον να εξασφαλίσει από μόνο του -ακόμα και με τη βοήθεια της Δύσης- την ασφαλή μεταφορά των σιτηρών του από τη Μαύρη Θάλασσα στους τελικούς προορισμούς τους, χωρίς τον ασφυκτικό και απόλυτο έλεγχο της Ρωσίας, τόσο στα λιμάνια όσο και κατά την πλεύση στη Μαύρη Θάλασσα, ακόμα και στα ίδια τα πλοία που θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά των σιτηρών.
Το Κίεβο με επίσημη ανακοίνωση του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών δηλώνει έτοιμο να αποδεχθεί «μια ισορροπημένη λύση», επιμένοντας, όμως, ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να αποδεχθεί συμφωνίες «που δεν θα λαμβάνουν υπόψη τους τα συμφέροντα της Ουκρανίας». Το Κίεβο ευθέως εκφράζει τους φόβους του ότι μόλις δημιουργηθεί ο «ανθρωπιστικός διάδρομος» η Ρωσία θα τον χρησιμοποιήσει «για να επιτεθεί στην Οδησσό και τη νότια Ουκρανία». Γι’ αυτό και ζητά από τη Δύση «εγγυήσεις ασφαλείας» για τη ναυσιπλοΐα και τον εξοπλισμό της Ουκρανίας «με τα κατάλληλα όπλα για την προστασία της ουκρανικής ακτογραμμής από ναυτικές επιθέσεις», καθώς και την «ανάμειξη ναυτικών δυνάμεων τρίτων χωρών για περιπολίες στη Μαύρη Θάλασσα».
Με άλλα λόγια, για την τιμή των όπλων το Κίεβο ζητά την ανάμειξη και τρίτων χωρών στον πόλεμο με τη Ρωσία -δηλαδή τη γενίκευση του πολέμου-, με την είσοδο των πλοίων τους στη Μαύρη Θάλασσα, κάτι το οποίο ουδέποτε θα επιτρέψει η Τουρκία, που έχει κλείσει τα Στενά με βάση τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936.
- Γ) Η Ε.Ε.:
Η συνεισφορά της Ε.Ε. στην προσπάθεια εύρεσης λύσης στην ανθρωπιστική επιχείρηση του ΟΗΕ για την αποφυγή της επαπειλούμενης ανθρωπιστικής κρίσης είναι οι επίσημες κατηγορίες διά στόματος του κ. Μπορέλ στον ΟΗΕ ότι «η Ρωσία κλέβει σιτηρά από την Ουκρανία».
Προηγουμένως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξάντλησε τις δυνάμεις της στην προσπάθεια να δημιουργήσει έναν οδικό διάδρομο συγκέντρωσης και μεταφοράς ουκρανικών σιτηρών σε γειτονικές χώρες, κυρίως με φορτηγά και τρένα. Η εκ προοιμίου καταδικασμένη σε αποτυχία προσπάθεια ναυάγησε πολύ γρήγορα, καθώς η Κομισιόν διαπίστωσε το προφανές, δηλαδή ότι τα οδικώς μεταφερόμενα φορτία σιτηρών είναι πολύ μικρά, τα τρένα και οι σιδηροδρομικές γραμμές της Ουκρανίας με τους Ευρωπαίους γείτονές της δεν είναι συμβατά, ενώ οι τελωνειακοί και συνοριακοί έλεγχοι είναι δυσβάστακτοι και χρονοβόροι. Έτσι, η δυτική διεθνής κοινότητα κατέφυγε στη μόνη ορατή λύση, δηλαδή σε αυτήν της θαλάσσιας μεταφοράς των σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα και υπό τον έλεγχο της Ρωσίας.
Πράσινο φως για μεταλλαγμένα
Το 2016 η Ρωσία ψήφισε νόμο που απαγορεύει την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών. Ο νόμος κατέστησε, επίσης, παράνομη την εκτροφή ζώων γενετικά τροποποιημένων στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Στόχος της Μόσχας ήταν να γίνει ο μεγαλύτερος παγκόσμιος προμηθευτής υγιεινών τροφών, προστατεύοντας τους καταναλωτές από τη χρήση Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών.
Το 2021 ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι αναγκάστηκε να υπογράψει νόμο που απελευθερώνει την πώληση γεωργικής γης σε ολιγάρχες και ξένες εταιρίες. Ο όρος αυτός περιλαμβάνεται στους όρους που έθεσε το ΔΝΤ προκειμένου να χορηγήσει δάνειο στην Ουκρανία.
Ένας από τους βασικούς όρους ήταν να αναιρέσει η Ουκρανία την απαγόρευσή της για γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες και να επιτρέψει σε ιδιωτικές εταιρίες, όπως η Monsanto, να φυτέψουν τους ΓΤΟ και να ψεκάσουν τα χωράφια με το ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsantο, έτσι ώστε η Ουκρανία να είναι από τις πρώτες χώρες στη γηραιά ήπειρο που σπάει το μποϋκοτάζ εναντίον των ΓΤΟ και των εταιριών όπως η Monsanto.
