Από τις εκατομμύρια λέξεις που ακούγονται απ’ τα χείλη πολιτικών, λίγες συνήθως μένουν στη μνήμη. Οι ομιλίες τους ξεχνιούνται γρήγορα. Σπάνια βλέπεις πολιτικούς να μην είναι απλοί διαχειριστές συμφερόντων, αλλά πρόθυμοι να προχωρήσουν πέρα από το στενό κομματικό πλαίσιο, και να επιδεικνύουν ανθρωπιά, ειλικρίνεια και συναισθήματα. Ο Κώστας Καραμανλής είναι ένας από αυτούς.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ακόμα και στη χθεσινή λιτή ανακοίνωσή του ήταν ευδιάκριτες αυτές οι αξίες με τις οποίες πορεύτηκε στην πολιτική επί τρεις δεκαετίες. Σεμνότητα, διακριτικότητα και λίγες, αλλά καθαρές κουβέντες.
Είναι σπάνιο για έναν πολιτικό με τέτοια βαριά κληρονομιά να καταφέρνει όχι μόνο να σηκώνει στις πλάτες το ίδιο το όνομά του, διατηρώντας τη δυναμική του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά εν τέλει να δίνει και υπεραξία. Ανεξάρτητα από κομματικές ταμπέλες και προτιμήσεις, το «οικόσημο» Καραμανλής αποτελεί μέχρι σήμερα το πιο ισχυρό κι «ατσαλάκωτο» οικογενειακό brand name της Μεταπολίτευσης.
Ο Κώστας Καραμανλής μπήκε ενεργά στον πρωταθλητισμό της εξουσίας μόνο όταν ο θείος του Κωνσταντίνος έφυγε από τη ζωή. Ενα ακόμα χαρακτηριστικό της ηγετικής ιδιοσυγκρασίας και της ισχυρής προσωπικότητας και των δύο. Οσο ο Κωνσταντίνος ήταν πρωθυπουργός ή αργότερα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο ανιψιός του έμενε στη σκιά. Εκτός Βουλής μέχρι τα 33 του, απλός βουλευτής στη συνέχεια, χωρίς θώκους. Κάτι που δεν έχουμε δει σε άλλες πολιτικές φαμίλιες, οι οποίες επιδίδονται σε αχόρταγα πατροναρίσματα.
Ο Κώστας Καραμανλής πέτυχε να αποκτήσει το δικό του εκτόπισμα στην πολιτική σκηνή. Κατάφερε το 1997 να γίνει πρόεδρος της Ν.Δ., που πελαγοδρομούσε στη μετα-Μητσοτάκη εποχή, με ένα συντριπτικό ποσοστό σχεδόν 70% στις εσωκομματικές εκλογές. Το 2000 έχασε για λίγες ψήφους την πρωθυπουργία στο μεγαλύτερο εκλογικό θρίλερ των τελευταίων δεκαετιών, αλλά η κυριαρχία του στο κόμμα δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν. Στις εκλογές του 2004 πήρε την πιο ισχυρή εντολή από το 1993 μέχρι σήμερα. Κανένας άλλος πρωθυπουργός δεν έχει ξεπεράσει το 45,3% τα τελευταία 30 χρόνια. Είναι ο δεύτερος μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ν.Δ. μετά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Το γεγονός ότι ο Κώστας Καραμανλής έβαλε την προσωπική του σφραγίδα στην πολιτική σκηνή του τόπου, αφήνοντας παρακαταθήκη και στο κόμμα, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι ένας απλός, συμπαθής και ντόμπρος άνθρωπος. Στοιχεία για τα οποία «διψά» ο πολίτης. Ισως τελικά αυτή η αυθεντικότητα να είναι που κράτησε ψηλά τη φήμη του όλα αυτά τα χρόνια, από το 2009 και μετά.
Κανείς άλλος πρωθυπουργός δεν τόλμησε, με το που εξελέγη και όχι για προεκλογικό εντυπωσιασμό, να βρεθεί τόσο κοντά στο λαϊκό συναίσθημα, με την ιστορική δήλωσή του «δεν θα κάνουν κουμάντο πέντε νταβατζήδες» σε ένα απλό σουβλατζίδικο στο Μοναστηράκι.
Σε εποχές χωρίς υποκριτικές αναρτήσεις πολιτικών στα social media για λίγη σκηνοθετημένη συμπάθεια, ο Καραμανλής δήλωνε οπαδός του Παναθηναϊκού κι ας μην άρεσε αυτό στους ψηφοφόρους του Ολυμπιακού, ήθελε να παίζει ποδόσφαιρο, ήταν προσιτός από τους πολίτες στις βόλτες του στον δρόμο, πήγαινε με την παρέα του στην ταβέρνα όπως κάθε απλός οικογενειάρχης. Αυτή η γνησιότητα ήταν που τον έκανε τον τελευταίο πραγματικά προσιτό πρωθυπουργό.
Και είναι η ίδια γνησιότητα που, μαζί με τη βαθιά πολιτική σκέψη του, τον ώθησαν να πάρει γενναίες αποφάσεις, κυρίως στα εθνικά θέματα. Αποφάσεις που παραμένουν και σήμερα σημείο αναφοράς. Το ειδικό πολιτικό βάρος του δεν μπόρεσε να το διαδεχθεί κανένας πρωθυπουργός στη συνέχεια.
Ποιος μεταγενέστερος του Καραμανλή πρωθυπουργός θα έλεγε «όχι» στο Σχέδιο Ανάν, «ναι» στον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, «όχι» στην ονομασία που ήθελαν οι ΗΠΑ για τα Σκόπια, ή θα τολμούσε το 2006 να «δείξει» ευθέως την αμερικανική πρεσβεία για τις υποκλοπές; Ακριβώς αυτή η ακέραιη στάση, που έλειψε από τον Σημίτη ή από τους πρωθυπουργούς μετά τον Καραμανλή, ήταν που τον έκανε να φαντάζει επικίνδυνος κι ανεπιθύμητος σε συγκεκριμένα συμφέροντα.
Με τα χρόνια, οι παρεμβάσεις του απέκτησαν όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα. Με στόχο, όποτε έκρινε, να ταράζει τα νερά. Να αποτελεί το ξυπνητήρι συνείδησης για κυβερνήσεις όπως αυτή του Μητσοτάκη με το σκάνδαλο των υποκλοπών, αλλά και για την παράταξή του.
Τα λεγόμενά του δεν είναι ποτέ ξερές κι αφ’ υψηλού αναγγελίες. Προκαλούν αλληλεπίδραση. Επιταχύνουν τον διάλογο ουσίας. Και ταρακουνούν. Ακόμα και χθες, με την αναμενόμενη ανακοίνωση απόσυρσης από τις εκλογές, η… αγωνία των φιλομητσοτακικών δημοσιογράφων ήταν αν ο Καραμανλής βγαίνει στην πολιτική σύνταξη ή αν ενδιαφέρεται μελλοντικά να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Δηλαδή, αν… ξεμπέρδεψε το σύστημα Μητσοτάκη μαζί του ή αν υπάρχει πιθανότητα να τον ξανασυναντήσει κάπου μπροστά του στην πορεία.
Το παράδοξο με τους πρωθυπουργούς είναι ότι, ενώ ανεβαίνουν υποσχόμενοι να ενδυναμώσουν τον λαό, καταλήγουν να συσσωρεύουν ολοένα περισσότερη δύναμη στα χέρια τους. Ξεπουλάνε ό,τι μπορούν σε συμφωνίες πίσω από κλειστές πόρτες, αλληλοεξαρτώνται από συμφέροντα, δοκιμάζουν τα όρια της ίδιας της δημοκρατίας. Ξεκινούν ως ηγέτες και σύντομα καταντούν απαξιωμένοι διαπλεκόμενοι.
Ο Καραμανλής δεν προσπάθησε να επιτεθεί σε θεσμούς, δεν «μίκρυνε» το κόμμα του συρρικνώνοντάς το σε ένα καρτέλ αποτελούμενο από τους πιστούς της δικής του φατρίας, δεν μετέτρεψε σε Ι.Χ. μαγαζί του την παράταξη, ούτε ήταν πολιτικός των παρασκηνίων και της ωμότητας. Κυρίως, όμως, δεν υπήρξε λαίμαργος με την εξουσία.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε το 1956 στην Αθήνα. Θείος του ήταν ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής. Φοίτησε στη Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών, με διδακτορικό στο Tufts. Από το 1974 ήταν μέλος της ΟΝΝΕΔ και στη συνέχεια υπήρξε υπεύθυνος για οργανωτικά και ιδεολογικά θέματα. Πρώτη φορά εξελέγη βουλευτής το 1989. Το 1997 εξελέγη πρόεδρος της Ν.Δ. και το 1999 αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Στις 7 Μαρτίου 2004 ανεδείχθη νικητής στις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 45,36%, ενώ επανεξελέγη το 2007 με 41,87%. Συνέγραψε το βιβλίο «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Εξωτερικές Σχέσεις της Ελλάδος 1928-1932», ενώ συνεργάστηκε και με το περιοδικό «Οικονομικός Ταχυδρόμος». Χθες ανακοίνωσε ότι δεν θα είναι υποψήφιος βουλευτής στις προσεχείς εκλογές.
