Η κλονισμένη σχέση των περισσότερων πολιτικών με την αλήθεια «επηρεάζει» ακόμα και τη σχέση τους με τους αριθμούς. Φτάνουν να παραπλανούν παραποιώντας μέχρι και τα στατιστικά, αν πρόκειται να εξυπηρετήσουν τη δική τους ιδιοτελή εικόνα για τα πράγματα. Το βασικό ζητούμενο είναι να ξεγελάσουν τον πολίτη, για να πιστέψει κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που δείχνουν τα δεδομένα.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Είναι βέβαια εύκολο να χειραγωγούν τα στατιστικά, όταν αυτά είναι απλά πιθανότητες για πράγματα που ακόμα δεν έχουν συμβεί. Από την άλλη, δεν μπορούν να αλλάξουν κατά βούληση τους αριθμούς για γεγονότα που έχουν συμβεί.
Για παράδειγμα, ο Μητσοτάκης εμφανίζει την πιθανότητα να υπάρξει κυβέρνηση συνεργασίας μετεκλογικά ως «τερατογένεση». Την παρουσιάζει σχεδόν πρωτοφανή στα χρονικά, κάτι που προφανώς και δεν ισχύει. Στην πραγματικότητα, οι μισές κυβερνήσεις της ύστερης Μεταπολίτευσης, από το «βρόμικο» ’89 και μετά, είναι συνεργασίας.
Ο πρωθυπουργός επιχειρεί επίσης να πείσει τους πάντες ότι, σε περίπτωση που έρθει πρώτος στις 21 Μαΐου, παίρνοντας δεύτερη σερί νίκη σε βουλευτικές εκλογές, θα είναι κάτι πρωτόγνωρο. Οτι θα πρέπει να θεωρηθεί εξαίρεση ο ηγέτης που… κατάφερε μια ασυνήθιστη νίκη. Η αλήθεια των στατιστικών δείχνει ότι, αν βγει πρώτος, θα υπακούει απλά στο μοτίβο της «διπλής νίκης», που κατέκτησαν σχεδόν όλοι οι άλλοι πριν απ’ αυτόν. Οι αριθμοί «λένε» ότι συνήθως οι ψηφοφόροι χρειάζονται δύο νίκες για να αποκαθηλώσουν κάθε ηγέτη.
Σήμερα, το newsbreak.gr παρουσιάζει ένα άρθρο της «κυριακάτικης δημοκρατίας», το οποίο δεν ασχολείται με τους αριθμούς των «πολιτικοποιημένων» δημοσκοπήσεων, που αναφέρονται στα… μελλούμενα ή απλά στα «θέλω» τους και, ως εκ τούτου, συχνά πέφτουν έξω, παρά εμβαθύνει στις εκλογές από το 1974, βλέποντας τη στατιστική μόνο μέσα από τα γεγονότα.
Δύο σερί νίκες και μετά πτώση! Μοναδική εξαίρεση, ο ΓΑΠ
Ηδη από τη Ν.Δ. καλλιεργείται το κλίμα ότι, αν ο Μητσοτάκης πάρει την πρωτιά στις 21 Μαΐου, κάνοντας το «δύο στα δύο» στις βουλευτικές εκλογές, θα είναι κάτι σπουδαίο. Ο Μητσοτάκης, όμως, δεν είναι ο… Μωυσής, όσο κι αν τον παρουσιάζουν έτσι οι παρατρεχάμενοί του. Στις 18 εκλογικές διαδικασίες από το 1974 και μετά, όλοι οι πρωθυπουργοί -με μία εξαίρεση- πέτυχαν δύο συνεχόμενες νίκες πριν πέσουν από την εξουσία.
Συγκεκριμένα:
- ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: Νικητής το 1974 και το 1977. Στις εκλογές του 1981 η Ν.Δ. ηττήθηκε με αρχηγό τον Γεώργιο Ράλλη.
- ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Νικητής το 1981 και το 1985. Στις εκλογές του 1989 το ΠΑΣΟΚ ηττήθηκε.
- ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Νικητής στις δύο σερί εκλογικές διαδικασίες του «βρόμικου ’89» και στη συνέχεια σ’ αυτήν του 1990. Η Ν.Δ. ηττήθηκε το 1993.
- ΚΩΣΤΑΣ ΣΗΜΙΤΗΣ: Νικητής το 1996 και το 2000, με το ΠΑΣΟΚ να κάνει 3η σερί νίκη (αφού το 1993 είχε επιστρέψει στην εξουσία ο Ανδρέας Παπανδρέου). Ο Σημίτης αποχώρησε στη συνέχεια κι έτσι το 2004 με το ΠΑΣΟΚ κατέβηκε ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος ηττήθηκε.
- ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: Νικητής το 2004 και το 2007. Η Ν.Δ. ηττήθηκε στις εκλογές του 2009.
- ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ: Κέρδισε στις δύο εκλογικές διαδικασίες τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012. Τον Ιανουάριο του 2015 ηττήθηκε.
- ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Νικητής στις δύο εκλογικές διαδικασίες του 2015. Ηττήθηκε το 2019.
Στις 16 από τις 18 εκλογές της Μεταπολίτευσης στη χώρα μας, σε σχεδόν μισό αιώνα δηλαδή, οι νίκες ήταν «διπλές». Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο Γιώργος Παπανδρέου, που νίκησε το 2009, αλλά «ξηλώθηκε» το 2011.
Στο 4,34% η φθορά των κυβερνήσεων στις επόμενες εκλογές
Πάντα το κυβερνών κόμμα έχει φθορά στις εκλογές που ακολουθούν τη διακυβέρνησή του. Αυτό μας διδάσκει η στατιστική ανάλυση όλων των εκλογών της Μεταπολίτευσης. Μοναδική εξαίρεση, που επιβεβαιώνει τον κανόνα, αποτελεί η κυβέρνηση Σημίτη το 1996, η οποία το 2000 σημείωσε άνοδο 2,3%. Ο μέσος όρος των οκτώ εκλογικών αναμετρήσεων δίνει απώλειες 4,34%.
Στην «εξίσωση» δεν συμπεριλάβαμε την καθίζηση του ΠΑΣΟΚ από τις εκλογές του 2009 μέχρι την κάλπη του 2012. Η πτώση άνω του 30% αποτελεί πρωτοφανές γεγονός μέσα σε ιδιαίτερες συνθήκες, ως εκ τούτου αλλοιώνει τη γενική εικόνα, ενώ η διακυβέρνηση Παπανδρέου διακόπηκε απότομα το 2011, για να ακολουθήσει εκτάκτως η κυβέρνηση Παπαδήμου με την υποστήριξη ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. – ΛΑΟΣ.
Για να βγει ασφαλές συμπέρασμα που θα έχει αντίκρισμα και στο σήμερα θα υπολογίσουμε μόνο τις κυβερνήσεις που εξάντλησαν τουλάχιστον τρία χρόνια θητείας, έτσι ώστε να διαπιστωθεί η φθορά τους σε εύλογο διάστημα:
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ: Το 1974 έλαβε 54,37%, το 1977 πήρε 41,84% (πτώση 12,53%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Το 1981 έλαβε 48,07%, το 1985 πήρε 45,82% (-2,25%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ: Το 1990 έλαβε 46,89%, το 1993 πήρε 39,30% (-7,59%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Το 1993 έλαβε 46,88%, το 1996, με Σημίτη αρχηγό, πήρε 41,49% (-5,39%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Κ. ΣΗΜΙΤΗ: Το 1996 έλαβε 41,49%, το 2000 πήρε 43,79% (+2,30%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ: Το 2004 έλαβε 45,36%, το 2007 πήρε 41,87% (-3,49%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Το 2009 έλαβε 43,92%, τον Μάιο του 2012, με Ευάγγελο Βενιζέλο αρχηγό, πήρε 13,18% (-30,74%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΤ. ΣΑΜΑΡΑ: Τον Ιούνιο του 2012 έλαβε 29,66%, τον Ιανουάριο του 2015 πήρε 27,81 (-1,85%).
- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ: Τον Σεπτέμβριο του 2015 έλαβε 35,46%, το 2019 πήρε 31,53% (-3,93%).
Να θυμίσουμε ότι στις εκλογές του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης έλαβε 39,85%, ποσοστό που ούτε η πιο… φιλομητσοτακική δημοσκόπηση δεν δείχνει ότι υπάρχει περίπτωση να λάβει στις φετινές εκλογές. Η πτώση θεωρείται και σε αυτή την περίπτωση δεδομένη.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου πέτυχε το comeback που θέλει ο Τσίπρας
Ο Αλέξης Τσίπρας παρέμεινε στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ παρά την ήττα του το 2019. Το σύνηθες είναι να αλλάζει ο αρχηγός που έχασε και να παραδίδει τη σκυτάλη στον επόμενο. Ο Τσίπρας, όμως, αποφάσισε να σπάσει τον κανόνα, και τώρα φιλοδοξεί να πετύχει κάτι που μόνο ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει καταφέρει από το 1974: να επιστρέψει στην πρωθυπουργία!
Υστερα από δύο νίκες ο Παπανδρέου έχασε την εξουσία το 1989, μετρώντας τρεις σερί ήττες, αλλά έκανε το comeback το 1993 κερδίζοντας τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, έστω κι αν η υγεία του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ είχε εξασθενήσει. Από την άλλη και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κυνηγά κάτι που έχει συμβεί μία φορά, και μάλιστα από τον πατέρα του. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είναι ο μοναδικός μεταπολιτευτικά που κατάφερε να νικήσει σε τρεις διαδοχικές μονομαχίες.
Τον Ιούνιο του 1989 η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έλαβε 44,28% (κυβέρνηση Τζανετάκη), τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς 46,19% και το 1990, όταν και κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση, 46,89%. Η διαφορά είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εξαντλήσει τετραετία, ενώ τότε ο πατέρας του πάλευε με διαδοχικές κάλπες να εξασφαλίσει αυτοδυναμία, συνεπώς μετρούσε η πόλωση για την εξουσία κι όχι η φθορά της εξουσίας.
Υπάρχει, πάντως, περίπτωση ο τωρινός πρωθυπουργός να κυνηγήσει κι αυτός το τριπλό σερί νικών: μετά την επικράτησή του το 2019, να ψάξει τώρα ακόμα δύο νίκες, τον Μάιο και ενδεχομένως τον Ιούλιο, με στόχο να συνεχίσει τη διακυβέρνησή του.
Ανοδική η πορεία της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Στις 12 αναμετρήσεις που εξετάσαμε, από το 1974 και μετά, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατάφερε να κινηθεί ανοδικά τις 9 φορές στις επόμενες εκλογές, ανεξάρτητα από το αν έγινε κυβέρνηση ή όχι.
Μόνο σε τρεις περιπτώσεις συνέβη το αντίθετο, δηλαδή η αξιωματική αντιπολίτευση να μετρήσει περαιτέρω απώλειες. Συγκεκριμένα, η Ν.Δ. επί Εβερτ το 1996, το ΠΑΣΟΚ επί Γιώργου Παπανδρέου το 2007 και η Ν.Δ. του Σαμαρά στις εκλογές των μεγάλων ανακατατάξεων του Μαΐου του 2012. Παρά τις απώλειες, όμως, η Ν.Δ. είχε πάρει τότε την πρωτιά.
Στην ανάλυσή μας δεν υπολογίσαμε τις εκλογές του 1974. Τότε δεύτερο κόμμα είχε βγει η Ενωση Κέντρου του Γιώργου Μαύρου, που στις επόμενες εκλογές άλλαξε όνομα και έχασε τη μισή του δύναμη, ενώ λίγο μετά διαλύθηκε. Εχουμε και λέμε:
- 1977-1981: Το αντιπολιτευόμενο ΠΑΣΟΚ πήρε 25,34% και το 1981 εκτινάχθηκε στο 48,07% (+22,73).
- 1981-1985: Η Ν.Δ. έλαβε 35,88% κι έγινε αξιωματική αντιπολίτευση. Το 1985 πήρε 40,85% (+4,97%) και παρέμεινε δεύτερη.
- 1985-1989: Η Ν.Δ. το 1985 πήρε 40,85% και το 1989 βγήκε πρώτο κόμμα με 44,28% (+3,43%).
- 1990-1993: Το ΠΑΣΟΚ το 1990 έλαβε 38,61% και το 1993 έγινε κυβέρνηση με 46,88% (+8,27%).
- 1993-1996: Η Ν.Δ. το 1993 πήρε 39,3% και το 1996 έπεσε κι άλλο, με τον Εβερτ, στο 38,12 (-1,18%).
- 1996-2000: Η Ν.Δ. το 1996 έλαβε 38,12% και το 2000 πήρε 42,74% (+4,62%), όμως έχασε στις εκλογές-θρίλερ.
- 2000-2004: Η Ν.Δ. το 2000 πήρε 42,74% και το 2004 έγινε πρώτο κόμμα με 45,36% (+2,62%).
- 2004-2007: Το ΠΑΣΟΚ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση με 40,55% το 2004 και το 2007 παρέμεινε, με τον Γιώργο Παπανδρέου, δεύτερο κόμμα με 38,10% (-2,45%).
- 2007-2009: Το ΠΑΣΟΚ πήρε 38,10 το 2007 και το 2009 έγινε κυβέρνηση με 43,92% (+5,82%).
- 2009-2012: Η Ν.Δ. το 2009 έλαβε 33,47% και τον Μάιο του 2012 υπέστη μεν καθίζηση στο 18,85 (-14,62%), αλλά βγήκε πρώτο κόμμα.
- 2012-2015: Ο ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο του 2012 έλαβε 26,89% κι έγινε αξιωματική αντιπολίτευση. Τον Ιανουάριο του 2015 έγινε κυβέρνηση με 36,34 (+9,45%).
- 2015-2019: Η Ν.Δ., με τον Ευάγγελο Μεϊμαράκη στην αρχηγία, έλαβε 28,09% στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Το 2019, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη πρόεδρο, ανέβηκε στην εξουσία με 39,85 (+11,76%).
Ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2019, όταν και ηττήθηκε, έλαβε ποσοστό 31,5%.
Τα πρωτοεμφανιζόμενα κόμματα στην εποχή των Μνημονίων
Μέσα στα Μνημόνια, δηλαδή από το 2010 και μετά, άρχισαν να εμφανίζονται ολοένα περισσότερα νέα κόμματα που εν τέλει κατάφερναν να μπουν στη Βουλή. Για λίγο, όμως.
Ακριβώς επειδή ένα από τα ερωτήματα για την 21η Μαΐου είναι και πώς θα συμπεριφερθούν η Ελληνική Λύση (3,7% το 2019) και το ΜέΡΑ25 (3,44% στις προηγούμενες εκλογές), είναι καλό να δούμε τι έγινε σε βάθος χρόνου και με άλλα σχήματα που είχαν εισέλθει κάποια στιγμή στο Κοινοβούλιο.
- Τον Μάιο του 2012 μπήκαν στη Βουλή για πρώτη φορά οι Ανεξάρτητοι Ελληνες με το εντυπωσιακό 10,6%. Σε έναν μήνα, τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, μέτρησαν απώλειες άνω του 3% και πήραν 7,51%. Το 2015, όταν και έκαναν κυβέρνηση συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, είχαν νέα πτώση, στο 4,75%, που συνεχίστηκε και τον Σεπτέμβριο του 2015 (3,69%). Το 2019 διαλύθηκε το κόμμα του Π. Καμμένου. Αντεξε επτά χρόνια.
- Τον Μάιο του 2012 εισήλθε στη Βουλή η Χρυσή Αυγή με 6,97%. Διατήρησε τα ποσοστά της και το 2012 (6,92%), ενώ τον Ιανουάριο του 2015 είχε μικρή πτώση στο 6,28% και τον Σεπτέμβριο ανέβηκε στο 6,99%. Στις εκλογές του 2019 δεν μπήκε στη Βουλή (2,93%). Διώκεται ως εγκληματική οργάνωση και ηγετικά στελέχη της βρίσκονται στη φυλακή.
- Το 2012 εμφανίστηκε ως φωτοβολίδα η Δημοκρατική Αριστερά του Κουβέλη. Στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις εκείνης της χρονιάς έλαβε 6,1% και 6,2%. Στις εκλογές του 2015 καταποντίστηκε στο 0,49% και «έσβησε» από τον χάρτη.
- Αλλο ένα κόμμα-φωτοβολίδα ήταν το Ποτάμι του δημοσιογράφου Θεοδωράκη. Μπήκε στη Βουλή τον Ιανουάριο του 2015 με 6,05% για να «μαζέψει» τους δυσαρεστημένους από τη Ν.Δ., τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς έπεσε στο 4,09% και το 2019, στις ευρωεκλογές, συνετρίβη (1,52%), οπότε το έκλεισε το μαγαζί…
- Ο Βασίλης Λεβέντης «πάλευε» τρεις δεκαετίες να μπει στη Βουλή και τα κατάφερε τον Σεπτέμβριο του 2015 με 3,43%. Η χαρά του, όμως, κράτησε λίγο, αφού το 2019 επέστρεψε στο 1,24% και στην αφάνεια.
Επτά κυβερνήσεις αυτοδύναμες, επτά συνεργασίας από το 1989
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει λόγο περί «τερατογένεσης» όταν μιλά για κυβέρνηση συνεργασίας από κόμματα που δεν θα έχουν πάρει την πρωτιά. Στην πραγματικότητα, όμως, οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι πλέον κάτι σύνηθες στη χώρα μας.
Από το 1989 και την κυβέρνηση Τζανετάκη, με συμμαχία Ν.Δ. και Συνασπισμού ΚΚΕ – ΚΚΕ Εσωτερικού, τα πράγματα είναι μοιρασμένα. Συγκεκριμένα, στη λεγόμενη και «ύστερη Μεταπολίτευση» έχουν προκύψει 7 αυτοδύναμες κυβερνήσεις και 7 συνεργασίας.
Δείτε επίσης:
- Ξέχασαν όλοι τα μεγάλα εθνικά θέματα στην προεκλογική εκστρατεία
- Κυβέρνηση «αποστατών» σχεδιάζει ο Μητσοτάκης!
- Τσίπρας: Το πρώτο και το τρίτο κόμμα μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση
