Θα είναι μικρή ή μεγάλη η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας; Ο ΣΥΡΙΖΑ θα κυμανθεί στα επίπεδα του Μαΐου ή θα έχει κι άλλη υποχώρηση; Η αποχή σε τι επίπεδα θα κινηθεί αυτή τη φορά και σε ποιους χώρους; Από τα μικρότερα κόμματα πόσα θα καταφέρουν να μπουν στη νέα Βουλή;
- Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη
Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα στα οποία επικεντρώνεται το ενδιαφέρον για τις εκλογές αυτής της Κυριακής, που έχουν μια ιστορική πρωτοτυπία. Πρώτη φορά, τουλάχιστον εδώ και πολλές δεκαετίες, ο νικητής είναι γνωστός πριν ακόμη ανοίξουν οι κάλπες. Την ίδια ώρα, η γενικότερη διάταξη των δυνάμεων είναι τέτοια που παραπέμπει ήδη στην είσοδο της πολιτικής ζωής του τόπου στον αστερισμό ενός ιδιότυπου και ενδεχομένως επικίνδυνου «μονοκομματισμού».
Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη η μεγαλύτερη αγωνία την ώρα που θα κλείνουν οι κάλπες δεν θα είναι τι θα γίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ. Το βλέμμα του, εκτός από το ποσοστό της Ν.Δ., θα είναι στραμμένο στο άθροισμα των «εκτός Βουλής» κομμάτων, καθώς από αυτό θα εξαρτηθεί σε μέγιστο βαθμό και ο αριθμός των βουλευτών που θα έχει από αύριο η «γαλάζια» Κοινοβουλευτική Ομάδα.
Η αγωνία αυτή έχει ενισχυθεί, καθώς οι δημοσκοπήσεις της τελευταίας προεκλογικής εβδομάδας έδειξαν ότι δεν είναι καθόλου απίθανο πλέον το ενδεχόμενο ακόμη και οκτακομματικής -αν όχι εννιακομματικής– Βουλής. Δηλαδή, πέραν της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ και της Ελληνικής Λύσης διεκδικούν -με αυξομειούμενες πιθανότητες- την είσοδό τους η Πλεύση Ελευθερίας, η ΝΙΚΗ, το ΜέΡΑ25 και οι Σπαρτιάτες. Γι’ αυτό και ο κ. Μητσοτάκης έως και την Παρασκευή το βράδυ είχε ρίξει το βάρος του σε αυτό το θέμα, κλιμακώνοντας τις πιέσεις εναντίον των μικρών κομμάτων. Εφτασε δε στο σημείο να υποστηρίξει ακόμη και το καινοφανές επιχείρημα ότι «η νέα Βουλή μόνο πολυφωνική μπορεί να μην είναι, ακόμη κι αν μπουν πολλά κόμματα».
Βεβαίως, ανάλογη επιχειρηματολογία υιοθέτησε και ο -μέχρι πρότινος λάτρης της απλής αναλογικής- Αλέξης Τσίπρας, έχοντας το δικό του άγχος για τα «εξ αριστερών» σχήματα αλλά και για την επαπειλούμενη (επανα)διείσδυση του ΠΑΣΟΚ στα εκλογικά χωράφια του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υπάρχει πάντως καμία αμφιβολία ότι το ιδανικό και για τους δύο πολιτικούς αρχηγούς θα ήταν η Δευτέρα να ξημερώσει με τη νέα Βουλή τετρακομματική!
Σε περίπτωση που στις κάλπες αυτής της Κυριακής επαναληφθεί, επί παραδείγματι, ο ίδιος ακριβώς συσχετισμός δυνάμεων με τις εκλογές του περασμένου μήνα, η Ν.Δ. με το ποσοστό 40,79% –με πεντακομματική Βουλή και τα «λοιπά» κόμματα στο 16,1%- θα κερδίσει 171 έδρες έναντι των 146 που είχε. Με ακριβώς το ίδιο ποσοστό 40,79%, αλλά εννιακομματική τη Βουλή και τα εκτός αυτής κόμματα μόλις στο 4%, η αυτοδυναμία της Ν.Δ. θα είναι πιο πολύ πιο ισχνή, καθώς θα περιοριστεί στις 156 έδρες.
Αν η Βουλή είναι οκτακομματική και τα εκτός αυτής κόμματα κυμανθούν περίπου στο 7%, θα πάρει 160 έδρες. Αντιστοίχως, αν πιάσουν το όριο εισόδου επτά κόβμματα και τα άλλα κινηθούν αθροιστικά περίπου στο 10%, η αυτοδυναμία της Ν.Δ., με βάση το ποσοστό του Μαΐου, θα ενισχυθεί κατά τρεις έδρες ακόμη, ενώ αν εκτός από τα υπάρχοντα καταφέρει να μπει μόνο ένα κόμμα ακόμη και η νέα Βουλή είναι εξακομματική, η κοινοβουλευτική δύναμη της Ν.Δ. θα πάει στις 167 έδρες.
Τι θα συμβεί, αντίθετα, εάν επιτευχθεί ο «ιδανικός» στόχος και η επόμενη Βουλή μεταβληθεί σε «κλειστή λέσχη» των τεσσάρων; Η Ν.Δ. θα πάρει τουλάχιστον 176 έδρες, προσεγγίζοντας έτσι τον μαγικό αριθμό των 180, τον οποίο μάλιστα θα μπορέσει να κατακτήσει, αν ανεβάσει το ποσοστό της μόλις στο 41,6%!
Ο Μητσοτάκης έχει καταληφθεί από την οίηση της παντοδυναμίας
Οσο κι αν ο ίδιος δηλώνει, με μια πολιτική σεμνοτυφία, ότι ακόμη κι αν έχει μεγάλη πλειοψηφία δεν θα κάνει αλλαγές, όπως π.χ. στη συνταγματική αναθεώρηση χωρίς ευρύτερη συναίνεση, ο κ. Μητσοτάκης έχει καταληφθεί από την οίηση της παντοδυναμίας με πολλαπλούς στόχους.
Καταρχάς θα επιδιώξει να διαμορφώσει εντελώς νέους όρους στο πολιτικό παιχνίδι, περιθωριοποιώντας έως και εξαϋλώνοντας, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, τόσο την Κεντροαριστερά όσο και τη Δεξιά. Σε πρώτο άμεσο πλάνο ως πρωθυπουργός θα σχηματίσει ένα αμιγώς «μητσοτακικό» υπουργικό συμβούλιο, χωρίς καν εκείνες τις ισορροπίες της προηγούμενης περιόδου, ενώ με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα θα προχωρήσει στην ιδεολογική μετάλλαξη της Ν.Δ. και στο «μπόλιασμά» της με ολοένα και περισσότερα πρόσωπα του «σημιτικού» παρελθόντος.
Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη διαρρέουν συγκεκριμένα ονόματα για τον βασικό πυρήνα της κυβέρνησης, με πιο ενδεικτική ίσως την περίπτωση του Γ. Γεραπετρίτη για το Υπουργείο Εξωτερικών, δεδομένου ότι εκείνος εισήγαγε το νέο επικίνδυνο «δόγμα» ότι «η κόκκινη γραμμή της εθνικής κυριαρχίας μας είναι στα 6 ναυτικά μίλια…». Αλλωστε περισσότερο και από την αναθεώρηση του Συντάγματος και δη για θέματα όπως τα ιδιωτικά ΑΕΙ, επί των οποίων το ΠΑΣΟΚ είναι ήδη σύμφωνο, ο κ. Μητσοτάκης θέλει πρωτίστως την παντοδυναμία για να μπορέσει να χειριστεί ανεξέλεγκτα τα εθνικά ζητήματα και ειδικότερα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με φόντο την προσφυγή στη Χάγη, που θα είναι από τους πρώτους -όσο κι αν δεν ομολογείται- στόχους της νέας κυβέρνησης.
Από την άλλη πλευρά, η απόλυτη επικράτηση της Ν.Δ. και του κ. Μητσοτάκη αποστερεί πλέον οποιοδήποτε άλλοθι και ελαφρυντικό -σαν αυτά που κατά κόρον ακούγονταν την προηγούμενη τετραετία, μέχρι και για σκάνδαλα σαν των υποκλοπών- για τη διακυβέρνηση της χώρας, την αντιμετώπιση των παθογενειών και τη διαχείριση των θεσμών. Από τη σύνθεση της νέας Βουλής θα εξαρτηθεί και η τελική αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη της χώρας.
Η «αναπηρία» που προκαλείται με τον de facto αναδυόμενο μονοκομματισμό της Ν.Δ. μένει να συμπληρωθεί από το παζλ της αντιπολίτευσης, η οποία μπαίνει, από τη δική της πλευρά, σε ένα μακρύ και σκοτεινό τούνελ. Ακόμη και για σήμερα, το πιο μεγάλο διακύβευμα αφορά τη συμμετοχή στις κάλπες, καθώς -λόγω της απογοήτευσης- έχει καταγραφεί ιδιαίτερα αυξημένος κίνδυνος αποχής από τις δικές της τάξεις.
Αντιμέτωποι με την αποστρατεία…
Γενικότερα, πάντως, τόσο εκ δεξιών όσο και εξ αριστερών της Ν.Δ. επικρατεί κατακερματισμός που παραπέμπει σε σκηνικά πολύ παλαιότερων δεκαετιών, με πολύ μακρύ τον χρονικό ορίζοντα για την επούλωση των πληγών και την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Ηδη η κάλπη αυτής της Κυριακής μοιάζει στην πραγματικότητα με «ρώσικη ρουλέτα» για τους περισσότερους από τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Τόσο ο Αλέξης Τσίπρας του ΣΥΡΙΖΑ όσο και ο Νίκος Ανδρουλάκης του ΠΑΣΟΚ, αν οι επιδόσεις τους υποχωρήσουν, καθώς και ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο Κυριάκος Βελόπουλος, η Ζωή Κωνσταντοπούλου και ο Δημήτρης Νατσιός, αν δεν καταφέρουν να μπουν στη Βουλή, οδηγούνται σε υποχρεωτική πολιτική αποστρατεία.
Ο κ. Μητσοτάκης κομπορρημονώντας δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες ότι «θα πρέπει εμείς να γίνουμε η αντιπολίτευση του εαυτού μας», αλλά η αλήθεια είναι ότι επιζητώντας τουλάχιστον 158-160 βουλευτές επιδιώκει να… εξαφανίσει και αυτό το «σπορ» από το εσωτερικό της Ν.Δ. Πόσο μάλλον από το εξωτερικό της.
Το έλλειμμα αντιπολίτευσης που τείνει να δημιουργηθεί επομένως από τη Δευτέρα δεν έχει να κάνει μόνο με την ύπαρξη και την επιβίωση των κομμάτων που την απαρτίζουν, αλλά και με τη σωστή και άρτια λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Γι’ αυτό, ανάλογα με τα εκλογικά ποσοστά της Κυριακής το ενδιαφέρον στρέφεται στις διεργασίες της επόμενης ημέρας.
Στην Κεντροαριστερά μέχρι στιγμής η μάχη δίνεται για το ποιος θα έχει, στη νέα φάση, την πρωτοκαθεδρία της, χωρίς να λείπουν κι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι, παρά την ένταση των προεκλογικών συγκρούσεων, φτάνει η ώρα των μεγάλων συγκλίσεων και των υπερβάσεων. Στον εκ δεξιών χώρο πολλά, εάν όχι όλα, για την άσκηση «εθνικής αντιπολίτευσης» κατά τον πιο προσφιλή προσδιορισμό και τη διαμόρφωση μιας νέας πορείας θα κριθούν από την ετυμηγορία της αυριανής κάλπης.
