Με τον χειρότερο δυνατό τρόπο άρχισε η δεύτερη θητεία της κυβέρνησης της Ν.Δ., αλλά, μολονότι η απειλή της πρόωρης κατάρρευσης είναι ορατή, τα στελέχη της έχουν αγκαλιάσει κυριολεκτικά και μεταφορικά τις ξαπλώστρες, με επικεφαλής μάλιστα τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
- Του Ανδρέα Καψαμπέλη
Ο πρωθυπουργός, συνεχίζοντας τις διακοπές του από το περασμένο Σαββατοκύριακο στα Χανιά, δεν θεώρησε απαραίτητο να τις διακόψει ούτε προς στιγμήν παρά τα δραματικά γεγονότα όλης της εβδομάδας με τη δολοφονία του 29χρονου Μιχάλη Κατσουρή.
Και μόνο αφού άρχισαν να διογκώνονται, υπόκωφα, η δυσφορία και οι κοινωνικές απορίες, για να σώσει κάπως τα προσχήματα, έκανε γνωστό την Παρασκευή μέσω του γραφείου του ότι την Τετάρτη 16 Αυγούστου θα συγκαλέσει στο Μέγαρο Μαξίμου σύσκεψη με τη συμμετοχή του προέδρου της UEFA Αλεξάντερ Τσέφεριν -που θα βρίσκεται στην Αθήνα- και αρμόδιων υπουργών, στην οποία έχουν προσκληθεί οι ιδιοκτήτες των ΠΑΕ Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού, ΑΕΚ και ΠΑΟΚ.
Αν και τα αιματηρά επεισόδια στη Νέα Φιλαδέλφεια επενεργούν περισσότερο ως καταλύτης για τις πολιτικές διεργασίες, ο κ. Μητσοτάκης και οι επιτελείς του παραμένουν κατά κυριολεξία επαναπαυμένοι στις εκλογικές δάφνες του Ιουνίου.
Αυτό, όπως αναφέρουν πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», είναι και το κλίμα που επικρατεί όλες τις τελευταίες ημέρες στα Χανιά. Ο πρωθυπουργός στις συζητήσεις και τις συναναστροφές του δείχνει να αντιμετωπίζει με μια αμεριμνησία τις εξελίξεις, που σε άλλες εποχές θα πυροδοτούσε βεβαίως εύλογα ερωτήματα.
Για τον κ. Μητσοτάκη το μαξιλάρι ασφαλείας φαίνεται ότι είναι πάντως η κατάσταση της αντιπολίτευσης, η οποία είτε βρίσκεται κι αυτή διασκορπισμένη στις… ξαπλώστρες της, όπως συμβαίνει με το ΠΑΣΟΚ και τον πρόεδρό του Νίκο Ανδρουλάκη, που κάνει κι εκείνος διακοπές διαρκείας στα κυκλαδονήσια, είτε είναι πρόωρα «διασκορπισμένη» σε δέκα κομμάτια, όπως συμβαίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους διεκδικητές της ηγεσίας του. Μάλιστα, είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Μητσοτάκης επικαλέστηκε, απαξιωτικά και ειρωνικά, όλη αυτήν την εικόνα όταν ενημερώθηκε, στη διάρκεια της δικής του χαλάρωσης, για το αίτημα -συλλήβδην των κομμάτων της αντιπολίτευσης- να παραιτηθεί ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γ. Οικονόμου.
Βεβαίως, αν δεν βρισκόταν στο σύννεφο της παντοδυναμίας και της παρεπόμενης οίησης, ο κ. Μητσοτάκης θα μπορούσε να αφουγκραστεί το βαρύ κλίμα που επικρατεί -πρόωρα- στους κόλπους και της Ν.Δ., τα στελέχη της οποίας δείχνουν άλλωστε αξιοσημείωτη απροθυμία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, να υπερασπιστούν δημοσίως χειρισμούς και επιλογές του μετεκλογικού διαστήματος, ειδικά μετά το τραγικά γεγονότα της Νέας Φιλαδέλφειας. Οσο κι αν αναγνωρίζεται μάλιστα ότι θα ήταν πολύ δύσκολο εντός ενός δεκαημέρου να καρατομήσει και τον αντικαταστάτη του κ. Μηταράκη -διότι αυτό θα είχε ευθεία αντανάκλαση και στο δικό του πρόσωπο ως πρωθυπουργού-, από την άλλη πλευρά είναι βέβαιο ότι ο γόρδιος δεσμός θα παραμένει και θα περιπλέκεται έτσι περαιτέρω όσο περνούν οι ημέρες.
Πολλοί πιστεύουν, ωστόσο, ότι όλα αυτά είναι περισσότερο προφάσεις από πρωθυπουργικής πλευράς. Σε αντίθεση με τον Ν. Μηταράκη -που ήταν εκ μετεγγραφής σαμαρικός- ο κ. Οικονόμου λογίζεται ως «γηγενής» μητσοτακικός και άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του Μεγάρου Μαξίμου. Διαθέτει επίσης (από την εποχή της Δημοκρατικής Συμμαχίας, το 2012, της οποίας διετέλεσε εκπρόσωπος Τύπου) την υψηλή προστασία της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία μάλιστα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, είχε περισσότερες της μίας συναντήσεις κατά το κρίσιμο διάστημα με τον Κ. Μητσοτάκη για να διασφαλίσει την εκ νέου συμμετοχή του κ. Οικονόμου στο κυβερνητικό σχήμα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το παρασκήνιο, σύμφωνα με το οποίο ο ίδιος, διαπιστώνοντας από την πρώτη κιόλας κρίσιμη σύσκεψη ότι η θέση του αναπληρωτή υπουργού Αθλητισμού ήταν ναρκοπέδιο, ενδιαφέρθηκε να μετακινηθεί στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, μόλις αποπέμφθηκε ο κ. Μηταράκης, θεωρώντας ότι η Κατεχάκη θα του προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια και… προστασία.
Εκτός από τις αντικειμενικές ευθύνες ως αρμόδιος πολιτικός προϊστάμενος και τα αναπάντητα ερωτήματα για όσα έγιναν (και όσα δεν έγιναν) στην υπόθεση της Νέας Φιλαδέλφειας και των Κροατών χούλιγκαν, που ανενόχλητοι διέσχισαν 1.500 χιλιόμετρα από το Ζάγκρεμπ έως την Αθήνα, ο κ. Οικονόμου βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος και με τη γενικότερη πολιτική και θεσμική απαξίωση.
Γι’ αυτό και εκ των πραγμάτων θεωρείται θέμα (λιγότερου ή περισσότερου) χρόνου η απομάκρυνσή του από τον κυβερνητικό θώκο. Επειδή μάλιστα -αν και μέσα Αυγούστου- η «μουρμούρα» απλώνεται μεταξύ των βουλευτών της Ν.Δ., τις τελευταίες ώρες άρχισε να διακινείται η πληροφορία ότι οι όποιες διορθωτικές κινήσεις χρειάζονται στην κυβέρνηση θα γίνουν μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου. Το ακόμη πιο εντυπωσιακό. Πάντως. είναι ότι στο πλαίσιο αυτών των «ακριτομυθιών» ακούγεται πως τη θέση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη θα μπορούσε να αναλάβει τότε -στην περίπτωση που δεν καταφέρει (!!) να κερδίσει την Περιφέρεια Αττικής- ο Νίκος Χαρδαλιάς, ο οποίος, από την πλευρά του, δεν έχει επίσης παραιτηθεί ακόμη από υφυπουργός Εθνικής Αμυνας…
Γενικότερα, πάντως, η περίπτωση του κ. Οικονόμου -με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον συνοδεύουν μάλιστα στην εσωκομματική γεωγραφία της Ν.Δ.- αποτελεί την πρώτη καραμπινάτη απόδειξη αποτυχίας της νέας φάσης του επιτελικού κράτους, προτού συμπληρωθούν καν δύο μήνες από τις εκλογές και τον θρίαμβο του 40,5%.
Προειδοποιήσεις
Σε συνδυασμό, άλλωστε, με όσα έχουν προηγηθεί αλλά και την πραγματική κατάσταση που ενυπάρχει πίσω από τις κλειστές πόρτες, «γαλάζια» στελέχη προειδοποιούν στις συζητήσεις τους ότι -τώρα που εξέλιπαν και οι «βάρβαροι» της πρώτης τετραετίας- όλο αυτό το οικοδόμημα, όπως στήθηκε και προπαγανδίστηκε από το 2019, τείνει να εξελιχθεί σε πρωτοφανές φιάσκο, κινδυνεύοντας με παταγώδη κατάρρευση.
Ηδη τα σημάδια στο εσωτερικό της κυβέρνησης πολλαπλασιάζονται με γοργό ρυθμό. Οι αρρυθμίες διαδέχονται η μία την άλλη, οι περισσότεροι υπουργοί -ακόμη και εκείνοι που θεωρείται ότι διέπρεψαν στα προηγούμενα πόστα τους- δείχνουν να βρίσκονται τώρα έξω από τα νερά τους, αρκετά υπουργικά δίδυμα από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες συγκατοικούν σε ηλεκτρισμένη και πολύ εύθραυστη ατμόσφαιρα, ενώ ο γενικότερος κυβερνητικός συντονισμός είναι επί της ουσίας ανύπαρκτος και προβληματικός.
Από την τραγωδία στα Τέμπη, στις πυρκαγιές και στη φονική επιδρομή των Κροατών
Η σημερινή κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο σε κάθε σχεδόν τομέα. Κι αυτό ανατρέπει την πλαστή εικόνα που ως πρόσφατα κυριαρχούσε, μίας επιτυχημένης κυβερνητικής τετραετίας – η οποία οδήγησε στη μεγάλη εκλογική νίκη της Ν.Δ., σε συνδυασμό με τις πολύ κακές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ τόσο ως κυβέρνηση όσο και ως αξιωματική αντιπολίτευση. Η επιτυχία αυτή σε μεγάλο βαθμό ήταν όμως η συνέπεια μίας πράγματι πολύ αποτελεσματικής κυβερνητικής προπαγάνδας με τη συνδρομή της συντριπτικής πλειονότητας των μέσων ενημέρωσης και με τη συνδρομή ενός άκρως αποτελεσματικού πολιτικού marketing αμερικανικής έμπνευσης.
Αλλωστε, πριν από λίγους μήνες είχαμε την τραγωδία στα Τέμπη, που όμως «αφομοιώθηκε» στις τελευταίες εκλογές. Πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε ωστόσο και την πυρκαγιά -και τις εκρήξεις πυρομαχικών – στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου. Τώρα σημειώθηκε η φονική επιδρομή των Κροατών χούλιγκαν στο γήπεδο της ΑΕΚ, όπου ένας νέος άνθρωπος έχασε τη ζωή του. Απανωτές δηλαδή τραγωδίες μέσα σε λίγους μήνες, οι οποίες «κανονικά» δεν θα έπρεπε να είχαν γίνει. Κι αν δεν είχαν αποτραπεί, να είχαν προληφθεί στο πλαίσιο του επιτελικού κράτους.
Αρκετοί θεωρούν ότι η υπόθεση της Νέας Φιλαδέλφειας πρέπει να αποτελέσει την αφορμή μιας γενικότερης κυβερνητικής ανασυγκρότησης με πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος όμως σε αυτή την περίπτωση θα είναι σαν να ομολογεί την πρώιμη αποτυχία του μεγαλεπήβολου «μεταρρυθμιστικού» του εγχειρήματος στον τρόπο λειτουργίας του υπουργικού συμβουλίου και του κρατικού μηχανισμού. Δεν στερείται επίσης σημασίας ότι και η στελέχωση της κυβέρνησης έχει γίνει μετά τις τελευταίες εκλογές με πολλά περισσότερα -σε σύγκριση με το 2019- μητσοτακικά πρόσωπα, οπότε δεν υπάρχουν οι παλαιότερες δικαιολογίες για την ανάγκη εσωτερικών ισορροπιών και συμβιβασμών.
Αυτομάτως, όμως, αυτό σημαίνει ότι για την όποια αποτυχία ο κ. Μητσοτάκης δεν μπορεί να επικαλεστεί άλλοθι. Κι όπως επισημαίνουν αρκετοί, το πρωθυπουργικό σύστημα, που επιβλήθηκε με την αναθεώρηση του Συντάγματος την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου, βρίσκεται πλέον στο απόγειό του επί ημερών Κυρ. Μητσοτάκη. Ενα πρόσωπο αποφασίζει μαζί με τους εξωθεσμικούς συμβούλους του, οι υπουργοί δεν επιτρέπεται να αναλάβουν καμιά πρωτοβουλία, πέραν όσων αναγράφονται στον μπλε φάκελο που τους επιδόθηκε την ημέρα της ορκωμοσίας τους, και όλος ο μηχανισμός κινείται μόνο με εντολές του κ. Μητσοτάκη. Αυτό σημαίνει όμως ενός ανδρός αρχή και πλήρη ανάληψη ευθυνών για όποια λάθη ή παραλείψεις συμβαίνουν, αντί να μετατίθενται μονίμως σε… άλλους με βάση το μονότονα ίδιο μοτίβο.
Αυτό, πάντως, σε μεγάλο βαθμό εξηγεί και την εκκωφαντική αμηχανία της τελευταίας εβδομάδας και τη δυστοκία της κυβέρνησης σε κεντρικό επίπεδο να δώσει πειστικές εξηγήσεις και να διαχειριστεί την κρίση της Νέας Φιλαδέλφειας, με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός να «κρύβεται» στα Χανιά και να οχυρώνεται ή να βολεύεται -ίσως και για ψυχολογικούς λόγους- πίσω από τη μετεκλογική «ανυπαρξία» αντιπολίτευσης.
