Τα σημάδια διάλυσης φάνηκαν από το περασμένο Σάββατο, όταν με δίωρη καθυστέρηση, που προκάλεσε μεγάλη δυσφορία στους συνέδρους, ο Στέφανος Κασσελάκης ανέβηκε στο βήμα για να εκφωνήσει μια απόλυτα διχαστική ομιλία, που χαρακτηρίστηκε από τις δυνάμεις της μειοψηφίας προσβλητική και αντιδημοκρατική.
Πετώντας το γάντι στους πολιτικούς του αντιπάλους, στους οποίους επιτέθηκε με βαριές και απαξιωτικές εκφράσεις που ενθουσίασαν ένα κοινό κλακαδόρων το οποίο ήταν συγκεντρωμένο στη γαλαρία και τον επευφημούσε με οργισμένες ιαχές, έθεσε το δίλημμα «λύση τώρα ή αλλιώς δημοψήφισμα». Με μια μικρή επικοινωνιακή αναδίπλωση για λόγους κατευνασμού των «δικών» του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε την ισχυρή πολιτική αποδοκιμασία των τεσσάρων στελεχών, δίνοντας διορία μέχρι την άλλη Παρασκευή στην Επιτροπή Δεοντολογίας να καταθέσει την εισήγησή της για τις περιπτώσεις των Νίκου Φίλη, Πάνου Σκουρλέτη (που είχε ήδη αποχωρήσει), Δημήτρη Βίτσα (ο οποίος δεν άντεξε να τον ακούσει μέχρι το τέλος και βγήκε από την αίθουσα μονολογώντας «έχουμε προσφέρει το ίδιο στο κόμμα εγώ και ο Κασσελάκης;») και του μπαρουτοκαπνισμένου από τέτοιου είδους θυελλώδεις ατμόσφαιρες Στέφανου Τζουμάκα, που παρακολουθούσε απολύτως ψύχραιμος.
Στόχος του Σ. Κασσελάκη ήταν κυρίως να «μαζέψει» τις αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν στο δικό του στρατόπεδο από τους Α. Φλαμπουράρη, Όλγα Γεροβασίλη, οι οποίοι εξέφρασαν εμμέσως και την ανησυχία Τσίπρα για το τελεσίγραφο που είχε απευθύνει την προηγούμενη μέρα, τον Ν. Παππά, ο οποίος συμπλέει μαζί του και ενοχλήθηκε αφόρητα από την αιφνιδιαστική επιλογή του, την οποία αγνοούσε, καθώς και της πλευράς των συμμάχων Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου, Γιάννη Ραγκούση και Θανάση Θεοχαρόπουλου. Σε δεύτερη φάση, όπως ανακοίνωσε τελεσιγραφικά, δείχνοντας ότι αγνοεί πλήρως τις θέσεις της Κ.Ε., στην οποία, όπως έλεγαν τα στελέχη του -όπως και σε όλα τα κομματικά όργανα, άλλωστε-, αποτυπώνονται οι παλιοί συσχετισμοί δυνάμεων, θα προσφύγει στην κομματική βάση -«είναι πολύ εύκολο να το κάνω» απείλησε…-, ζητώντας από το 15% των μελών (γύρω στα 20.000) να εγκρίνουν το δημοψήφισμα. Ηταν η στιγμή που ο πρόεδρος της επιτροπής ζήτησε τον λόγο και του είπε αιχμηρά και σε ειρωνικό τόνο «Σύντροφε πρόεδρε, επειδή δεν έχουμε γνωριστεί, είμαι ο Αντώνης Κοτσακάς, πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας», ξεκαθαρίζοντας αυστηρά ότι «το πειθαρχικό όργανο δεν λαμβάνει εντολές από κανέναν, είναι ανεξάρτητο και λογοδοτεί μόνο στο συνέδριο, το Σώμα από το οποίο εκλέχτηκε».
Αντικειμενικά, η πρότασή του για δημοψήφισμα ήταν εντελώς περιττή και αχρείαστη, αφού η πτέρυγα της «Ομπρέλας» είχε αποφασίσει να καταθέσει ένα κείμενο σκληρής κριτικής και στη συνέχεια να αποχωρήσει συντεταγμένα. Ομως, ο Σ. Κασσελάκης ήθελε να κάνει επίδειξη πυγμής, διαμηνύοντας σε κάθε πλευρά ότι αυτός είναι το αφεντικό στο κόμμα, πως δεν χρειάζεται νέους αυλικούς -«δεν έχω στενό κύκλο, δεν έχει σημασία για μένα, δουλέψτε και θα σας επικροτήσω πρώτος εγώ»- και ότι ακόμα και πολιτικές διαφωνίες δεν είναι πλέον ανεκτές. Κοινώς, όποιος διαφωνεί καλύτερα «να τα μαζεύει»… Οι περιφρονητικές και προσβλητικές αναφορές του σε «μικρούς ανθρώπους», που «κόντυναν τον Α. Τσίπρα», σε «αντιπαραγωγικές γραφειοκρατίες» και σε στελέχη που λειτουργούν στα πρωινάδικα «σαν πέμπτη φάλαγγα» στο κόμμα ξεσήκωσαν οργισμένες αντιδράσεις κυρίως στην πλευρά της «Ομπρέλας», όπου ακόμα και ο συνήθως πράος Ν. Φίλης εξερράγη, όπως και πολλοί άλλοι, φωνάζοντας «αίσχος»!
Γεγονός είναι ότι η απόφασή του να προκαλέσει και να χλευάσει τους πολιτικούς του αντιπάλους βρήκε τον στόχο της. Ο λόγος του, πρωτοφανής για εσωκομματικές διαδικασίες -παρέπεμπε, όπως σχολίαζαν οι παλαιότεροι, στα «γεγονότα της Τασκένδης» μεταξύ των οπαδών του τότε γραμματέα του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη και των αντιπάλων του-, ήταν γεμάτος εμπρηστικές αναφορές και κατά μέτωπο επιθέσεις. Κάνοντας λόγο συλλήβδην για «χορό υβριστών», ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε ότι η αποχώρηση των υπό διαγραφή στελεχών, την οποία είχε νωρίτερα πληροφορηθεί, «δεν είναι η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η αρχή της ενότητας» και ότι «σε οποιοδήποτε άλλο κόμμα, αυτά τα στελέχη θα είχαν διαγραφεί σε μερικά λεπτά ή έστω λίγες ώρες».
Από την αρχή «έδειξε» Κατρούγκαλο – Τσακαλώτο ως υπαιτίους της ήττας
Απερίφραστα από την αρχή «έδειξε» ξεκάθαρα ως υπαιτίους της εκλογικής ήττας στελέχη όπως ο Γιώργος Κατρούγκαλος, με τις άστοχες δηλώσεις του για τις ασφαλιστικές εισφορές, και κυρίως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος για τα «τοπικά νομίσματα», που αξιοποίησε στο έπακρο η Ν.Δ. «Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν εδώ και χρόνια διασπασμένο κόμμα που δεν ήθελε να το παραδεχτεί. Θυμηθείτε πόσες φορές ο Αλέξης Τσίπρας, την ώρα που έκανε αντιπολίτευση στη Ν.Δ., έτρεχε να μαζεύει άστοχες δηλώσεις που έβλαπταν τον ΣΥΡΙΖΑ και του ψαλίδιζαν ή του γκρέμιζαν τα ποσοστά. Πόσες φορές ένας ηγέτης είδε το πολιτικό του μέγεθος να κονταίνει από μικρούς ανθρώπους» είπε, εισπράττοντας την επιδοκιμασία της «γαλαρίας», που παραβίασε τις πόρτες και ξεχύθηκε στην αίθουσα, αλλά και την οργή της «άλλης πλευράς».
«Η ενότητα αρχίζει τώρα» διακήρυξε με χειρονομίες που παρέπεμπαν σε ιστορικές καρικατούρες καθεστωτικών ηγετών, ζητώντας από την πλειοψηφία να καταδικάσει τη στάση των τεσσάρων για να μη φέρουν πλέον «την ιδιότητα του μέλους του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί δεν μπορεί να τον εκπροσωπούν». «Τέλος η κομματίλα και η καμαρίλα» ανακοίνωσε αποφασιστικά, εξηγώντας αυτάρεσκα «βαρέθηκα να ακούω αναλύσεις. Ποια η λύση όταν τα όργανα διστάζουν ή φαίνονται να διστάζουν να πάρουν αποφάσεις; Αντέχει ο ΣΥΡΙΖΑ άλλη μία μέρα, άλλη μία εβδομάδα, άλλον έναν μήνα τη live δυσφήμησή του από τα στελέχη εκείνα που θέλουν ένα πράγμα, να τον τελειώσουν πριν φύγουν; Είναι η τελευταία φορά που ασχολούμαι με τα οργανωτικά». Με απαξιωτικό τρόπο σχολίασε ακόμα: «Οσο εκείνοι θα κάνουν δήθεν αριστερή πολιτική με τεράστια κείμενα γεμάτα αόριστες σάλτσες -μπορούμε να το πούμε και “πολιτική τού Pummaro”-, η δική μας Αριστερά θα επαναφέρει το κράτος δικαίου και τα εργασιακά δικαιώματα, θα λύσει το θέμα της στέγης και θα παρεμβαίνει για τα ζήτημα του κλίματος, της φτώχειας και τα δικαιώματα».