Απέφυγε όπως ο διάολος το λιβάνι ο Κυριάκος Μητσοτάκης να πει τα πράγματα με το όνομά τους στην εισήγησή του στο υπουργικό συμβούλιο, το οποίο έγινε ουσιαστικά για να επικυρωθεί ο θεσμός των ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας, τα οποία ωστόσο η Κυβέρνηση τα… βάφτισε «μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα», αποφεύγοντας τη λέξη «ιδιωτικά»!
Μάλιστα, για να καταφέρει την πλήρη απαξίωση των δημόσιων πανεπιστημίων, ο Πρωθυπουργός προανήγγειλε και την αναθεώρηση του Άρθρου 16 του Συντάγματος, για να «ανταποκρίνεται πια στα δεδομένα του 21ου αιώνα», όπως είπε χαρακτηριστικά. Μάλλον εννοούσε για να ανταποκρίνεται στις εξυπηρετήσεις διαφόρων ημετέρων…
Το Άρθρο 16 του Συντάγματος (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη), σύμφωνα με την ιστοσελίδα του ελληνικού κοινοβουλίου, αναφέρει τα εξής:
- H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.
- H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
- Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.
- Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.
- H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει.
Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ’ αυτούς. - Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Tο υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Tα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων.
Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυθούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως νόμος ορίζει.
Nόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων εωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους. - H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Kράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές.
- Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Kράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους.
H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. - O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Kράτους.
Tο Kράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.
Κεφάλαιο οπαδική βία: Αλλάζει ο τρόπος διάθεσης των εισιτηρίων
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για τα μέτρα της Κυβέρνησης για την οπαδική βία, τονίζοντας τις αλλαγές στον τρόπο διάθεσης των εισιτηρίων και την δυνατότητα της Πολιτείας να παρεμβαίνει:
«Να περάσουμε τώρα στη δύσκολη μάχη με την οπαδική βία, η οποία δυστυχώς διεξάγεται στη σκιά ενός ακόμα σοβαρού τραυματισμού ενός αστυνομικού μας. Θα έχει την ευκαιρία ο Αναπληρωτής Υπουργός Αθλητισμού να παρουσιάσει το συγκροτημένο σχέδιο της κυβέρνησης, πώς θα προχωρήσουμε ουσιαστικά στην άμεση εφαρμογή και προβλέψεων οι οποίες μπορεί να ίσχυαν και στο παρελθόν αλλά δεν είχαν εφαρμοστεί από τις ΠΑΕ, όπως οι κάμερες ή η άμεση καθιέρωση μητρώου με τα μέλη μιας και μόνο λέσχης ανά Σύλλογο, το ηλεκτρονικό εισιτήριο με τη συνεργασία του αρμόδιου Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που θα επιτρέπει την άμεση ταυτοποίηση του κατόχου του εισιτηρίου μέσω μιας εφαρμογής στα κινητά.
Και βέβαια, μία ακόμη σημαντική παρέμβαση: η δυνατότητα της πολιτείας να παρεμβαίνει άμεσα, με ένα αυτοματοποιημένο πλαίσιο διοικητικών ποινών, όποτε εντοπίζονται περιστατικά όπως ρίψη κροτίδας ή άναμμα φωτοβολίδας σε γήπεδα. δηλαδή αντικειμενικά γεγονότα, τα οποία θα επισύρουν πια αυτοματοποιημένες ποινές διεξαγωγής αγώνων κεκλεισμένων των θυρών.
Είναι σημαντικό, επίσης, ότι η σχετική έρευνα έχει αναβαθμιστεί, με την Εισαγγελία να ερευνά πια στο ανώτατο επίπεδο την τυχόν διασύνδεση της βίας στα γήπεδα με τη δράση εγκληματικών οργανώσεων».
- Ολόκληρη η εισαγωγική τοποθέτηση του Πρωθυπουργού:
Καλή σας μέρα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Με την τελευταία μας συνεδρίαση για το 2023 αφήνουμε πίσω μας μία χρονιά με πολλές και σύνθετες προκλήσεις, αλλά και μία χρονιά με σημαντικές κατακτήσεις, που σφραγίζει η επίτευξη του στόχου της επενδυτικής βαθμίδας. Κλείνει έτσι οριστικά ένας κύκλος κρίσεων και πιστεύω ότι ανοίγει οριστικά ο δρόμος της σταθερής και διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Είναι, βέβαια, μία επιλογή που εγκρίθηκε εμφατικά και από τους πολίτες πριν από πέντε μήνες, στις εκλογές. Εγκρίθηκε και πάλι μόλις πρόσφατα με την υπερψήφιση του Προϋπολογισμού. Είναι μία επιλογή που υπηρετεί και η σημερινή μας ατζέντα, με θέματα που προτάσσουν την παιδεία, την υγεία και την καθημερινότητα.
Ξεκινώ, λοιπόν, με μία -πιστεύω- πραγματικά ιστορική μεταρρύθμιση στην παιδεία και ειδικά στην ανώτατη εκπαίδευση. Ενισχύουμε ακόμα περισσότερο το δημόσιο πανεπιστήμιο και ταυτόχρονα διαμορφώνουμε το πλαίσιο ώστε να λειτουργήσουν επιτέλους και στην Ελλάδα μη κερδοσκοπικά, μη κρατικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Το νομοσχέδιο, που θα παρουσιάσει σε λίγο ο αρμόδιος Υπουργός, δίνει την προοπτική ο τόπος μας να καταστεί κέντρο προσέλκυσης φοιτητών από το εξωτερικό, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει έτσι ώστε να μείνουν στην πατρίδα, να σπουδάσουν και να εργαστούν πολλοί από τους 40.000 νέους οι οποίοι αναζητούν κάθε χρόνο σπουδές στο εξωτερικό, αυτοί είναι οι φοιτητές που επιλέγουν να φύγουν, να πάνε σε πανεπιστήμια του εξωτερικό. Φυσικά, οι νέες ρυθμίσεις απευθύνονται και στην πολύ μεγάλη, στην παγκόσμια ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα, που τώρα αποκτά μία ευνοϊκή οδό επιστροφής.
Προτεραιότητά μας -και θέλω να το τονίσω και πάλι- είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο, που θα έχει ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία, με ακόμα πιο ενισχυμένο το αυτοδιοίκητό του, σε συνέχιση των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που έγιναν την πρώτη τετραετία. Ενώ, με πρόσθετη χρηματοδότηση μέσω πολλών διαφορετικών χρηματοδοτικών εργαλείων, θα μπορεί να διευρύνει και τις συνεργασίες με κορυφαία διεθνή ιδρύματα.
Την ίδια ώρα που η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση απελευθερώνεται από τη γραφειοκρατία, τα μη κρατικά πανεπιστήμια έρχονται ουσιαστικά να αποκαταστήσουν μία ιστορική εκπαιδευτική ανορθογραφία. Κι αυτό γιατί παραμένουμε μία από τις ελάχιστες χώρες του πλανήτη που συνεχίζουμε να υψώνουμε τέτοια τείχη στην εκπαίδευση.
Τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα θα μπορούν να λειτουργούν ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, από τα οποία πρέπει να σας πω ότι ήδη έχει εκδηλωθεί μεγάλο ενδιαφέρον, ενώ τα προγράμματα σπουδών τους θα εγκρίνονται με βάση αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια και οι εγκαταστάσεις τους θα πρέπει κι αυτές με τη σειρά τους να τηρούν πολύ συγκεκριμένες, αυστηρές προϋποθέσεις.
Από την άλλη πλευρά, θέλω να σημειώσω και την οικονομική διάσταση αυτής της πρωτοβουλίας. Αν αναλογιστεί κανείς τα πολύ μεγάλα ποσά που ξοδεύουν σήμερα οι ελληνικές οικογένειες για να σπουδάσουν τα παιδιά τους εκτός συνόρων, αυτά τα ποσά θα μπορούσαν να παραμείνουν στη χώρα και να συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία.
Θα μπορούσα να επισημάνω και το παράδειγμα της Κύπρου, στην οποία φοιτούν -αν δεν κάνω λάθος- κοντά στους 20.000 από την Ελλάδα. Στη Μεγαλόνησο, μάλιστα, η ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση καλύπτει ένα πολύ σοβαρό μέρος του ΑΕΠ της χώρας, γι’ αυτό και εκεί η αντίστοιχη μεταρρύθμιση υπήρξε ένα σημείο στο οποίο συμφώνησαν όλες οι δυνάμεις.
Σήμερα, λοιπόν, κάνουμε ένα πρώτο αλλά πολύ θεμελιώδες βήμα στον δρόμο και για την αναθεώρηση του Άρθρου 16, με έναν τρόπο που θα ανταποκρίνεται πια στα δεδομένα του 21ου αιώνα. Θα έχει, συνεπώς, μεγάλο ενδιαφέρον και ο διάλογος που θα ακολουθήσει για να φανεί ποιος είναι στην πράξη και όχι στα λόγια ο ειλικρινά προοδευτικός, ο ειλικρινά εκσυγχρονιστής.
Από την παιδεία να περάσουμε στην υγεία. Το δεύτερο θέμα το οποίο θα εξετάσουμε σήμερα είναι μία ακόμα κρίσιμη μεταρρύθμιση: η θεσμοθέτηση ενός Εθνικού Συστήματος Τραύματος στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ένα «ανάχωμα» στα πολύ υψηλά επίπεδα θνησιμότητας και αναπηρίας που δυστυχώς έχουμε στη χώρα μας από τραυματισμούς, ειδικά από τροχαία. Έτσι, σε δημόσια νοσοκομεία θα δημιουργηθούν μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα συγκεκριμένα κέντρα τραύματος, με ειδικό εξοπλισμό, με καταρτισμένο προσωπικό.
Ξέρω και το ξέρουμε ότι στην υγεία πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά. Το μήνυμά μας, όμως, είναι ότι επενδύουμε περισσότερο στην υγεία. Ήταν χαρακτηριστικά και τα στοιχεία που δώσαμε με αφορμή τη συζήτηση στον Προϋπολογισμό.
Και βέβαια, να προσθέσουμε στις μισθολογικές αναβαθμίσεις των γιατρών την αύξηση κατά 20% στις αποζημιώσεις των εφημεριών, την οποία εξήγγειλα στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό, όπως και τα κίνητρα για να κατευθυνθούν περισσότεροι γιατροί στην περιφέρεια.
Ανοίγω μια παρένθεση και αναφέρω ενδεικτικά πώς οι μεταρρυθμίσεις τις οποίες υλοποιούμε μπορεί ήδη να έχουν οικονομικό αποτύπωμα για τους συμπολίτες μας: μόνο με την κατάργηση της παρακράτησης του 30% για τους συνταξιούχους οι οποίοι εργάζονται, με τις συντάξεις που θα καταβληθούν σήμερα, γύρω στους 50.000 συνταξιούχους -αυτοί δηλαδή οι οποίοι έχαναν ένα μέρος της σύνταξής τους- θα δουν μια σημαντική αύξηση στη σύνταξη, διότι αυτή η παρακράτηση ουσιαστικά σταματά να ισχύει.
Να περάσουμε τώρα στη δύσκολη μάχη με την οπαδική βία, η οποία δυστυχώς διεξάγεται στη σκιά ενός ακόμα σοβαρού τραυματισμού ενός αστυνομικού μας. Θα έχει την ευκαιρία ο Αναπληρωτής Υπουργός Αθλητισμού να παρουσιάσει το συγκροτημένο σχέδιο της κυβέρνησης, πώς θα προχωρήσουμε ουσιαστικά στην άμεση εφαρμογή και προβλέψεων οι οποίες μπορεί να ίσχυαν και στο παρελθόν αλλά δεν είχαν εφαρμοστεί από τις ΠΑΕ, όπως οι κάμερες ή η άμεση καθιέρωση μητρώου με τα μέλη μιας και μόνο λέσχης ανά Σύλλογο, το ηλεκτρονικό εισιτήριο με τη συνεργασία του αρμόδιου Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που θα επιτρέπει την άμεση ταυτοποίηση του κατόχου του εισιτηρίου μέσω μιας εφαρμογής στα κινητά.
Και βέβαια, μία ακόμη σημαντική παρέμβαση: η δυνατότητα της πολιτείας να παρεμβαίνει άμεσα, με ένα αυτοματοποιημένο πλαίσιο διοικητικών ποινών, όποτε εντοπίζονται περιστατικά όπως ρίψη κροτίδας ή άναμμα φωτοβολίδας σε γήπεδα. δηλαδή αντικειμενικά γεγονότα, τα οποία θα επισύρουν πια αυτοματοποιημένες ποινές διεξαγωγής αγώνων κεκλεισμένων των θυρών.
Είναι σημαντικό, επίσης, ότι η σχετική έρευνα έχει αναβαθμιστεί, με την Εισαγγελία να ερευνά πια στο ανώτατο επίπεδο την τυχόν διασύνδεση της βίας στα γήπεδα με τη δράση εγκληματικών οργανώσεων.
Αλλά δεν μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια, εμείς οι ίδιοι έχουμε αναγνωρίσει ότι έχουν υπάρξει καθυστερήσεις. Δεν θα ξαναπώ το κοινότοπο, ότι «ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι», αλλά αυτό το οποίο μπορώ να πω είναι ότι πια υπάρχει μία απαίτηση, καθολική απαίτηση να ξαναγίνουν τα γήπεδα χώροι αθλητικής άμιλλας, αλλά και αρμονικής συνάντησης όσων αγαπούν τα σπορ και να μην αναγκαζόμαστε να «καταναλώνουμε» σημαντικούς ανθρώπινους πόρους από την Αστυνομία κάθε Κυριακή για να εξασφαλίζουμε ότι δεν θα γίνονται επεισόδια στα γήπεδα.
Θέλω να σταθώ σε μία ακόμα σημαντική μεταρρύθμιση την οποία θα συζητήσουμε σήμερα και την οποία θα εισηγηθεί ο Υπουργός Περιβάλλοντος.
Αναφέρομαι στη σημαντικότατη χωροταξική μεταρρύθμιση η οποία γίνεται στη χώρα μας. Ένας ολοκληρωμένος χωροταξικός σχεδιασμός, ο οποίος είχε να γίνει ουσιαστικά εδώ και 100 χρόνια. Με τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια να επεκτείνονται σε όλη την επικράτεια, αλλά και με μια σειρά από παρεμβάσεις που λύνουν εκκρεμότητες που αφορούν την εκτός σχεδίου δόμηση, ωσότου τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια επισημοποιηθούν με την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων. Και βέβαια, ο Υπουργός Περιβάλλοντος θα μας μιλήσει και για το πώς η τεχνολογία μπορεί να μας βοηθήσει στην καταπολέμηση της νέας αυθαίρετης δόμησης, όπου πιστεύω ότι μπορούμε πραγματικά να έχουμε αποτελέσματα πολύ σύντομα.
Κλείνω με τα ετήσια σχέδια δράσης, με 500 επενδυτικά και μεταρρυθμιστικά ορόσημα τα οποία θα υπηρετούν τον εκσυγχρονισμό και τη σύγκλιση της χώρας μας με την Ευρώπη. Θα έχουμε και πάλι για το 2024 έναν πολύ καθαρό οδικό χάρτη, με σημαντικές επενδύσεις, σημαντικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες και θα εγκρίνουμε σήμερα.
Τελειώνοντας, να εκφράσω και την ικανοποίησή μου, καθώς μόλις πληροφορήθηκα ότι επήλθε επιτέλους σε ευρωπαϊκό επίπεδο μία συμφωνία, σημαντική ευρωπαϊκή συμφωνία, για το άσυλο και τη μετανάστευση. Μία συμφωνία στην οποία η Ελλάδα είχε πρωτοστατήσει, όπου λαμβάνονται υπόψη και οι εθνικές ιδιαιτερότητες αλλά και οι ιδιαιτερότητες όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα. Μια σημαντική ευρωπαϊκή απάντηση στη μεγάλη εθνική προσπάθεια για την εφαρμογή μιας αυστηρής αλλά δίκαιης πολιτικής στο μεταναστευτικό ζήτημα.
