Επέμενε με ακατάβλητο πείσμα ότι το σχέδιο διάσωσής του μπορούσε να σώσει την Ευρώπη. Τελικά, το σχέδιο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έσωσε τις ευρωπαϊκές τράπεζες, αποκατέστησε τη γαλλογερμανική συνεργασία-ευημερία και σηματοδότησε ότι η νομισματική Ενωση παραμένει άθικτη. Αλλά κατέστρεψε την Ελλάδα.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Το πλάνο Σόιμπλε άφησε την οικονομία της Ελλάδας σε μια… μονάδα εντατικής θεραπείας, με νέα δάνεια και δημοσιονομικές μεταγγίσεις. Σήμερα καμία από τις παθογένειες που οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας δεν έχει θεραπευτεί.
Η οικονομία παραμένει βασισμένη στο στρεβλό μοντέλο της παροχής υπηρεσιών. Νευραλγικά σημεία της κυριαρχίας της ελέγχονται από τους πιστωτές της. Τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία της δεν εξυγιάνθηκαν, απλά ξεπουλήθηκαν. Οι επιπτώσεις είναι ολοφάνερες, από την κατάσταση των νοσοκομείων έως του σιδηρόδρομου. Η διαφθορά δεν πατάχθηκε, απλά άλλαξε χέρια.
Μια αλλαγή φρουράς συμφερόντων στην πυραμίδα της διαπλοκής, με κάποια τζάκια να παραμερίζονται για να αναδειχθούν τα επόμενα μέσα από την «ευκαιρία» των αλλαγών επί Μνημονίων. Αυτή ήταν η ουσία των «μεταρρυθμίσεων» του Σόιμπλε. Πολύ κακό για το τίποτα, όπως αποδείχτηκε, αφού το «φάρμακο» προκάλεσε μεγαλύτερη βλάβη από την αρρώστια στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Το βρόμικο παιχνίδι του Σόιμπλε βάφτιζε ως μεταρρυθμίσεις την ισοπέδωση της οικονομίας και της κοινωνίας. Η κρίση χρέους της Ελλάδας και ο χειρισμός του Γερμανού υπουργού Οικονομικών ήταν μια αποτυχία σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης.
Προκάλεσε τη μεγαλύτερη μεταπολεμική ύφεση που έχει σημειωθεί σε ευρωπαϊκή χώρα. Το 2015 αφίσες στους δρόμους της Αθήνας απεικόνιζαν τον Σόιμπλε με μουστάκι του Χίτλερ κάτω από τη λεζάντα: «Καταζητείται – για μαζική φτώχεια και καταστροφή».
Αρχιτέκτονας
Αντικειμενικά ο Σόιμπλε αποδείχτηκε ο αρχιτέκτονας της ακραίας λιτότητας, ένα δημοσιονομικό γεράκι του οποίου οι κακοφορμισμένες συνταγές πολιτικής προκάλεσαν ανείπωτες δυσκολίες σε εκατομμύρια απλούς ανθρώπους, διέλυσαν ό,τι δημόσιο είχε απομείνει σε λειτουργία και εξανάγκασαν στη μακροχρόνια ανεργία στρατιές κόσμου, που τιμωρήθηκαν χωρίς να έχουν φταίξει στο παραμικρό.
Οι ενέργειες του Σόιμπλε δεν γεννήθηκαν από μια ευγενή παρόρμηση να προστατεύσει και να διατηρήσει την Ευρώπη. Απλώς προστάτευε στενά, συγκεκριμένα συμφέροντα. Εκανε ό,τι μπορούσε για να εξοντώσει την Ελλάδα, με μανία να τη θέσει εκτός του «γερμανοκίνητου» ευρώ, ενώ απειλούσε στα Eurogroups και στα παρασκήνια.
Μέχρι προχθές το βράδυ, που πέθανε, ο Σόιμπλε δεν άλλαξε στάση ποτέ. Μόνο αφότου ολοκληρώθηκε το έργο του, το 2019, έκανε μια δακρύβρεχτη όσο και υποκριτική δήλωση στους «Financial Times»: «Είμαι λυπημένος, γιατί έπαιξα έναν ρόλο σε όλα αυτά. Και σκέφτομαι πώς θα μπορούσαμε να το είχαμε κάνει διαφορετικά».
Η Iστορία σίγουρα θα είχε γραφτεί διαφορετικά για τη χώρα μας χωρίς τον Σόιμπλε, τον πιο αδίστακτο πολιτικό, που επέβαλε τα συμφέροντα που υπερασπιζόταν με κάθε μέσο, τρόπο και κόστος.
Για την Ελλάδα ο Σόιμπλε πίστευε πως «δεν έπρεπε ποτέ να είχε γίνει δεκτή στην ευρωζώνη εξαρχής», όπως δήλωνε το 2019 στους «Financial Times». Ηταν όταν πρωτοξέσπασε η ελληνική κρίση χρέους, που σέρβιρε την ιδέα ότι η Ελλάδα θα πρέπει να πάρει ένα 10ετές «τάιμ άουτ» από την ευρωζώνη.
Την άποψή του την είπε πρώτη φορά στον Ελληνα ομόλογό του Γιώργο Παπακωνσταντίνου το 2010: «Του είπα ότι πρέπει να μπορείς για να υποτιμήσεις το νόμισμά σου, δεν είσαι ανταγωνιστικός». «Οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την αποκατάσταση της ελληνικής οικονομίας θα είναι δύσκολο να επιτευχθούν σε μια δημοκρατία, γι’ αυτό πρέπει να φύγετε από το ευρώ για μια συγκεκριμένη περίοδο» είχε προσθέσει.
Πεποίθηση το Grexit
Το Grexit αποτελούσε πεποίθηση για τον Σόιμπλε, όχι μια περαστική ιδέα. Γι’ αυτό το 2015, στον επόμενο γύρο της ελληνικής κρίσης χρέους, επανήλθε στο σχέδιό του για ένα Grexit – υποτίθεται προσωρινό. Για την Ελλάδα ο Σόιμπλε λάνσαρε τη σαδιστική «θεωρία του ακρωτηριασμένου ποδιού», που έλεγε ότι η Ελλάδα πρέπει να αποκοπεί σαν ένα μέλος με γάγγραινα για να γλιτώσει το υπόλοιπο σώμα της ευρωζώνης.
Το ίδιο ήθελε και κατά την ελληνική διάσωση του 2012. Ομως, τότε υπήρχαν φόβοι ότι το ντόμινο μπορεί να κατέστρεφε το ευρώ και να κόστιζε χρήμα και απώλεια εξουσίας στη Γερμανία. Εκτοτε ο Σόιμπλε φρόντισε να χρησιμοποιήσει τον χρόνο για να θωρακίσει τη χώρα του και το κοινό νόμισμα, ώστε στην επόμενη ευκαιρία να είναι πιο έτοιμος να δείξει την έξοδο στην Ελλάδα. Δημιούργησε νέους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και του Ταμείου Διάσωσης της Ευρωζώνης.
Αλλά το 2015, παρά την πίεση που άσκησε ο Σόιμπλε, η Μέρκελ απέρριψε την ιδέα του Grexit. Το 2019 αποκαλύφτηκε ότι ο Σόιμπλε τότε σκέφτηκε να παραιτηθεί, επειδή η Ελλάδα δεν εκδιώχτηκε κακήν κακώς. «Το πρωί που πάρθηκε η απόφαση να μη γίνει Grexit, η Μέρκελ μού είπε: “Θα συνεχίσεις;” Αυτή ήταν μια από τις περιπτώσεις όπου βρέθηκα πολύ κοντά στην αποχώρησή μου» είχε πει.
Για να αποφευχθούν όλα αυτά, χρειάστηκε να γίνουν πολλά. Ηγέτες ξένων κρατών, όπως της Γαλλίας, της Ιταλίας αλλά και των ΗΠΑ, να στηρίξουν έμμεσα, άμεσα αλλά και παρασκηνιακά την Ελλάδα απέναντι στις προθέσεις για Grexit του Σόιμπλε.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, πρώην πρόεδρος της Κομισιόν, αποκάλυψε στις 9/2/2020: «Ο Σόιμπλε θα δημοσιοποιούσε ένα non paper που θα ζητούσε από την Ελλάδα να αποχωρήσει για ένα συγκεκριμένο διάστημα από την ευρωζώνη. Ημουν έντονα αντίθετος σε αυτό, γιατί από τη στιγμή που θα φύγεις, έφυγες. Είχα σχέδιο Β’ στην τσέπη, επειδή το χρειαζόμασταν. Ποτέ δεν πίστευα ότι έπρεπε να το χρησιμοποιήσουμε. Η Ελλάδα θα είχε μείνει μόνη, να πολεμάει με τα δικά της μέσα. Τα οποία ήταν σε κάποιον βαθμό ανύπαρκτα, δεδομένου του υψηλού δημόσιου χρέους».
Πώς ο Ομπάμα φρέναρε το ανθελληνικό πλάνο του
Εν όψει των δραματικών διαπραγματεύσεων του καλοκαιριού 2015 και ενώ η Γερμανία είχε κλείσει τις ελληνικές τράπεζες, ο Ελληνας πρέσβης στην Ουάσινγκτον, όπως είχε αποκαλυφτεί, συνέταξε απόρρητο τηλεγράφημα, στο οποίο συνόψιζε την πολύμηνη συνεργασία Ουάσινγκτον – Αθήνας, με στόχο να αντιμετωπιστεί η επιθετικότητα του Βερολίνου, να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη και να υπάρξει συμφωνία με διάρκεια στον χρόνο.
Οπως ανέφερε η δημοσιευμένη στα ΜΜΕ επιστολή, «η αμερικανική πλευρά ανέμενε βήματα της ελληνικής πλευράς, επί τη βάσει των ήδη συμπεφωνημένων» και «η Αθήνα έπρεπε να αποφύγει να αντιπαραταχθεί μετωπικά με το Βερολίνο». Κατά τις ΗΠΑ, «στόχος ήταν η δημιουργία ευρύτερων συμμαχιών με λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, ήτοι Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία, οι οποίες έπρεπε να πειστούν για την αποφασιστικότητα της Αθήνας να προχωρήσει στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, προκειμένου, με τη σειρά τους, να προσφέρουν τη στήριξή τους έναντι της Γερμανίας».
Σχεδίασε τη Γερμανία «δύο ταχυτήτων» και (μέσω Ελλάδας) την Ευρώπη «των πολλαπλών»
Γεννημένος το 1942, μεγάλωσε ως παιδί του Ψυχρού Πολέμου, ζώντας στη χωρισμένη από το τείχος Γερμανία. Ανέπτυξε εξαρχής υπερσυντηρητικές ιδέες και εντάχθηκε από τα 19 του στη Νεολαία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Τέσσερα χρόνια αργότερα γράφτηκε μέλος του.
Εγινε ένας από τους νεότερους βουλευτές στην Ιστορία του γερμανικού Κοινοβουλίου, όταν εκλέχθηκε, το 1972, σε ηλικία 30 ετών.
Ο Σόιμπλε, ξεκάθαρα παιδί του κομματικού σωλήνα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, έγινε σταδιακά ο άνθρωπος-κλειδί για σοβαρές υποθέσεις και για να καθαρίζει τις… βρόμικες δουλειές. Με αποκορύφωμα το γιγαντιαίο πρότζεκτ της επανένωσης.
Η πρώτη φορά (από τις δύο συνολικά) που διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών ήταν το 1989-1991, επί θητείας Χέλμουτ Κολ. Δεξί χέρι του καγκελάριου, ο Σόιμπλε έγινε ο Νο 2 σε δύναμη στο κόμμα και ανέλαβε το πιο νευραλγικό υπουργείο στην πιο κρίσιμη στιγμή. Η ισχύς του και η δράση του τον ανέδειξαν ιστορικά σε «αρχιτέκτονα της επανένωσης».
Ο Σόιμπλε ήταν αυτός που έκανε όλο το παιχνίδι προκειμένου να υπάρξει πλήρης επιβολή της Δυτικής Γερμανίας στην Ανατολική, δίχως να γίνει ούτε κατά διάνοια ισότιμη διαπραγμάτευση με τους «απέναντι», όπως τους θεωρούσε. Η τακτική Σόιμπλε ήταν ξεκάθαρη από την πρώτη στιγμή: Στόχος ήταν η πλήρης απορρόφησή της Αν. Γερμανίας από τη Δυτική.
Το πλάνο για μια «Γερμανία δύο ταχυτήτων», όπως είναι μέχρι και σήμερα άλλωστε, θέλησε να εφαρμόσει και στην Ε.Ε., χρησιμοποιώντας την Ελλάδα. Πίσω, στον Σεπτέμβριο του 1994, τρεις έμπειροι Γερμανοί πολιτικοί που ανήκαν στη συντηρητική παράταξη δημοσίευσαν μια εργασία τους. Ανάμεσά τους και ο Σόιμπλε. Αυτό που πρότειναν ήταν μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων. Ο «πυρήνας της Ευρώπης» θα αποτελούνταν από τη Γερμανία, τη Γαλλία και δευτερευόντως τις Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο. Αυτές οι χώρες θα πρωτοστατούσαν σε αυτό που τότε ήταν ακόμα ένα μπλοκ 12 χωρών.
Ο Σόιμπλε μπορεί χθες να μας άφησε, αλλά η Ευρώπη του, αυτή που οραματίστηκε και κατασκεύασε στα μέτρα της Γερμανίας, είναι ακόμη εδώ. Ζούμε στην Ευρώπη του Σόιμπλε, που για την Ελλάδα ετοίμασε, συστηματικά και μεθοδικά, μια πολύ συγκεκριμένη θέση μέσα στους ομόκεντρους κύκλους της Ε.Ε. πολλαπλών ταχυτήτων.
Οι παρεμβάσεις στα εσωτερικά μας και οι χλευαστικές του δηλώσεις
Ο Σόιμπλε έκανε συχνά άγριες παρεμβάσεις άλλων εποχών στα εσωτερικά της χώρας, ακόμα και για τις εκλογές ή το δημοψήφισμα. Στις 18/7/2013, μιλώντας στον Σκάι, έδινε συγχαρητήρια στον ελληνικό λαό επειδή εξέλεξε την κυβέρνηση Σαμαρά, ενώ το 2012 έδινε μορφή δημοψηφίσματος στις βουλευτικές εκλογές. Ο Σόιμπλε προειδοποιούσε τότε τους Ελληνες ψηφοφόρους ότι, αν εκλεγεί κυβερνητική πλειοψηφία που δεν θα σεβαστεί τις δεσμεύσεις της χώρας με τους δανειστές, τότε η Ελλάδα θα υποστεί τις συνέπειες.
Ανάλογη ήταν και η στάση του το 2015. Ο ίδιος είχε παραδεχτεί πως είπε στον τότε υποψήφιο πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ότι «θα υποφέρεις, αν υποσχεθείς στους εκλογείς σου ότι θα φέρεις ανάκαμψη και θα μείνεις στην ευρωζώνη χωρίς να μείνεις πιστός στο πρόγραμμα».
Από το 2010 επαναλάμβανε με κάθε αφορμή ότι «με την ελάφρυνση του χρέους δεν θα μπορεί να κάνει περισσότερα η Ελλάδα. Θα συμβεί το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η Ελλάδα ζει πέρα από τις δυνατότητές της», ρίχνοντας το φταίξιμο στον ελληνικό λαό.
Το 2017, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt», ο Σόιμπλε είχε πει πως «κάποια μέρα θα μου στήσουν μνημείο στην Ελλάδα, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για το ότι ώθησα τη χώρα να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις». Ακόμα μία απόδειξη ότι ο Γερμανός πολιτικός ζούσε σε έναν δικό του αλαζονικό μικρόκοσμο, που δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Το 2010, επίσης, είχε τοποθετήσει την αξία μιας χώρας όπως της Ελλάδας αντίστοιχη με αυτή μιας… τράπεζας: «Ενδεχόμενη χρεοκοπία κάποιας χώρας θα είχε μεγάλες συνέπειες. Η Ελλάδα είναι σημαντική για το σύστημα όσο μια μεγάλη τράπεζα».
Το 2012, προτού περάσει κατόπιν δικών του πιέσεων το εγκληματικό PSI, απειλούσε και χλεύαζε ταυτόχρονα: «Μπορούμε να βοηθήσουμε την Ελλάδα, αλλά δεν μπορούμε να τροφοδοτούμε επ’ αόριστον ένα πηγάδι χωρίς πάτο».
Στις 29 Ιουλίου 2011 ο Σόιμπλε πρόβλεπε, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα της πόλης Πασάου, «Νόιε Πρέσε», ότι «οι Ελληνες θα χρειαστούν σίγουρα μία δεκαετία για να γίνουν πάλι ανταγωνιστικοί. Εάν οι επειγόντως αναγκαίες αποκρατικοποιήσεις συνδυαστούν με έξυπνες αποφάσεις για οικονομικές επενδύσεις, οι εξελίξεις θα είναι θετικές».
Ταυτόχρονα έδινε ένα σκληρό μήνυμα, γκανγκστερικού τύπου, προς υλοποίηση: «Τα κράτη που αναζητούν βοήθεια θα πρέπει να παραιτηθούν τμήματος της κυριαρχίας τους. Θα πρέπει να δεχτούν σκληρούς όρους και επιτήρηση. Αυτό είναι εξαιρετικά επώδυνο, αλλά καλύτερο από το να κινδυνεύσει η ακεραιότητα ολόκληρης της ευρωζώνης».
