Οι κυβερνήσεις Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν υποβάλει τις δύο χώρες σε ένα άτυπο ράλι εξοπλισμών με αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη, με στόχο να αναβαθμιστεί το κύρος καθεμίας χώρας απέναντι στις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν και να πολλαπλασιαστούν τα κομματικά κέρδη ξεχωριστά για Μητσοτάκη και Ερντογάν.
- Από την Κύρα Αδάμ
Η επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν σε Χανιά και Κωνσταντινούπολη με κεντρικό θέμα την κατάσταση στη Γάζα και την ευρύτερη Μέση Ανατολή περιορίστηκε για την Ελλάδα σε κυβερνητικές υποσχέσεις ότι επίκειται η έγκριση της πώλησης των F-35, ενώ ο ίδιος ο Α. Μπλίνκεν δεν είπε ούτε μια συγκεκριμένη λέξη για το θέμα αυτό. Στην Κωνσταντινούπολη η συνάντηση Ερντογάν και Φιντάν με τον Α. Μπλίνκεν ολοκληρώθηκε με την ίδια ασάφεια που άρχισε για την τύχη των F-16 στην Τουρκία.
Με δεδομένο το μπρα ντε φερ ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Αγκυρα για το αν θα παραδοθούν τα αμερικανικά F-16 στην Τουρκία, πριν, ταυτόχρονα ή μετά την τουρκική αποδοχή της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, για επικοινωνιακούς και κομματικούς λόγους, περίπου πανηγύρισε μόνη της την προσεχή έγκριση πώλησης των αμερικανικών F-35 στην Ελλάδα που, σύμφωνα με την κυβερνητική προπαγάνδα, θα κλείσει τον κύκλο της αεροπορικής υπεροχής της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας.
Ωστόσο η σχετική ελληνική επιστολή ενδιαφέροντος για την αγορά αμερικανικών F-35 βρίσκεται καταχωνιασμένη στα κατάλληλα συρτάρια του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δεν λέει να προωθήσει το ελληνικό αίτημα στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου για εξέταση προς έγκριση. Αυτό δείχνει ότι μέχρι στιγμής το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν αποκλείει τίποτα, αλλά και δεν δείχνει διάθεση να προωθήσει στα γρήγορα το ελληνικό αίτημα για την αγορά δύο μοιρών F-35 για την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Ανταλλακτικά
Στην Κωνσταντινούπολη, όπως επιμένουν διπλωματικές πληροφορίες που δεν επιδέχονται διάψευση, ο Τούρκος πρόεδρος κατά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ μετατόπισε το κέντρο του ενδιαφέροντός του από την αγορά των 40 καινούργιων F-16 στην επείγουσα ανάγκη να προμηθεύσουν οι ΗΠΑ στην Τουρκία άμεσα τα 80 kits για ανταλλακτικά για την αναβάθμιση των υπαρχόντων F-16, που υπολείπονται κατά πολύ των αναβαθμισμένων ελληνικών F-16 Viber. O Ερντογάν επείγεται για την απόκτηση των 80 kits, διότι με την κατάλληλη μετατροπή τους τμήματα των ανταλλακτικών αυτών θα τα χρησιμοποιήσει για την τελειοποίηση του νέου, τουρκικής κατασκευής 5ης γενιάς πολεμικού αεροσκάφους, τύπου Stealth, το οποίο βρίσκεται στο τελικό στάδιο της κατασκευής του.
Ο κ. Ερντογάν έμεινε πιστός στην πάγια απειλή/εκβιασμό του προς τις ΗΠΑ ότι, αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά του, τότε αυτός θα προμηθευθεί εύκολα (από τη Μόσχα) άλλα 100 οπλικά συστήματα ρωσικών πυραύλων S-400. Υπενθυμίζεται ότι απέναντι στα ρωσικά οπλικά συστήματα S-400 οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν ακόμα αντιπαρατάξει ισότιμο αμερικανικό οπλικό σύστημα, παρά τις επείγουσες εκκλήσεις του 6ου Στόλου προς το Πεντάγωνο, αλλά προσπαθούν να αποτρέψουν την Τουρκία «τιμωρώντας» τη με την άρνηση πώλησης F-35 στην Τουρκία.
Υπενθυμίζεται ακόμα ότι αυτές τις ημέρες, στην περιοχή της βραχονησίδας Ζουράφα, στην περιοχή ανατολικά Ρόδου – Καστελορίζου, αλλά και στο FIR Λευκωσίας, η Αγκυρα υλοποιεί επιχειρησιακές βολές με S-400.
Δηλώσεις Μπλίνκεν
Από την πλευρά του ο Α. Μπλίνκεν επισήμως και δημοσίως επιχείρησε να επαναφέρει την Αθήνα και την Αγκυρα μέσα στο πλαίσιο της δικής του επίσκεψης στην περιοχή. Στις δηλώσεις του προς τα αμερικανικά ΜΜΕ, όπως επισήμως καταγράφηκαν και ανακοινώθηκαν από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο κ. Μπλίνκεν επιχείρησε να δώσει την εικόνα που έχει για την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και το «έργο» που τους αναλογεί στη συνεργασία τους με την αμερικανική κυβέρνηση.
Ο κ. Μπλίνκεν ζήτησε από την Ελλάδα να διευκολύνει τις ΗΠΑ με νέες παραχωρήσεις, όποτε αυτές ζητηθούν, και στην Τουρκία έδωσε τον ρόλο του μεσολαβητή, του διαπραγματευτή, στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την ανοιχτή υπόσχεση ότι η Τουρκία θα έχει σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της περιοχής. Συγκεκριμένα, στις δηλώσεις του ο κ. Μπλίνκεν αναχωρώντας από τα Χανιά, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ανέφερε για την Ελλάδα: «Ο τρόπος που δηλώνεται τώρα (σ.σ.: η δυνατή φιλία και συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες) είναι η συμμετοχή της Ελλάδας στην Επιχείρηση Φύλαξης της Ευημερίας ώστε να διασφαλιστούν η ελεύθερη ναυσιπλοΐα και η ελευθερία του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία απειλείται σχεδόν καθημερινώς από τους Χούθι. Συζητήσαμε ακόμα τη θαυμάσια δουλειά που γίνεται στη Σούδα, ώστε να συνεχίσουμε να έχουμε μια ισχυρή πλατφόρμα που θα διασφαλίζει ότι μπορούμε, αν χρειαστεί, να αποτρέψουμε επιθετικές ενέργειες στον κόσμο».
I just wrapped a 10-stop trip that took us from Turkey to Greece, Jordan, Qatar, the UAE, Saudi Arabia, Israel, the West Bank, Bahrain, and Egypt. So I wanted to take a moment to tell you about what I heard and we discussed. pic.twitter.com/LiXu3dhNwO
— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) January 12, 2024
Στις ίδιες δηλώσεις, αναφερόμενος στην Τουρκία, ο κ. Μπλίνκεν είπε: «Οι συζητήσεις εστιάστηκαν στο τι μπορεί να κάνει η Τουρκία, χρησιμοποιώντας την επιρροή της, τις σχέσεις της, ώστε να μην εξαπλωθεί η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Συζητήσαμε ακόμα τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Τουρκία την επαύριον της Γάζας, στα προκλητικά θέματα της παλαιστινιακής διοίκησης, ασφάλειας, ανοικοδόμησης, αλλά και στην από κοινού με άλλες χώρες διαμόρφωση διαρκούς ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή. Από τις σημερινές συζητήσεις (στην Κωνσταντινούπολη) κατέστη σαφές ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να παίξει έναν θετικό παραγωγικό ρόλο…».
Και μόνον από τις δύο αυτές αναφορές γίνεται σαφές ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν, παρά τις μεγάλες διαφορές και αποστάσεις από την Τουρκία, είναι προθυμότατη από τώρα να εξασφαλίσει στην Αγκυρα έναν ισχυρό μεσολαβητικό ρόλο στην περιοχή και στις διαπραγματεύσεις για τη λύση αλλά και για την ανοικοδόμηση της περιοχής. Δηλαδή, αναγνωρίζει στην Τουρκία (που μέχρι στιγμής υπερασπίζεται τους τρομοκράτες της Χαμάς και βρίζει σκαιότατα τη Δύση, το Ισραήλ, τις ΗΠΑ) ένα σίγουρο ρόλο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Κίνηση που δεν κάνει προς την Ελλάδα. Πέρα από τις παχυλές διαβεβαιώσεις αμοιβαίας φιλίας και συνεργασίας, οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως χώρα που παρέχει αδιαμαρτύρητα διευκολύνσεις, στη Σούδα, λόγω συμφωνίας, όπως και στις άλλες βάσεις, όταν της ζητηθεί.
«Καλπάζει» η αμυντική βιομηχανία του Ερντογάν
Η σύγκριση οπλικών συστημάτων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία ουδόλως περιορίζεται στον αριθμό και στο είδος τους που θα εξασφαλίσουν οι δύο χώρες από τις ΗΠΑ, πρωτίστως ή και από άλλες χώρες, π.χ. Γαλλία για την Ελλάδα και Ρωσία για την Τουρκία.
Αυτή τη στιγμή, αλλά και για το άμεσο μέλλον, παρατηρείται μια σοβαρή ανισορροπία στις αμυντικές βιομηχανίες των δύο χωρών, με την πλάστιγγα να γέρνει σε βάρος της Ελλάδας, αν και ήδη υφίσταται τις αρνητικές συνέπειες στην προάσπιση εθνικών συμφερόντων, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να υποβαθμίζει συνειδητά τους κινδύνους και να μην κάνει τίποτα.
Σύμφωνα με τα επίσημα τουρκικά στοιχεία, η τουρκική αμυντική και αεροπορική βιομηχανία πέτυχε ένα νέο ρεκόρ στις εξαγωγές, με ποσό που αγγίζει τα 5,5 δισ. δολάρια το 2023. Τη μερίδα του λέοντος στις τουρκικές εξαγωγές κατέχουν τα τουρκικά UAV που απέφεραν στα τουρκικά ταμεία 1,76 δισ. δολάρια.
Δηλαδή τα τουρκικής κατασκευής UAV, BAYRAKTAR TB2 και τα BAYRAKTAR AKINCI αποτέλεσαν το 32% των συνολικών εξαγωγών της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας το 2023. Σύμφωνα μάλιστα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η Τουρκία έχει ήδη προχωρήσει στην παραγωγή ενός υπερόπλου UAV, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο τω δοκιμαστικών επιχειρησιακών βολών, φυσικά μέσα στο Αιγαίο και το FIR Αθηνών.
Είναι άγνωστο γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιμένει να κρατά ακόμα στα σπάργανα τις ελληνικές προσπάθειες παραγωγής UAV, παρά τις επανειλημμένες ενθαρρυντικές δηλώσεις του ΥΕΘΑ Ν. Δένδια για την επείγουσα ανάγκη να «αναστηλωθεί» η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
