Τα πενήντα χρόνια από την ίδρυσή της γιορτάζει φέτος η Ν.Δ. και γι’ αυτό το 15ο συνέδριό της που ολοκληρώνεται σήμερα στο Ζάππειο είναι επετειακό συνέδριο αρχών και θέσεων.
- Από τον Πάνο Σώκο
Από τα 15 συνέδρια τα έξι (6) έγιναν από το 2016 έως σήμερα και με αρχηγό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ωστόσο με τις αρχές, τις θέσεις και την ιδεολογία του κόμματος λίγο ασχολήθηκαν, γιατί είναι θέματα που τα έχει καθορίσει με δηλώσεις και ενέργειές του ο ίδιος ο αρχηγός του κόμματος και σημερινός πρωθυπουργός.
Στην πραγματικότητα ο κ Μητσοτάκης έχει προχωρήσει σε ένα είδος αποϊδεολογικοποίησης της Ν.Δ. και στη μετατροπή της σε έναν μηχανισμό άσκησης εξουσίας που μπορεί να χωρά στο κυβερνητικό σχήμα πολιτικούς – υπουργούς που προέρχονται από το Κέντρο και την Κεντροαριστερά (κατά προτίμηση από τον χώρο του σημιτικού ΠΑΣΟΚ, που είναι η κυρίαρχη τάση στον σημερινό κυβερνητικό μηχανισμό – Μ. Χρυσοχοΐδης, Γ. Φλωρίδης, Τ. Θεοδωρικάκος, Εύη Χριστοφιλοπούλου, Σπ. Καρανικόλας, Λίνα Μενδώνη, Γ. Γεραπετρίτης και πολλοί άλλοι) και φτάνει μέχρι και τα πιο δεξιά της Ν.Δ., με στελέχη σε κυρίαρχες θέσεις από τον ΛΑΟΣ του Γ. Καρατζαφέρη.
Η μετάλλαξη αυτή της Ν.Δ. μέσα από τη διεύρυνση -κυρίως από τον χώρο του σημιτικού ΠΑΣΟΚ- έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό της Ν.Δ. Αντιδράσεις που εξέφρασε με χαρακτηριστικό τρόπο ο Νικήτας Κακλαμάνης, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα πως «η πολιτική μήτρα αυτής της παράταξης είτε αρέσει είτε δεν αρέσει, είναι η πατριωτική, λαϊκή Δεξιά», σημειώνοντας με νόημα πως «όποιος αγνοεί το πολιτικό αξίωμα της παράταξης θα βρεθεί προ εκπλήξεων» και ότι «το Κέντρο δεν είναι ιδεολογία αλλά επάγγελμα».
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η μετάλλαξη της Ν.Δ και η εγκατάλειψη της παραδοσιακής ιδεολογίας της Ν.Δ έχει αφήσει ένα μεγάλο κενό προς τα δεξιά, το οποίο καλύφθηκε στις εκλογές του 2023 από τρία κόμματα (Ελληνική Λύση, Νίκη και «Σπαρτιάτες»), που συγκεντρώνουν περίπου 13,5% και εκπροσωπούνται στη Βουλή, ενώ αν οι δημοσκοπικές προβλέψεις επαληθευτούν, το ποσοστό αυτό θα αγγίξει το 20%.
Στην Ουάσινγκτον
Ο ίδιος τον Μάιο του 2022 στην Ουάσινγκτον, σε συζήτηση με το δημοσιογράφο David Ignatius στο Georgetown Univercity, λίγο πριν διαβεί το κατώφλι του Λευκού Οίκου είπε ότι είναι σημαντικό για εκείνον να κυβερνά από το Κέντρο, χωρίς να ξεχνά ότι είναι αρχηγός ενός παραδοσιακού κεντροδεξιού κόμματος και ότι δεν δίνει σημασία στην ιδεολογική αντιπαράθεση. «Από τη στιγμή που εξελέγην, το 2016, εργάστηκα για να μετακινήσω το κόμμα προς το πολιτικό Κέντρο να κάνω την αντιπαράθεσή λιγότερο ιδεολογική από ό,τι ήταν». Επίσης, από το 2016 είχε ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του για το πού θα πήγαινε τη Ν.Δ. «Δεν υπάρχει σήμερα Δεξιά, Κέντρο και Αριστερά. Δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές επί του πολιτικού πεδίου. Οι μόνες διαχωριστικές γραμμές βρίσκονται ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα, ανάμεσα στην αποτελεσματικότητα και στον λαϊκισμό» είχε πει τότε.
Ομως και προχθές Παρασκευή, στην ομιλία του στο συνέδριο, αφού χαρακτήρισε «παραπλανητικές ετικέτες της Δεξιάς, του Κέντρου ή της Αριστεράς», τόνισε πως «οι πυλώνες της ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας της παράταξης είναι πίστη στον πατριωτισμό της ευθύνης και τον κοινοβουλευτισμό. Με προσήλωση στο ευρωπαϊκό όραμα και στις αξίες του δυτικού κόσμου. Και στόχο μία ανοιχτή οικονομία και ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος με ενωμένους τους πολίτες του». Οπως είπε: «Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί σήμερα την ισχυρότερη και μαζικότερη κεντροδεξιά δύναμη σε ολόκληρη την Ευρώπη».
Από τον ηγέτη Καραμανλή στον Κυριάκο
Το συνέδριο που καθόρισε την ιδεολογία του για πάρα πολλά χρόνια ήταν το 1ο, με ηγέτη τον ιδρυτή της Ν. Δ. Κωνσταντίνο Καραμανλή, 5-7 Μαΐου 1979 στη Χαλκιδική, που καθόρισε ως ιδεολογία τον «ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό». Οπως είχε τονίσει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός «αναγνωρίζει την ελευθερία της αγοράς με τη ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους, χάρη της κοινωνικής δικαιοσύνης».
- Το 2ο συνέδριο έγινε τον Φεβρουάριο του 1986 στη Θεσσαλονίκη, με πρόεδρο του κόμματος τον Κώστα Μητσοτάκη, ο οποίος επιχείρησε να στρέψει τη Νέα Δημοκρατία σε πιο φιλελεύθερες κατευθύνσεις. Εγινε σφοδρή σύγκρουση μεταξύ των φιλελευθέρων και των υποστηρικτών του «ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού» και τελικά η ιδεολογική διακήρυξη, που είχε εγκριθεί ομόφωνα, αναφερόταν στις αρχές της Χαλκιδικής, όμως το πολιτικό πρόγραμμα στράφηκε σε πιο φιλελεύθερες κατευθύνσεις.
- Το 3ο συνέδριο (22-24 Απριλίου 1994) με νέο αρχηγό τον Μιλτιάδη Εβερτ, έγινε πάλι στη Χαλκιδική, κυρίως γιατί ο Μιλτιάδης Εβερτ ήθελε να σηματοδοτήσει την επιστροφή του κόμματος στις ιδεολογικές του ρίζες, αυτές του «ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού». ΟΙ σύνεδροι αποκήρυξαν -με ανάλογη πρόβλεψη στο καταστατικό του κόμματος- τον νεοφιλελευθερισμό.
- Το 4ο συνέδριο (21-23 Μαρτίου 1997 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας) ήταν και το πρώτο στην ιστορία του κόμματος που εξέλεξε πρόεδρο. Στη δεύτερη ψηφοφορία εξελέγη ο κ. Καραμανλής με ποσοστό 69,16% έναντι 30,84% του κ. Σουφλιά, ο οποίος είχε υποστηριχθεί κατά κύριο λόγο από το «μητσοτακικό» στρατόπεδο.
- Το διάστημα από 31 Μαρτίου έως 2 Απριλίου 2000 έγινε συνέδριο αρχών και θέσεων, ενώ στις 20 Ιουνίου 2000 και αφού είχε προηγηθεί η ήττα στις εκλογές, συνήλθε έκτακτο συνέδριο, με το οποίο ο κ. Καραμανλής θέλησε να επιβεβαιώσει την ιδεολογία του κόμματος και να ανανεώσει την οργανωτική του δομή.
- Τον επόμενο χρόνο (30 Μαρτίου-1 Απριλίου), πραγματοποιήθηκε το 5ο συνέδριο, στο οποίο κυριαρχεί η πανηγυρική επιστροφή του Γιώργου Σουφλιά στη Νέα Δημοκρατία.
- Το 6ο συνέδριο έγινε μεταξύ 23 και 25 Ιουλίου 2004. Σε συνθήκες πολιτικής ηγεμονίας της Νέας Δημοκρατίας, ο κ. Καραμανλής ανακήρυξε το «σύγχρονο κοινωνικό κέντρο» ως το ιδεολογικοπολιτικό στίγμα της Νέας Δημοκρατίας.
- Στο 7ο τακτικό συνέδριο της Ν.Δ., στις 7 Ιουλίου 2007, επαναβεβαιώθηκε η στήριξη στο κυβερνητικό πρόγραμμα της Ν.Δ.
- Τον Ιούνιο του 2010 και με αρχηγό τον Αντώνη Σαμαρά διεξήχθη το 8ο συνέδριο. Το συνέδριο εξέλεξε τη νέα Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, ενώ ενισχύθηκε η επικράτηση των ιδεών του κοινωνικού φιλελευθερισμού.
- Τον Ιούνιο του 2013 πραγματοποιήθηκε το 9ο συνέδριο.
- Το διάστημα από 22 έως 24 Απριλίου του 2016 έγινε το 10ο τακτικό συνέδριο της Ν.Δ., το πρώτο υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
- Τον Δεκέμβριο του 2017 διεξήχθη το 11ο συνέδριο ,που επικαιροποίησε τις αρχές και τις αξίες του κόμματος, ενώ καθόρισε το κυβερνητικό του πρόγραμμα.
- Με κεντρικό σύνθημα «Ελλάδα, μπορούμε» διεξήχθη από τις 14 έως τις 16 Δεκεμβρίου 2018 το 12ο συνέδριο, με τη συμμετοχή 3.000 συνέδρων και 2.000 παρατηρητών.
- Το 13ο συνέδριο, με κεντρικό σύνθημα «Το Μέλλον αρχίζει Τώρα», έγινε από τις 29 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου 2019.
- Με κεντρικό σύνθημα «Δίπλα σε κάθε πολίτη» διεξήχθη το 14ο τακτικό συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, από τις 6 έως τις 8 Μαΐου 2022.
