Ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις που εξυπηρετούν τα σχέδια του Ερντογάν

Η συνάντηση Κ. Μητσοτάκη – Τ. Ερντογάν στην Αγκυρα την περασμένη Δευτέρα 13 Μαΐου 2024 ήταν η πλέον συντονισμένη, ακόμα και προσυμφωνημένη, ανάμεσα στους δύο ηγέτες.

• Από την Κύρα Αδάμ

Με τον Ερντογάν να ανοίγει τη συζήτηση και τον Κ. Μητσοτάκη να συμφωνεί, οι συναντήσεις σε επίπεδο κορυφής Ελλάδας – Τουρκίας από τώρα και στο μέλλον δεν θα απασχολούνται με τα διμερή θέματα αιχμής, που διαταράσσουν τη διμερή πολιτική ησυχία (π.χ., ΑΟΖ, 10 ν.μ. εθνικού εναέριου χώρου, σχέδια πτήσης, αποστρατιωτικοποίηση, καθεστώς βραχονησίδων, θαλάσσια έρευνα, διάσωση κ.λπ.). Και τούτο διότι τα θέματα αυτά συζητούνται από το 2014 σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας, χωρίς να έχει υπάρξει ουσιαστική κατάληξη σε κανένα από αυτά, όπως παρατήρησε ο Τ. Ερντογάν στην κατ’ ιδίαν συζήτηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό.

ΟΙ ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας συμφώνησαν να ασχολούνται και να ανακοινώνουν θέματα γενικής θετικής πολιτικής, τα οποία ενισχύουν την εικόνα ειρηνικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες, που ικανοποιούν την προσωπική και την κομματική πολιτική εικόνα και του Κ. Μητσοτάκη (ο ειρηνοποιός Ελληνας πρωθυπουργός), αλλά και του Τ. Ερντογάν (περιφερειακού ηγέτη που μεσολαβεί επιτυχώς και στην Ουκρανία και στη Γάζα), όπως καθαρά αποτυπώθηκε και στη συνέντευξη Τύπου (με δηλώσεις-μονολόγους, ωσάν σε συνέδριο).

Μητσοτάκης και Ερντογάν επιχείρησαν -με τον πλέον καθαρό τρόπο- να πείσουν ότι από εδώ και πέρα θα υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στην καλλιέργεια και την προβολή των φιλικών σχέσεων των δύο ηγετών και στις διαπραγματεύσεις για τα βαριά διμερή πολιτικά θέματα που χωρίζουν τις δύο χώρες στο Αιγαίο από το 1978 και εντεύθεν. Αυτά συντηρούνται με τις συνεχείς και αυξανόμενες βλέψεις της Αγκυρας σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας και των εθνικών συμφερόντων στο Αιγαίο, και την αδυναμία των ελληνικών κυβερνήσεων να απαντήσουν νομικά και πολιτικά στους τουρκικούς ισχυρισμούς, ώστε να λάβει τέλος αυτή η επικίνδυνη κατάσταση.

Μητσοτάκης και Ερντογάν ξεφορτώθηκαν οι ίδιοι και φόρτωσαν τα βαρίδια της διμερούς διαπραγμάτευσης για τα θέματα που Αιγαίου στους εκάστοτε υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας των κυβερνήσεών τους, με την παραδοχή ότι μέχρι στιγμής δεν έχει σημειωθεί καμιά πρόοδος και καμιά συμφωνία στα θέματα αυτά.

«Παγωμένη διένεξη»

Εκ πρώτης όψεως, θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι οι ανοιχτές ελληνοτουρκικές διαφορές μετατρέπονται σε «παγωμένη διένεξη», που δεν επηρεάζει τη φιλική εξέλιξη των δύο χωρών. Η πραγματικότητα όμως απέχει μακράν αυτής της πλάνης και τούτο διότι η Τουρκία συνεχώς και αδιάκοπα υπενθυμίζει ότι όλα θα είναι καλά και ανθηρά, με την προϋπόθεση ότι δεν θίγονται τα ζωτικά συμφέροντα και δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο.

Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία διατηρεί για τον εαυτόν της το δικαίωμα να προσθέτει στην ατζέντα των διμερών διαπραγματεύσεων οποιαδήποτε καινούργιο θέμα και ισχυρισμό κατασκευάζει για το Αιγαίο, υπό τον όρο ότι η Ελλάδα θα παραμένει ακίνητη και δεν θα αντιδρά. Ετσι δημιουργείται μια κατάσταση ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗΣ της διμερούς διαπραγμάτευσης προς την πλευρά της Τουρκίας, αφού αυτή θα διατηρεί το δικαίωμα να εγείρει και νέα θέματα (σ.σ.: όπως έχει κάνει προσφάτως επί κυβερνήσεων Κ, Μητσοτάκη στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης -όταν ο ΥΠΕΞ Δένδιας στην Αγκυρα υποστήριξε ότι η Ελλάδα εξοπλίζει τα νησιά της Συνθήκης της Λωζάννης, διότι απειλείται- και στο θέμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των βραχονησίδων), με την Ελλάδα να μην αντιμετωπίζει ουσιαστικά και οριστικά τις παλαιές και τις νέες παράλογες και παράνομες διεκδικήσεις της Αγκυρας σε βάρος της Ελλάδας.

Πλέον πρόσφατο παράδειγμα, η ελληνική πρόθεση δημιουργίας θαλάσσιου πάρκου στις Κυκλάδες εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων των 6 ν.μ. Οχι ο Ερντογάν, αλλά ο Τούρκος ΥΠΕΞ Φιντάν άνοιξε και συντηρεί το θέμα αυτό, και εμμένει στη θέση ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να αποδεχθεί τα ελληνικά θαλάσσια πάρκα, παρά μόνον με την ανάμειξη και τη συνεργασία της ίδιας.

Στην πραγματικότητα η Αγκυρα δεν αμφισβητεί το δικαίωμα της Ελλάδας σε θαλάσσια πάρκα στα νησιά των Κυκλάδων μέσα στα 6 ν.μ. ελληνικών χωρικών υδάτων, αλλά εγείρει θέμα βραχονησίδων, τις οποίες δεν θεωρεί ελληνικές, δεν τους αναγνωρίζει χωρικά ύδατα και έτσι επαναφέρει την τουρκική θέση για συμφωνημένη μοιρασιά των ελληνικών βραχονησίδων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.

Η «διολίσθηση» της κυβέρνησης έγκειται στο γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχει αντιμετωπίσει πολιτικά και νομικά τους ισχυρισμούς της Αγκυρας και δεν έχει αποδείξει την ελληνικότητα των ελληνικών βραχονησίδων στο Αιγαίο, ώστε να κλείσει το στόμα της Αγκυρας. Αντιθέτως, ακολουθεί τη «διολίσθηση της διαπραγμάτευσης», με την εκκρεμότητα αυτήν να ωφελεί μόνον την Αγκυρα.

Η Ελλάδα ακύρωσε μονομερώς πεδία βολής στο Αιγαίο

Η κυβέρνηση μία ημέρα πριν από τη μετάβαση του πρωθυπουργού στην Αγκυρα προέβη σε διορθωτικές ενέργειες για να είναι αυτές σύμφωνες με τη διεθνή νομιμότητα και κυρίως σύμφωνα με τη Σύμβαση του Σικάγο – ΙCΑΟ.

Η Ελλάδα σε μόνιμη βάση ενεργοποιεί τα πεδία βολής Ανδρου, Κρήτης και Ψαθούρας, τα οποία καταλαμβάνουν ελάχιστο χώρο ελληνικής κυριαρχίας και πλείστο χώρο στη διεθνή θάλασσα, γεγονός που απαγορεύεται ρητώς και σαφώς από τη Σύμβαση του Σικάγο – ΙCΑΟ, που απαγορεύει δέσμευση για μεγάλο χρονικό διάστημα περιοχών στη διεθνή θάλασσα. Με τρεις διεθνείς αγγελίες η κυβέρνηση ακύρωσε την ενεργοποίηση των τριών αυτών πεδίων βολής από 15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου, με το έξυπνο αιτιολογικό ότι -δήθεν- θα αυξηθεί η εναέρια κυκλοφορία.

Με την ενέργεια αυτή η κυβέρνηση είναι νόμιμη, σύμφωνα με τον ΙCΑΟ, και εφαρμόζει πιστά το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ, που απαγορεύει ασκήσεις από 15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου, και τούτο διότι το ρητά αναφέρει ότι δεν θα γίνονται ασκήσεις και δέσμευση περιοχών στο Αιγαίο από 15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου, δηλαδή ό,τι προβλέπει ο ΙCΑΟ.

Ωστόσο η Τουρκία από τον Μάρτιο 2024 έχει δεσμεύσει παράνομα τον εναέριο χώρο και τη διεθνή θάλασσα σε τρεις περιοχές για ολόκληρο τον χρόνο, δηλαδή έως 31 Δεκεμβρίου 2024, θέτοντας στα άχρηστα τη διεθνή νομιμότητα – ΙCΑΟ και το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ. Και τούτο διότι, παρά την απενεργοποίηση των τριών πεδίων βολής από την Ελλάδα, η Τουρκία δεν ακύρωσε την παράνομη δέσμευση των τριών περιοχών στο Αιγαίο ούτε καν για τους τρεις μήνες (15 Ιουνίου – 15 Σεπτεμβρίου).

Η κυβέρνηση οφείλει να ζητήσει από την Τουρκία την άμεση ακύρωση των ασκήσεων στις τρεις αυτές τουρκικές περιοχές, διαφορετικά παραχωρείται το Αιγαίο εντός του FIR Αθηνών ως συνδιαχείριση, δεδομένου ότι από τη μια πλευρά η Ελλάδα εφαρμόζει τη διεθνή νομιμότητα και το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ και από την άλλη η Τουρκία εμμένει στην παράνομη δέσμευση των τριών περιοχών για τις ασκήσεις έως το τέλος του 2024.

Επισημαίνεται ότι οι τρεις περιοχές των τουρκικών ασκήσεων, πέραν των άλλων, καταλαμβάνουν και ελληνική κυριαρχία στην περιοχή Λήμνου – Σαμοθράκης , Μελαμπιούς – Χταπόδια και Αντίψαρα, με την κυβέρνηση να μην προσφεύγει στους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς για να προασπίσει την ελληνική κυριαρχία και τα εθνικά συμφέροντα στην περιοχή του Αιγαίου. Σε διαφορετική περίπτωση, κατά την οποία η Τουρκία δεν αναστείλει τις αγγελίες για τις τρεις αυτές περιοχές, η Ελλάδα οφείλει να μην αποδεχθεί τις αιτιάσεις της Τουρκίας για τα 6 ν.μ. και 10 ν.μ. και για τα σχέδια πτήσης, διαφορετικά η Διακήρυξη των Αθηνών πάει στον φούντο.

Η «κυριακάτικη δημοκρατία» αποκαλύπτει τις τρεις ελληνικές διεθνείς αγγελίες ως τεκμήριο του ρεπορτάζ, όπου φαίνεται η συμμόρφωση της Ελλάδας με τη διεθνή νομιμότητα, ενώ η Τουρκία συνεχίζει την παράνομη κατάληψη ελληνικής κυριαρχίας στις τρεις περιοχές για όλο το 2024, παγιώνοντας παρανομίες σε βάρος της Ελλάδας, με την κυβέρνηση να σφυρίζει αδιάφορα.

Επιπροσθέτως, στις 15 Μαΐου η Τουρκία εξέδωσε τρεις διεθνείς αγγελίες με τις οποίες δηλώνει διεθνώς ότι θα εκτελεί ασκήσεις με πυρά σε τρεις περιοχές εντός του FIR Αθηνών από 15 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου 2024. Με τις περιοχές αυτές και με τις ασκήσεις με πυρά η Τουρκία όχι μόνον παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγου, το Καταστατικό του ΟΗΕ και το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ , αλλά, κόντρα στις καλές προθέσεις Μητσοτάκη, οι περιοχές καταλαμβάνουν και ελληνική κυριαρχία.

Επιπλέον, η Τουρκία γράφει στα παλιά της τα παπούτσια όλες τις εθνικές και θρησκευτικές εορτές της Ελλάδας, χωρίς να σέβεται το Μνημόνιο, επισημαίνοντας στην Ελλάδα ότι όλα τα θέματα που προαναφέρθηκαν παραμένουν υπό συνεχή διαπραγμάτευση, ανεξάρτητα με το ήπιο κλίμα στο Αιγαίο. Η ελληνική αγγελία Α 1695/2024 που εκδόθηκε στις 16 Μαΐου αναφέρει ότι περιοχή των τουρκικών ασκήσεων καταλαμβάνει ελληνική κυριαρχία.

Επισημαίνεται όμως ότι πρώτη φορά από τη Μεταπολίτευση η Τουρκία δείχνει να σέβεται τα 6 ν.μ. στις βραχονησίδες Καλόγεροι, Μελαμπιοί και Χταπόδια…