Τη χαριστική βολή στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) και συνολικά την εθνική βιομηχανία παραγωγής πυρομαχικών έδωσε την περασμένη Τετάρτη 10 Ιουλίου η γενική συνέλευση μετόχων της κρατικής εταιρίας. Ενάμιση αιώνα μετά το 1874, έτος το οποίο ιδρύθηκε η Ελληνικόν Πυριτιδοποιείον Α.Ε., στη συνέχεια γνωστή ως ΠΥΡΚΑΛ, η Ελλάδα επιστρέφει στην εποχή της πλήρους εξάρτησης από τους ξένους προμηθευτές πυρομαχικών.
- Του Περικλή Ζορζοβίλη
Στη γενική συνέλευση μετόχων, με τη σύμφωνη γνώμη των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (εκπρόσωπος του κύριου μέτοχου, του Ελληνικού Δημοσίου) και Εθνικής Αμυνας εγκρίθηκαν, μεταξύ άλλων, η χρηματοδότηση της κρατικής εταιρίας με ποσό 17 εκατ. ευρώ για τη διασφάλιση της συνέχειας της λειτουργίας της και το σχέδιο ιδιωτικού συμφωνητικού σύστασης κοινοπραξίας των ΕΑΣ με τη σλοβακική εταιρία MSM Export s.r.o., με την εμπορική ονομασία COSORTIUM HDS-MSM EXPORT s.r.o.
Στο σχέδιο του συμφωνητικού προβλέπεται ότι τα ΕΑΣ θα αποκτήσουν το 51% της κοινοπραξίας, που θα πρέπει να συσταθεί εντός 18 μηνών, ενώ η MSM Export s.r.o. το υπόλοιπο 49%. Επίσης, με το άρθρο 5 προβλέπεται ότι η MSM Export θα αναλάβει τη διοίκηση της κοινοπραξίας, ενώ με το άρθρο 7 ορίζεται ότι στο πενταμελές διοικητικό συμβούλιο, τα τρία μέλη, συμπεριλαμβανομένου και του πρόεδρου, επιλέγονται από τη MSM και τα δύο από τα ΕΑΣ. Στο ίδιο άρθρο αναγνωρίζεται στα ΕΑΣ δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο) σε οποιαδήποτε απόφαση του διοικητικού συμβουλίου άπτεται ζητημάτων εθνικής (ελληνικής) άμυνας και ασφάλειας και ότι απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των δύο μερών για τη σύναψη δανείων, εγγυήσεων κ.λπ. Επίσης, ρητή πρόβλεψη ότι σε περίπτωση κρίσης οι παραγγελίες του υπουργείου Εθνικής Αμυνας θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα, περιέχεται στο άρθρο 15.
Σε ό,τι αφορά την οικονομική συνεισφορά των δύο μερών, εκτός από την ευρωπαϊκή επιχορήγηση των 33 εκατ. ευρώ, που εγκρίθηκε για τις προτάσεις που υπέβαλαν τα δύο μέρη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κανονισμού υποστήριξης της παραγωγής πυρομαχικών (ASAP), αναφέρεται στο άρθρο 5 ως υποχρέωση της MSM Export η συνεισφορά περίπου 50 εκατ. ευρώ ώστε να υλοποιηθεί το συνολικού ύψους 83 εκατ. ευρώ επενδυτικό πρόγραμμα.
Επαχθείς όροι
Σύμφωνα με πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», στο σχέδιο που έχει συνταχθεί στην αγγλική γλώσσα, αν και η οριστική διευθέτηση αρκετών ζητημάτων παραπέμπεται σε επόμενο χρόνο, είναι αρκούντως εμφανής η επαχθής, για τα συμφέροντα των ΕΑΣ, φύση βασικών όρων του. Ιδιαίτερα όταν η κρατική εταιρία συνεισφέρει το Συγκρότημα Εργοστασίων Λαυρίου (ΣΕΛ), το οποίο είναι κομβικό για τη σύσταση και τη λειτουργία της κοινοπραξίας, η οποία, καθώς χωρίς αυτό, δεν έχει λόγο και βάση σύστασης. Μάλιστα, ουδεμία αναφορά ή ένδειξη υφίσταται ότι η αξία και σημασία του ΣΕΛ έχει συνυπολογιστεί στον καθορισμό των ποσοστών των μερών της κοινοπραξίας.
Αλλο παράδειγμα επαχθούς όρου είναι ότι δεν προσδιορίζεται η διάρκεια της κοινοπραξίας. Αντίθετα, με το άρθρο 4 ορίζεται ως διάρκεια της κοινοπραξίας η ολοκλήρωση της παραγωγής των κάτωθι στρατιωτικών υλικών:
- 1.200.000 βλημάτων πυροβολικού διαμετρήματος υψηλής εκρηκτικότητας (HE: High Explosive) διαμετρήματος 155 χλστ. τύπου Μ107
- 1.000.000 βλημάτων πυροβολικού διαμετρήματος 155 χλστ. HE τύπου L15
- 1.000.000 βλημάτων όλμου διαμετρήματος 120 χλστ.
- 250.000 βλημάτων πυροβόλων αρμάτων μάχης διαμετρήματος 105 χλστ. HE και κοίλου γεμίσματος (ΗΕΑΤ)
- 400.000 βλημάτων πυροβολικού διαμετρήματος 105 χλστ. ΗΕ τύπου Μ1
- 250.000 βλημάτων πυροβόλων αρμάτων μάχης διαμετρήματος 120 χλστ. ΗΕ
- 70.000 τόνων εκρηκτικής ύλης ΤΝΤ
- 70.000 τόνων πυρίτιδας base bleed αυξημένου βεληνεκούς.
Προσπερνώντας ότι πουθενά δεν διευκρινίζεται αν απαιτείται η ολοκλήρωση της παραγωγής του συνόλου των προαναφερθέντων ή κάποιου ή κάποιων εξ αυτών για να θεωρηθεί ότι έληξε η διάρκεια της κοινοπραξίας, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι πρόκειται για τεράστιες ποσότητες που, με βάση τις υφιστάμενες δυνατότητες των ΕΑΣ, η ολοκλήρωση της παραγωγής τους θα απαιτήσει πολλά χρόνια. Παραδείγματος χάριν, με ετήσια δυνατότητα γόμωσης 70.000 έως 80.000 βλημάτων πυροβολικού διαμετρήματος 155 χλστ., η παραγωγή συνολικά 2,2 εκατ. βλημάτων θα απαιτήσει 27 έως 30 έτη!
Ερωτήματα εγείρει και η πρόβλεψη του άρθρου 6, όπου ρητά αναφέρεται ότι η κοινοπραξία δεν θα προβαίνει σε πωλήσεις των προϊόντων που θα παράγονται, αλλά κάθε παρτίδα παραγωγής θα διανέμεται στα δύο μέρη που έχουν συστήσει την κοινοπραξία, σε ποσοστό 51% για τα ΕΑΣ και 49% για τη MSM Export, και στη συνέχεια το κάθε μέρος θα τα πωλεί ανεξάρτητα. Ποια είναι όμως η δυνατότητα των ΕΑΣ να προβούν σε ανεξάρτητη πώληση των προϊόντων που τους αντιστοιχούν, καθώς η εμπορική τους αξιοπιστία έχει πληγεί από την αδυναμία ομαλής εκτέλεσης ή και ακυρώσεις εξαγωγικών συμβάσεων; Μήπως τελικά τα ΕΑΣ θα αναγκαστούν να πωλήσουν τα προϊόντα που τους αντιστοιχούν στον εταίρο τους στην κοινοπραξία, στην τιμή φυσικά που αυτός είναι διατεθειμένος να πληρώσει;
Το ίδιο ισχύει και για την εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 11 που αφορά τις προϋποθέσεις διάλυσης της κοινοπραξίας, όπως η πτώχευση ενός εκ των μερών, η υπαγωγή του σε καθεστώς εκκαθάρισης ή ειδικής διαχείρισης. Ακόμη και η τυχόν υπαγωγή των ΕΑΣ σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης ή παρόμοιο, με βάση νόμο που ήδη ισχύει ή θα ψηφιστεί, αναφέρεται ρητώς ότι δεν αποτελεί εμπόδιο στην υλοποίηση του σκοπού της κοινοπραξίας. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στο άρθρο 12, όπου προβλέπεται ότι όλες οι προμήθειες υλικών, υπηρεσιών και έργων για την υλοποίηση του σκοπού της κοινοπραξίας θα γίνονται από τη MSM Export!
Ερωτήματα για την πιστοληπτική ικανότητα της σλοβακικής εταιρίας MSM
Τις αμφιβολίες για το κατά πόσο το σχέδιο του συμφωνητικού εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΕΑΣ και κατ’ επέκταση του Ελληνικού Δημοσίου ενισχύουν και πρόσφατες πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να περικόψει κατά 50% την επιχορήγηση που είχε εγκριθεί στο πλαίσιο του ASAP, λόγω ανεπαρκούς οικονομικής και πιστοληπτικής ικανότητας των ΕΑΣ και MSM Export και ότι η ολοκληρωτική περικοπή της επιχορήγησης αποφεύχθηκε επειδή τα ΕΑΣ είναι κρατική εταιρία!
Σημειώνεται ότι στις 12 Ιουνίου 2024, σε ερώτηση που είχε καταθέσει στη Βουλή ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. Δημήτριος Μπιάγκης, σχετικά με τη μετεγκατάσταση των ΕΑΣ, ερωτώνται οι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εθνικής Αμυνας αν «έχει ελεγχθεί η οικονομική και πιστοληπτική ικανότητα της MSM Export από την κυβέρνηση, τη διοίκηση των ΕΑΣ ή από άλλο φορέα, και, αν ναι, ποιο είναι το σχετικό πόρισμα» και «τι ακριβώς εξυπηρετεί η επιλογή της κυβέρνησης και της διοίκησης των ΕΑΣ να επιδιώξουν κοινοπρακτική συνεργασία της ελληνικής εταιρίας με τη MSM Export και όχι με την ίδια τη MSM».
Εφόσον επιβεβαιωθούν οι ανωτέρω πληροφορίες, τότε τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εθνικής Αμυνας θα πρέπει να εξηγήσουν πώς είναι δυνατόν τα ΕΑΣ να συνεισφέρουν το ΣΕΛ, να διασφαλίζουν τη λήψη ευρωπαϊκής επιχορήγησης, αλλά να αποτελούν τον «κομπάρσο» της κοινοπραξίας;
Πηγή: Εφημερίδα «Δημοκρατία»
