Αγώνας δρόμου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το διάστημα ως την αρχή του καλοκαιριού για όλους τους εμπλεκομένους στο Μεταναστευτικό.
Ο αρμόδιος υπουργός Νότης Μηταράκης και ο υφυπουργός του Γιώργος Κουμουτσάκος, αναλαμβάνοντας υπηρεσία στο νεοσυσταθέν υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, έχουν μπροστά τους όχι απλώς σκοπέλους που πρέπει να αποφύγουν, αλλά και πίεση για αποτελέσματα που θα συμβάλουν στην εκτόνωση της έντασης η οποία υπάρχει κυρίως στα νησιά, με ορίζοντα τις αρχές του Ιουλίου· ένταση που προέκυψε σε μεγάλο βαθμό και από την ανακοίνωση του «σχεδίου» της κυβέρνησης για το Μεταναστευτικό, το οποίο δεν συνοδεύτηκε από αποτελέσματα, αλλά, αντιθέτως, εκτράχυνε καταστάσεις λόγω του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών.
Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επιμένει, πάντως, ότι ο σχεδιασμός της κυβέρνησης, που συμπυκνώνεται στο τετράπτυχο «αποσυμφόρηση – κλειστά κέντρα – αποτροπή ροών – διεθνοποίηση του θέματος», είναι σωστός και βιώσιμος και πως αυτό που πρέπει να συμβεί είναι να εφαρμοστεί. Αυτό που πλέον γίνεται αντιληπτό από τους ίδιους ανθρώπους, καθώς ο χειμώνας βαδίζει προς το τέλος του, είναι ότι χρόνος δεν υπάρχει και πως η κοινωνία, όχι μόνο των νησιών του βόρειου Αιγαίου, είναι σε αναβρασμό. Πρόσφατα, το Μεταναστευτικό «σκαρφάλωσε» στη δεύτερη θέση των ζητημάτων που απασχολούν την κοινωνία, ενώ ποιοτικά δείγματα δημοσκοπικών ερευνών αποδεικνύουν ότι η πλειονότητα των Ελλήνων αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο προβληματισμό τη συνέχιση των ροών και, πέρα από τις ανησυχίες για την ασφάλεια, πλέον προκύπτει και ζήτημα «ταυτότητας».
Στο βόρειο Αιγαίο
Το πρόγραμμα του Νότη Μηταράκη για την εβδομάδα αρχίζει με επίσκεψη στη Σάμο, μετά τις επισκέψεις του το Σαββατοκύριακο σε άλλα νησιά του βόρειου Αιγαίου. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται από το περιβάλλον του, θα υπάρχει πλέον συνεχής επαφή και επικοινωνία με τις τοπικές κοινωνίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η συνάντηση στο Μαξίμου την εβδομάδα που πέρασε ήλθε αμέσως μετά τις ευρύτατες κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα στα νησιά, τα οποία νέκρωσαν.
Αυτή η ευρύτατη κινητοποίηση έγινε αντιληπτή στην κυβέρνηση και ως αποτυχία των προσώπων που είχαν την ευθύνη των επαφών με τις τοπικές κοινωνίες και οι οποίοι σίγουρα δεν κατάφεραν να τους κάνουν το «μασάζ» που θα ήθελε η κυβέρνηση. Και έτσι, πλέον, ο Νότης Μηταράκης θα πάρει πάνω του αυτό το τόσο σημαντικό έργο. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος, το υπουργείο θα προχωρήσει σε αυτά που ο ίδιος ο υπουργός αποκάλεσε «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης»· όρος που δείχνει το οριακό σημείο στο οποίο έχουν φτάσει οι σχέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, αφού έως σήμερα είχαμε συνηθίσει να τον ακούμε σε σχέση με την ένταση στα ελληνοτουρκικά.
Μέσα στην εβδομάδα που έρχεται το υπουργείο επιθυμεί να προβεί σε κάποιες κινήσεις καλής θέλησης. Μεταξύ αυτών, η ενίσχυση συγκεκριμένων δομών στα νησιά, όπως η ενίσχυση του ΕΚΑΒ στη Σάμο, αλλά και η απεμπλοκή των δομών Υγείας που ήδη υπάρχουν από την εξυπηρέτηση των μεγάλων μεταναστευτικών πληθυσμών, με τη δημιουργία των απαραίτητων δομών εντός των ΚΥΤ. Ο Νότης Μηταράκης φέρεται ότι δεσμεύτηκε πως, τουλάχιστον για το πρώτο, θα μιλήσει με τον υπουργό Υγείας Β. Κικίλια προκειμένου το ζήτημα να τακτοποιηθεί εντός της εβδομάδας.
Δείτε επίσης: Πέσαμε μόνοι μας στην παγίδα των Τούρκων – Χωρίς όρια οι διεκδικήσεις της Άγκυρας
Έτερο σημαντικό μέτωπο ως «κίνηση καλής θέλησης» είναι η δράση των ΜΚΟ, η οποία όχι απλώς είναι ανεξέλεγκτη, αλλά, σύμφωνα με κάποιους, λειτουργούν ως «κράτος εν κράτει». Αυτό που τέθηκε ως προτεραιότητα είναι να δοθεί τέλος στο φαινόμενο ΜΚΟ, ειδοποιημένες από τις επαφές τους στην Τουρκία, να αναμένουν στις παραλίες τις βάρκες με τους παράνομους μετανάστες. Αυτές οι περιπτώσεις, σύμφωνα με την τροπολογία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, θα αντιμετωπίζονται πλέον ποινικά, ενώ θα υπάρξει γενικότερη επανεξέταση του τρόπου δράσης των ΜΚΟ.
Παρ’ όλα αυτά, το βασικό αγκάθι, η λειτουργία των νέων δομών με τις διάφορες παραμέτρους τους, όπως η χωρητικότητά τους, παραμένει. Το υπουργείο επιμένει ότι ο σχεδιασμός της κυβέρνησης δεν αλλάζει, ενώ οι τοπικοί άρχοντες έχουν τις δικές τους θέσεις.
Προσπάθεια για δημιουργία ευρωπαϊκού πλαισίου
Την ίδια στιγμή, πάντως, που ο Νότης Μηταράκης θα προσπαθεί να ομαλοποιήσει την κατάσταση στο Αιγαίο, ο κ. Κουμουτσάκος θέλει να αναβαθμίσει τη διεθνή διάσταση του θέματος, αλλάζοντας πλέον προσανατολισμό, με την προσπάθεια διαμόρφωσης ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για τη μετανάστευση -στόχος που παραμένει, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα υλοποιηθεί πριν από το τέλος του πρώτου εξαμήνου- σε ζητήματα, όπως η εξάρθρωση των δικτύων που μεταφέρουν μετανάστες και τα οποία δρουν απολύτως ελεύθερα εντός της Τουρκίας.
Η αίσθηση που υπάρχει σε όσους ασχολούνται με το ζήτημα είναι πως η θέληση να αντιμετωπιστεί το Μεταναστευτικό και οι συνέπειές του στην ελληνική κοινωνία υπάρχει. Ομως πολλοί υποδεικνύουν ότι, παρόλο που και στο παρελθόν υπήρχε η θέληση, οι αρμόδιοι «πνίγηκαν» στις λεπτομέρειες και η κατάσταση επιδεινώθηκε. Εάν η κυβέρνηση θέλει να παράγει έργο, θα πρέπει να είναι διατεθειμένη να «σπάσει αβγά», κάτι για το οποίο πολλοί αμφιβάλλουν, ειδικά με δεδομένο το χρονικό πλαίσιο που υπάρχει. Μια έξαρση των ροών από την Τουρκία μόλις ο καιρός ανοίξει λίγο θα αποτελούσε βόμβα όχι μόνο για τα νησιά, αλλά και για την ίδια τη σταθερότητα της κυβέρνησης.
Θα μένουν 25 μέρες μέχρι να ταυτοποιηθούν
Στο μεταξύ συναντήσεις με εκπροσώπους των τοπικών φορέων για το μεταναστευτικό είχε στην Κω ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
Ο Νότης Μηταράκης μίλησε με τον δήμαρχο Κω Θεοδόση Νικηταρά και κατοίκους της τοπικής κοινότητας Πυλίου, ενώ επισκέφθηκε το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του νησιού.
Όπως δήλωσε αμέσως μετά, έδωσε εντολή για την εφαρμογή του νόμου και την κράτηση όποιου μετανάστη εισέρχεται στη χώρα μέχρι να εκδοθεί θετική ή αρνητική απόφαση της αίτησης ασύλου του:
«Επισκέφθηκα το ΚΥΤ και το ΠΡΟΚΕΚΑ της Κω. Είδα τις συνθήκες που επικρατούν και το σχέδιο για τη νέα, αναβαθμισμένη δομή, η οποία, αφενός θα προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, αφετέρου θα μας επιτρέψει να λειτουργήσουμε βάσει της νέας νομοθεσίας ασύλου. Σήμερα, είχαμε -μετά από καιρό- και μία άφιξη λέμβου από Τουρκία. Ζήτησα και θα εφαρμοστεί στην Κω, για πρώτη φορά, η νέα νομοθεσία. Θα κρατηθούν για 25 ημέρες αυτοί που έφθασαν στο νησί.
Επιπλέον, ζήτησα από την Υπηρεσία Ασύλου ταχύτατα και κατ’ εφαρμογή των νέων διαδικασιών, να ξεχωρίσουν αυτούς που δικαιούνται διεθνούς προστασίας από αυτούς που δεν δικαιούνται και θα επιστραφούν το ταχύτερο δυνατό στην Τουρκία. Η χώρα μας εφαρμόζει ισορροπημένη μεταναστευτική πολιτική, σέβεται τις διεθνείς υποχρεώσεις της, αλλά από εκεί και πέρα έχουμε και εθνικούς κανόνες και αυτοί που δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, πλέον, θα επιστρέφονται ταχύτατα στη Τουρκία. Πιστεύουμε ότι αυτό θα παίξει σημαντικότατο ρόλο στον περιορισμό των ροών».
