Έναν μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου δεσμευόταν για εξορθολογισμό των υπηρεσιών στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Στις 11 Απριλίου 2020 ανακοίνωνε επίσημα ότι «σκοπεύει να προχωρήσει το επόμενο διάστημα σε ευρύτερο εξορθολογισμό της λειτουργίας της Προεδρίας με στόχο την σύγχρονη, λιτή και αποτελεσματική διαχείριση των υπηρεσιών της, ώστε να συμβαδίζει με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της εποχής.
- του Βασίλη Γαλούπη
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής γνωστοποιούσε ότι «εισάγεται, με προεδρικό διάταγμα, ο θεσμός των άμισθων ειδικών συμβούλων» με «πρόσωπα υψηλής κατάρτισης και εμπειρίας, χωρίς να επιβαρύνεται με πρόσθετο κόστος το Δημόσιο».
Τέσσερα χρόνια μετά και λίγους μήνες πριν ολοκληρωθεί η θητεία της προέδρου, τα κοστολόγια της Προεδρίας της Δημοκρατίας είναι σημαντικά αναβαθμισμένα.
Οι Data Journalists ερεύνησαν την εξέλιξη των δαπανών της Προεδρίας της Δημοκρατίας, έργο όχι εύκολο αφού τα εξοδολόγια και τα όποια κόστη δεν αναρτώνται στην «Διαύγεια», όπως θα περίμενε κανείς και όπως συμβαίνει με όλες τις άλλες οικονομικές ενέργειες του Δημοσίου και ευρύτερου Δημοσίου τομέα. Για την Προεδρία της Δημοκρατίας δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση δημοσιοποιήσεων, πλην των νομοθετικών και προεδρικών διαταγμάτων.
Η όποια ακτίνα διαφάνειας εντοπίζεται μόνο στον Κρατικό Προϋπολογισμό, όπου από τα επίσημα οικονομικά στοιχεία διαπιστώνεται μια δραματική αύξηση των προϋπολογισμών για την Προεδρία της Δημοκρατίας κατά 35% στην θητεία της νυν προέδρου. Βάσει αριθμών, η πρωτοβουλία περί εξορθολογισμού των δαπανών, δεν απέδωσε.
Συγκεκριμένα, το 2019 ο προϋπολογισμός της Προεδρίας ανερχόταν στα 3,4 εκατ. ευρώ, στα ίδια ακριβώς επίπεδα με αυτά του 2018. Από το 2020, που ανέλαβε η κ. Σακελλαροπούλου, οι δαπάνες αυξάνονταν σχεδόν κάθε χρόνο, με συνέπεια να φτάσουν για το 2024 στα 4,6 εκατ. (+35%).
2019: 3,4 εκατ.
2020: 3,7 εκατ.
2021: 3,8 εκατ.
2022: 4,4 εκατ.
2023: 4,2 εκατ.
2024: 4,6 εκατ.
Οι δαπάνες, η έξτρα επιβάρυνση για την ασφάλεια και η υλοποίηση του προϋπολογισμού
Στην υλοποίηση του προϋπολογισμού οι διαφορές είναι παρόμοιες. Το 2019 ο απολογισμός εξόδων ανήλθε στα 3,2 εκατ. ευρώ, με ένα ποσό να μένει αδιάθετο όπως και τις επόμενες χρονιές. Μέσα στην επόμενη τριετία και μέχρι το 2022 έφτασε τα 4,1 εκατ., μια διαφορά 28%.
Για το έτος 2023, όπως και για το 2024 που ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί, δεν έχουν εκδοθεί τα επίσημα στοιχεία. Εκτιμάται, ότι όπως συνέβη και στον προϋπολογισμό, η αύξηση δαπανών θα κυμανθεί τελικά στο 30-35% μέχρι το 2024 ή λίγο υψηλότερα.
Η μεγαλύτερη αύξηση στον προϋπολογισμό έγινε το 2022, όταν οι παροχές στους εργαζόμενους από 2,7 εκατ. ευρώ το 2021, ανήλθαν στα 3,3 εκατ ευρώ.
Έξτρα κόστος για την ασφάλεια
Από τα επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι το σύνολο του προσωπικού κυμαίνεται στα 130 άτομα, ενώ εκτός προϋπολογισμού Προεδρίας της Δημοκρατίας είναι οι δαπάνες για την Υπηρεσία Προστασίας της ΠτΔ που επιβαρύνουν το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Πρόκειται για ένα επιπλέον εξοδολόγιο που έχει αναβαθμιστεί κατά 50% μεταξύ 2021 και 2024, από τις 100.000 ευρώ στις 150.000 ευρώ ετησίως.
Όλες οι δαπάνες για το 2022
Το αναλυτικό εξοδολόγιο
Στις 15 Ιανουαρίου 2020, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε για την μέχρι τότε πρόεδρο του ΣτΕ, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου για τη θέση της προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Στην ψηφοφορία, στις 22 Ιανουαρίου, ήταν η μοναδική υποψηφιότητα και εκλέχτηκε νέα πρόεδρος της Δημοκρατίας με ευρεία πλειοψηφία 261 ψήφων.
Στις 13 Μαρτίου 2020 η Κ Σακελλαροπούλου διαδέχτηκε τον Προκόπη Παυλόπουλο κι έγινε η 13η πρόεδρος από το 1924, η 8η πρόεδρος της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας που διαδέχθηκε τη Μεταπολίτευση του 1974 και η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Δημοκρατίας στην ιστορία της Ελλάδας.
Οι Data Journalists φέρνουν σήμερα στο φως το τελευταίο αναλυτικό εξοδολόγιο της ΠτΔ για το έτος 2022. Το ύψος των πληρωμών ανέρχονται στα 4,1 εκατ. Απ’ αυτό το ποσό οι 852.000 ευρώ αφορούν σε αγορές αγαθών και υπηρεσιών, ενώ 202.600 ευρώ δόθηκαν για προβολή, διαφήμιση και δημόσιες σχέσεις. Ενδεικτικά:
Χορηγία της Προέδρου της Δημοκρατίας: 120.000 ευρώ
Έξοδα φυσικού αερίου: 106.000 ευρώ
Αποζημίωση για υπερωριακή απασχόληση ενιαίου μισθολογίου, πλην εκπαιδευτικών (μόνιμοι και ΙΔΑΧ): 151.000 ευρώ
Αμοιβές για εργασία κατά τις εξαιρέσιμες και νυχτερινές ώρες λοιπών ειδικών μισθολογίων: 333.000 ευρώ
Παροχές σε εργαζόμενους: 3 εκατ. ευρώ
Αγορές ηλεκτρονικών υπολογιστών και συναφούς εξοπλισμού: 32.000 ευρώ
Έξοδα σταθερής τηλεφωνίας: 52.000 ευρώ
Έξοδα κινητής τηλεφωνίας 16.000 ευρώ
Ειδικά απρόβλεπτα έξοδα ΠτΔ: 50.000 ευρώ
Αγορές λοιπών επίπλων 8.600 ευρώ
Αγορές βιβλίων, συγγραμμάτων, περιοδικών κι εφημερίδων: 250 ευρώ
Τα παράδοξα της σύγκρισης με τις προηγούμενες χρονιές
Από την σύγκριση των δαπανών των αμέσως προηγούμενων ετών με αυτές του 2022 προκύπτουν κι αρκετά παράδοξα:
Το 2022 το ποσό που δαπανήθηκε για τα «Ειδικά απρόβλεπτα έξοδα ΠτΔ» ήταν 50.000 ευρώ. Το ίδιο ακριβώς ποσό (50.000 ευρώ) υπάρχει καταγεγραμμένο ως δαπάνη και για το έτος 2021. Τα «απρόβλεπτα έξοδα» μοιάζουν αρκετά… προβλέψιμα τελικά, αφού δεν υπάρχει καμία διαφορά.
Το 2021 καταγράφηκε μηδενική δαπάνη για αγορές βιβλίων, συγγραμμάτων, περιοδικών κι εφημερίδων. Για το 2022 το κόστος ήταν μόνο 250 ευρώ. Η «συνήθεια» έντυπης ενημέρωσης και παραδοσιακού διαβάσματος στην Προεδρία της Δημοκρατίας φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί.
Στον απολογισμό δαπανών του 2020 καταγράφηκε δαπάνη 28.800 ευρώ για «αγορές ηλεκτρονικών υπολογιστών και συναφούς εξοπλισμού». Δυο χρόνια αργότερα προστέθηκαν ακόμα 32.000 ευρώ.
Το 2019 οι «Αμοιβές για εργασία κατά τις εξαιρέσιμες και νυχτερινές ώρες λοιπών ειδικών μισθολογίων» ήταν 207.000 ευρώ. Το 2022 ανήλθαν σε 333.000 ευρώ, μια αύξηση της τάξης του 60%.
Ο μισθός της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου
Σε 11.561 ευρώ μηνιαίως, ήτοι 138.732 ευρώ ετησίως, ανέρχεται ο επίσημος μισθός της Προέδρου της Δημοκρατίας. Το καθαρό ποσό είναι 120.000 ευρώ. Συνολικά, στα τέσσερα χρόνια της θητείας της η κ. Σακελλαροπούλου αναμένεται να λάβει 480.000 ευρώ.
Λίγες μέρες αφότου έγινε πρόεδρος η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, και συγκεκριμένα στην αρχή της πανδημίας, στις 30 Μαρτίου 2020, γνωστοποίησε την απόφασή της να καταθέσει το ήμισυ του μισθού της στον ειδικό λογαριασμό για την καταπολέμηση των επιπτώσεων του κορωνοϊού. Για δυο μήνες, όπως αναφερόταν.
Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση «η Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκτιμώντας τη δύσκολη οικονομική συγκυρία στην οποία έχει βρεθεί η χώρα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, ως ελάχιστη ένδειξη αλληλεγγύης, αποφάσισε για τους επόμενους δύο μήνες να καταθέσει το ήμισυ του μισθού της στον σχετικό ειδικό λογαριασμό».
Η μνημονιακή απόφαση του 2012 για τον μισθό των ΠτΔ, αλλά και των πρώην προέδρων
Η περικοπή επί Μνημονίων
Ο μισθός (χορηγία) για τον/την Πρόεδρο της Δημοκρατίας έχει περικοπεί στο μισό από το 2012. Τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς ανακοινώθηκε ότι η μηνιαία χορηγία που λαμβάνει ο Κάρολος Παπούλιας «θα περιοριστεί στο διπλάσιο της βουλευτικής αποζημίωσης, από το τετραπλάσιο που ήταν ως τώρα». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκτοτε χορηγείται με 11.561 ευρώ από 23.122 ευρώ μικτά που ίσχυε μέχρι τότε.
Λόγω του περιορισμού αυτού, μειώθηκε αναλογικά και η μηνιαία αποζημίωση των πρώην προέδρων της Δημοκρατίας, καθώς προσδιορίζεται στο μισό της μηνιαίας χορηγίας. Δηλαδή, οι πρώην πρόεδροι λάμβαναν μέχρι το 2012 περίπου 11.500 χιλιάδες ευρώ μηνιαίως κι έκτοτε λαμβάνουν πλέον περίπου 5.500 χιλιάδες ευρώ.
Επιπλέον, η τροπολογία προέβλεπε την κατάργηση της χορήγησης μηνιαίων παραστάσεων στον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το ύψος τους ανερχόταν στο 1/3ο της μηνιαίας χορηγίας, δηλαδή 6.240 ευρώ.
Το συνολικό όφελος ανέρχεται έκτοτε σε 350.000 ευρώ ετησίως για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Τα δώρα που δέχθηκε η Σακελλαροπούλου το έτος 2023 όπως δημοσιεύθηκαν αναλυτικά στο site της Προεδρίας τον Ιανουάριο 2024
Ο κατάλογος δώρων
Αν και απουσιάζουν από την «Διαύγεια» όλα τα άλλα δεδομένα από οικονομικές πράξεις, το επίσημο site της ΠτΔ είναι υποχρεωμένο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 16 και 17 του νόμου 4829/2021, να αναρτά κάθε Ιανουάριο τον κατάλογο με τα αντικείμενα που προσφέρθηκαν ως δώρα στην πρόεδρο της Δημοκρατίας κατά το προηγούμενο έτος, τα οποία περιήλθαν στην κυριότητα του Δημοσίου και τελούν υπό τη διοίκηση και διαχείριση της Προεδρίας της Δημοκρατίας, καθώς και με τα ονόματα των δωρητών.
Πρόκειται, ειδικότερα, α) για δώρα η εκτιμώμενη αξία των οποίων υπερβαίνει τα διακόσια (200) ευρώ, β) για δώρα αξίας κατώτερης των διακοσίων (200) ευρώ ή αναλώσιμα αγαθά, τα οποία η πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να περιέλθουν στην κυριότητα του Δημοσίου, γ) για αντικείμενα με ιδιαίτερη εθνική, ιστορική, πολιτιστική ή καλλιτεχνική αξία.
Αν και ο νόμος έχει διαμορφωθεί συνολικά έτσι ώστε να μην αναρτώνται στην «Διαύγεια» οι δαπάνες της Προεδρίας της Δημοκρατίας, η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου θα μπορούσε ακόμα και τώρα να ζητήσει την αλλαγή αυτού του καθεστώτος περιορισμένης διαφάνειας που ισχύει, παρέχοντας ανοιχτή κι εύκολη πρόσβαση σε κάθε πολίτη, όπως συμβαίνει με τα δώρα. Θα ήταν ασφαλώς μια κίνηση άξια επαίνου.
Η απευθείας ανάθεση του Δεκεμβρίου 2023 από τον δήμο Ρεθύμνου για την φιλοξενία της ΠτΔ και η επισήμανση ότι ενημερώθηκε με καθυστέρηση
Δωρεάν οι επισκέψεις
Να σημειωθεί ότι στις εθιμοτυπικές επισκέψεις που κάνει σε διάφορα μέρη της χώρας η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τα όποια έξοδα διαμονής δεν επιβαρύνουν την ΠτΔ, αλλά τα αναλαμβάνουν οι τοπικοί φορείς.
Ενδεικτικά, ο Δήμος Ρεθύμνου προχώρησε σε απευθείας ανάθεση στις 29.12.2023, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, για την «παροχή φιλοξενίας με διαμονή σε Ξενοδοχείο και παράθεση γεύματος στα πλαίσια επίσκεψης της ΠτΔ για τη συμμετοχή της στον εορτασμό των Θεοφανίων».
Επίσης, ο Δήμος κάλυψε και το έξοδο για την «προμήθεια αναμνηστικού δώρου στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας».
Μάλιστα ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γ. Μαρινάκης επικαλείται «τον κατεπείγοντα χαρακτήρα της ανάγκης παροχής υπηρεσίας που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που επιτάσσουν άλλες διαδικασίες» λόγω «της μη έγκαιρης γνωστοποίησης της επίσκεψης της Προέδρου της Δημοκρατίας». Τονίζει, δηλαδή, ότι ο δήμος ενημερώθηκε με καθυστέρηση για το ταξίδι της κ. Σακελλαροπούλου κι ως εκ τούτου έπρεπε να προχωρήσει με κατεπείγουσες διαδικασίες, δηλαδή απευθείας αναθέσεις.
