Η Γερμανία παίζει τα ρέστα της για την κατάργηση του βέτο

Η ξεψυχισμένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πολιτική κρίση Γερμανία σηκώνει ξανά τη σημαία της «ενισχυμένης πλειοψηφίας» στις αποφάσεις της Ε.Ε., που αφορούν θέματα Αμυνας και Ασφάλειας της Ενωσης. Από τις αρχές της δεκαετίας που διανύουμε το Βερολίνο προσπαθεί να επεκτείνει τις πρόνοιες της Συνθήκης της Λισαβόνας (2009), που υιοθέτησε πρώτη φορά το καθεστώς της «ενισχυμένης» ή «διευρυμένης πλειοψηφίας», αντί της «ομοφωνίας», στις αποφάσεις που αφορούν δύο κρίσιμους τομείς, αυτούς της ΚΕΠΠΑ (Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας) και της Φορολογίας στα κράτη-μέλη, τους οποίους η Ευρωπαϊκή Συνθήκη επέμεινε να τους κρατά στο καθεστώς της παλαιάς, γνωστής, καλής «ομοφωνίας».

• Νικ. Σταυρουλάκις

Οι δυσμενείς εξελίξεις στην ευρωπαϊκή περίμετρο με την εξάπλωση διαδοχικών κρίσεων (Ουκρανία, Γάζα, Λίβανος, Συρία…) επιβάλλουν την «αφύπνιση» της υπόθεσης της Ευρωπαϊκής «Κοινής Αμυνας», στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ, και η Γερμανία θέλει να αποκτήσει ευελιξία στις αποφάσεις, στο πλαίσιο της Ενωσης. Τον χορό για τη μεταβολή στις αποφάσεις «σέρνει» η Γερμανίδα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εισηγείται την κατάργηση της «ομοφωνίας» σε θέματα Αμυνας και Ασφάλειας, σε πρώτη φάση. Ως επιχείρημα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επικαλείται την ανάγκη να προχωρήσει γρηγορότερα η υπόθεση της Κοινής Ευρωπαϊκής Αμυνας, διαβλέποντας κίνδυνο μερικής ή ευρύτερης αποστασιοποίησης των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, από τα ευρωπαϊκά ζητήματα Ασφάλειας.

Η πρόεδρος της Κομισιόν θεωρεί ότι σε έναν κόσμο με αύξοντα αριθμό συγκρούσεων, όπως στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική ή στον Καύκασο, η Ευρώπη πρέπει να διαδραματίσει πιο ισχυρό ρόλο στην ασφάλεια και την σταθερότητα. Αυτά, την ώρα που η Ευρώπη κοιμάται και στη νέα κρίση της Συρίας παραδίδει τα ρυθμιστικά κλειδιά στην Τουρκία, όπως κατέδειξε η προ τεσσάρων ημερών επίσκεψη της Φον Ντερ Λάιεν στην Αγκυρα.

Επομένως, ανησυχία προκαλεί η αναφορά της, ως προς την ανάγκη αξιοποίησης των προβλέψεων των Συνθηκών της Ε.Ε., που αφορούν στη χρήση της «Διευρυμένης Πλειοψηφίας» (Qualified Majority Vote – QMV) και στα θέματα Αμυνας και Ασφάλειας, αντί της ομοφωνίας, που ίσχυε μέχρι σήμερα. Τη θέση αυτή υποστήριξε απευθυνόμενη προς τη νέα ύπατη εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας Κάγια Κάλας. Αλλά γιατί η υπόθεση της Κοινής Ευρωπαϊκής Αμυνας θα πρέπει να συνδυαστεί με τη μεταβολή στον τρόπο λήψης αποφάσεων σε αυτό τον τομέα που έχει ρητά εξαιρεθεί στη Συνθήκη της Λισαβόνας από ψηφοφορίες με ενισχυμένη πλειοψηφία;

Είναι γνωστό ότι η «διευρυμένη πλειοψηφία» αποτελεί πλέον σημαντικό «εργαλείο αποφάσεων» της Ε.Ε., με βάση τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία όμως μέχρι σήμερα αφορούσε ρητά και αποκλειστικά άλλους τομείς, εξαιρετέων των θεμάτων Αμυνας και Ασφάλειας. Η ανωτέρω συνθήκη προνοεί ώστε στο 80% των θεμάτων οι αποφάσεις να λαμβάνονται με «αυξημένη πλειοψηφία» και στο 20% με «ομοφωνία». Δηλαδή, κάθε χώρα μπορεί με τη χρήση του βέτο να μπλοκάρει μια απόφαση.

Σε αυτό το 20% περιλαμβάνονται τα σοβαρότερα θέματα της Ενωσης, όπως αποφάσεις για:
– την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ),
– τη διεύρυνση της Ε.Ε.,
– τη φορολογική εναρμόνιση,
– την αύξηση του μακροχρόνιου προϋπολογισμού (MFF) και
– ορισμένα θεσμικά ζητήματα, θέματα κοινωνικής ασφάλισης και οικονομικής πολιτικής.

Η QMV λαμβάνεται με τη συνύπαρξη δύο προϋποθέσεων ταυτόχρονα! Με τη συμφωνία του 55% των κρατών-μελών (15 από τα 27) και ταυτόχρονα του 65% του πληθυσμού της Ε.Ε. Τουτέστιν, αρκεί η ψήφος Γαλλίας – Γερμανίας.

Η QMV είναι ζήτημα που διχάζει από παλιά τους «27», κυρίως τις μικρές χώρες-μέλη, οι οποίες ανησυχούν ότι η φωνή τους δεν θα λαμβάνεται πλέον υπόψη, αν χάσουν την επιλογή του βέτο.

Η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν θα πρέπει να προβληματίσει την κυβέρνηση, καθότι δεν διευκρινίζονται οι περιπτώσεις εφαρμογής της QMV (Ουκρανία, Τουρκία, είτε αλλού), ενώ και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών θα πρέπει να δομήσει τις απαραίτητες «ανασταλτικές μειοψηφίες» που απαιτούνται για να μπλοκάρουν ενδεχόμενες αποφάσεις αντίθετες προς το εθνικό συμφέρον. Η προβλεπόμενη «ανασταλτική μειοψηφία» ή «μειοψηφία αρνησικυρίας» πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν για την Ελλάδα και την Κύπρο

Οι προ εκλογής δεσμεύσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσιάζουν ενδιαφέρον, ειδικά για τη χώρα μας, που απειλείται ανοιχτά και απροκάλυπτα εξ Ανατολών…

Είναι θετικό το γεγονός ότι θέματα κοινής Αμυνας και Ασφάλειας βρίσκονται ψηλά στις προτεραιότητες της νέας Κομισιόν. Το θέμα είναι η μεθοδολογία στη λήψη των αποφάσεων.
Πρόκειται για ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα για την Ελλάδα και την Κύπρο. Ιδιαίτερα για χώρες όπως η δική μας, που αντιμετωπίζει οξύτατο πρόβλημα ασφάλειας και απειλείται ανοιχτά από την Τουρκία, κάθε μεταβολή στη λήψη αποφάσεων με «διευρυμένη πλειοψηφία» θα σημάνει συναγερμό, με δεδομένη τη διαχρονική σύμπλευση Γερμανίας – Τουρκίας και τις αμυντικές συμφωνίες μεταξύ τους. Σημειώνουμε ότι μία απόφαση της Ε.Ε. ζημιογόνα για τη χώρα μας δεν θα είναι δυνατόν να ανακοπεί εύκολα και αντίστροφα, μια απόφαση που για τη χώρα μας είναι απαραίτητη μπορεί να μην έχει τη δυνατότητα να περάσει…

Η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε πρόσφατα για ένα «σχέδιο» για την ευρωπαϊκή «αντιπυραυλική ασπίδα», το οποίο υποστηρίζουν Γερμανία, Ελλάδα και Πολωνία. Σύμφωνα με την ίδια, το σχέδιο αυτό είναι απαραίτητο, όχι μόνο για την προστασία του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου αλλά και για την αποστολή ενός ισχυρού μηνύματος ενότητας. Εναντι ποιας απειλής θα στηθεί αυτή η «ασπίδα», με δεδομένο ότι ο Ερντογάν έχει απειλήσει με βαλλιστικό πλήγμα ακόμα και την πρωτεύουσα Αθήνα;

Επιπλέον, η Φον Ντερ Λάιεν έχει υποσχεθεί ότι στους πρώτους τρεις μήνες της νέας θητείας της, η επιτροπή θα παρουσιάσει τη λεγόμενη «Λευκή Βίβλο» για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας, σημειώνοντας ότι «δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο» και «πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι, καθώς οι απειλές είναι σοβαρές»! Αναφέρει ότι η ασφάλεια της Ευρώπης θα αποτελεί πάντα προτεραιότητα αυτής της επιτροπής. Ομως ζήτημα είναι εάν στο τέλος της θητείας της η πολυδιασπασμένη Ευρώπη θα έχει κάνει ουσιαστικά βήματα προς ενοποίηση της άμυνας.

Πηγή: Κυριακάτικη Δημοκρατία