Οι αυταπάτες για τη θητεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ

Στις 6/6/2024 η Ελλάδα εξελέγη για τρίτη φορά στη διάρκεια ζωής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Μη Μόνιμο Μέλος (ΜΜΜ) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για την περίοδο 2025-2026. Η εκλογή αυτή ανακλά τη σημαίνουσα θέση της Ελλάδας στη διεθνή κοινότητα. Την Πέμπτη (2/1/25), ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Εθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, τοποθέτησε τον κοντό με την ελληνική σημαία στη θέση των ΜΜΜ, στην καρδιά του διεθνούς οργανισμού.

• Από τον Νικ. Σταυρουλάκι

Ιστορική στιγμή, οπωσδήποτε, για τη χώρα μας, που αναλαμβάνει υψηλά καθήκοντα μαζί με τη Δανία, το Πακιστάν, τον Παναμά και τη Σομαλία. Οι χώρες αυτές θα αντικαταστήσουν το Εκουαδόρ, την Ιαπωνία, τη Μάλτα, τη Μοζαμβίκη και την Ελβετία, των οποίων η θητεία ολοκληρώθηκε στις 31 Δεκεμβρίου. Τα νέα ΜΜΜ θα προστεθούν στα υφιστάμενα, που είναι η Αλγερία, η Γουιάνα, η Δημοκρατία της Κορέας, η Σιέρα Λεόνε και η Σλοβενία, Η Ελλάδα, ένα από τα 51 ιδρυτικά μέλη του ΟΗΕ, έχει αποτελέσει ΜΜΜ του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών δύο φορές στο παρελθόν, τη διετία 1952-1953 και τη διετία 2005-2006.

Την περίοδο προ της εκλογής της, η Ελλάδα εστίασε στο τρίπτυχο «διάλογος – διπλωματία – δημοκρατία», δηλώνοντας προσήλωση στην ειρηνική επίλυση διαφορών και την τήρηση του Διεθνούς Δικαίου, σε ένα κόσμο στον οποίο ο ισχυρός επιβάλλει τις θέσεις του στον αδύναμο, κατά Θουκυδίδη, ενώ η ίδια παρουσιάζει «πρόσωπο αδυναμίας» στις δικές της υποθέσεις απέναντι στην επιθετική στάση της Τουρκίας.

Υπό αυτή την έννοια, η χώρα μας καλείται να συμβάλει στην ειρηνική διευθέτηση διεθνών κρίσεων, επί τη βάσει των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. από θέση στην οποία η ισχύς αποτελεί βασική προϋπόθεση καταλυτικής παρουσίας στο Συμβούλιο. Την έχει;

Μηχανισμοί

Ακόμα και στο ίδιο το Σώμα είναι γνωστό ότι τα πέντε Μόνιμα Μέλη κινούν τα νήματα του διεθνούς γίγνεσθαι, ενώ ο οργανισμός δεν διαθέτει μηχανισμούς επιβολής των αποφάσεών του. Σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ, το 15μελές Σ.Α. φέρει την κύρια ευθύνη για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, και όλα τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του. Είναι ωστόσο γνωστό ότι τα περίφημα ψηφίσματα του Σ.Α. δεν εφαρμόζονται στην πράξη, εκεί που ο ισχυρότερος διαμορφώνει τις συνθήκες επί του εδάφους.

Η προηγούμενη θητεία (2005-2006) της Ελλάδας υπήρξε, κατά τεκμήριο, «ομαλή», καθώς δεν υπήρχαν μέγιστες κρίσεις, σε αντίθεση με το σήμερα. Τα μέλη του Συμβουλίου εμπιστεύθηκαν στη χώρα μας την προεδρία δύο επιτροπών κυρώσεων, της Επιτροπής για την Ακτή Ελεφαντοστού και της Επιτροπής για το Σουδάν, καθώς και την προεδρία της Ομάδας Εργασίας για Γενικά Θέματα Κυρώσεων. Είχε επίσης την αντιπροεδρία της Επιτροπής κατά της Τρομοκρατίας. Τίτλοι βαρύγδουποι, που όμως δεν έχουν την παραμικρή αξία, εάν τα πέντε Μόνιμα Μέλη δεν συμφωνήσουν στις επιλογές των ΜΜΜ εναντίον των συμφερόντων τους.

Η πρώτη θητεία της Ελλάδας (1952-1953) προετοιμάστηκε μακροχρόνια για να αναλάβει τελικά ΜΜΜ στα πρώιμα στάδια του Ψυχρού Πολέμου, με ό,τι αυτό σημαίνει για μια μικρή χώρα ενταγμένη στο στρατόπεδο της Δύσης, ύστερα από έναν αιματηρό, αδελφοκτόνο Εμφύλιο Πόλεμο. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, οι ελληνικές κυβερνήσεις θεώρησαν ότι η διεθνής συγκυρία ευνοεί την εκλογή της χώρας στο Σ.Α. του ΟΗΕ, με γνώμονα την αύξηση της διεθνούς επιρροής της.

Στη νέα θητεία της η Ελλάδα αναλαμβάνει καθήκοντα ΜΜΜ, ενώ η υφήλιος φλέγεται από πολέμους και η κατάσταση βαίνει επιδεινούμενη. Το ότι η Ελλάδα «βρίσκεται στο απόγειο της διπλωματικής ισχύος της», κατά Γεραπετρίτη, επειδή, πέραν άλλων παραγόντων, «κάθεται» σε έδρα του Συμβουλίου Ασφαλείας, συνιστά αυταπάτη που δεν έχει την παραμικρή σχέση με την περιρρέουσα πραγματικότητα.

Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατία