Η Τουρκία κάνει πρόβα κατάληψης νησιών στο Αιγαίο!

Αντιμέτωπη με τον σκληρό πυρήνα των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο φέρνει τη χώρα μας η τουρκική άσκηση μεγάλης κλίμακας «Mavi Vatan 2025» («Γαλάζια Πατρίδα 2025»), που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Η διεξαγωγή της -υψηλού συμβολισμού- κορωνίδας των ασκήσεων της γειτονικής χώρας τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ύστερα από διακοπή δύο ετών, είναι κάθε άλλο παρά τυχαία.

• Συνέντευξη στον
  Περικλή Ζορζοβίλη

Για να αποκρυπτογραφήσει τα πολλαπλά μηνύματα της άσκησης αλλά και να την τοποθετήσει στις πραγματικές διαστάσεις της, η «κυριακάτικη δημοκρατία» συζητά με τον αντιστράτηγο ε.α. Λάζαρο Καμπουρίδη, ο οποίος τα τελευταία 20 χρόνια παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα και, μεταξύ άλλων, προβαίνει σε μια εντυπωσιακή αποκάλυψη για το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

«Η άσκηση δεν αποτελεί αιφνιδιαστική εξέλιξη για την ελληνική πλευρά, καθώς θα είχε ενημερωθεί για τη διεξαγωγή της στις αρχές του περασμένου φθινόπωρου» είναι το εισαγωγικό σχόλιο του αντιστρατήγου ε.α. Καμπουρίδη. «Εδώ και πολλά χρόνια αποτελεί πάγια πρακτική, στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ των δύο χωρών, σε συναντήσεις χαμηλού επιπέδου, δηλαδή μεταξύ επιτελών των γενικών επιτελείων, που διεξάγονται κάθε έτος, να γίνεται ενημέρωση για τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες-ασκήσεις του επόμενου χρόνου, ώστε να αποφευχθεί τυχόν αλληλοεπικάλυψη, δηλαδή η σύμπτωση ημερομηνιών και περιοχών, οι ημερομηνίες εθνικών ή θρησκευτικών εορτών και αργιών, κ.λπ.» εξηγεί.

«Αντίθετα, θα πρέπει να σταθούμε στο ότι διεξάγεται στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα» απαντά σε σχετική ερώτηση ο αντιστράτηγος ε.α. Καμπουρίδης. «Κατ’ αρχάς, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η άσκηση ουδεμία σχέση έχει με την τυχόν υπογραφή μνημονίου μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, ανάλογου του τουρκολιβυκού» σημειώνει με έμφαση. «Η άσκηση σχεδιάστηκε και οργανώθηκε πολύ πριν από την αιφνιδιαστική κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία» εξηγεί.

«Οφείλουμε όμως να επικεντρώσουμε στο ότι η άσκηση φέτος, ύστερα από διακοπή δύο ετών, διεξάγεται πολύ νωρίτερα από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια και περίπου έναν μήνα πριν από τη σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας στην Αγκυρα» συμπλήρωσε.

Κατά τον αντιστράτηγο ε.α. Καμπουρίδη, η επιλογή διεξαγωγής το συγκεκριμένο χρονικό σημείο είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς αναδεικνύει το ουσιαστικό περιεχόμενο και την πραγματική σκοπιμότητα της άσκησης.

«Η διεξαγωγή της άσκησης εκφράζει την ενόχληση της Αγκυρας σε πρωτοβουλίες και ενέργειες της ελληνικής πλευράς, όπως η ανακήρυξη θαλάσσιων πάρκων που περιλαμβάνουν και θαλάσσιες περιοχές εκτός των 6 ναυτικών μιλίων, του εύρους των ελληνικών χωρικών υδάτων, οι έρευνες και η πόντιση καλωδίων οπτικών ινών (περιστατικά νότια της Χίου και στην Κάσο), οι συχνές επισκέψεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Δένδια στα νησιά και οι δηλώσεις του περί της εφαρμογής των προβλέψεων του Δικαίου της Θάλασσας. Επίσης, για το ότι δεν έγιναν τα βήματα που η τουρκική πλευρά ανέμενε προς την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών».

«Η άσκηση αποσκοπεί στο να κατανοήσει η ελληνική πλευρά ότι δεν πρέπει να προβαίνει σε ενέργειες που η Τουρκία θεωρεί ότι την προκαλούν. Ταυτόχρονα, εφόσον η ελληνική πλευρά δεν “συμμορφωθεί”, σε μία μεταφορά της τακτικής “μαστίγιο – καρότο”, αποτελεί σαφή προειδοποίηση για την άμεση επιστροφή στο κλίμα έντασης παλαιότερων περιόδων» προσθέτει.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τη στρατιωτική ισχύ της ως ενίσχυση της διπλωματίας της. Για αυτό έχουν γίνει δηλώσεις ότι η Τουρκία είναι έτοιμη για το τραπέζι των διαπραγματεύσεων αλλά και επιχειρήσεις από τα πιο επίσημα χείλη. Οι Τούρκοι διεξάγουν μεγάλη γκάμα στρατιωτικών ασκήσεων και τις χρησιμοποιούν και ως μέσο άσκησης πίεσης. Η “Γαλάζια Πατρίδα 2025” διεξάγεται νωρίτερα φέτος, περίπου έναν μήνα πριν από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) στην Αγκυρα, για να δείξει ότι έχει την ισχύ να επιβάλει τη βούλησή της».

Ως τυπικό παράδειγμα της τουρκικής πρακτικής, ο αντιστράτηγος ε.α. Καμπουρίδης θεωρεί ό,τι συνέβη το 2024, έτος κατά το οποίο δεν διεξήχθη η άσκηση. Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο του 2023 είχε προηγηθεί η υπογραφή στην Αθήνα της κοινής διακήρυξης φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

«Οι Τούρκοι είχαν διαβλέψει ότι η “Γαλάζια Πατρίδα”, και ιδιαίτερα η απεικόνισή της σε χάρτη, προκαλούσε αρνητικές αντιδράσεις και αύξηση της δυσπιστίας της ελληνικής κοινής γνώμης. Οπότε, με σκοπό τη διευκόλυνση των συζητήσεων μεταξύ των δύο χωρών, το 2024 αφαιρέθηκε από την τουρκική ρητορική η “Γαλάζια Πατρίδα”, και ιδιαίτερα η απεικόνισή της σε χάρτη. Μάλιστα, στα βιβλία της 9ης τάξης (αντίστοιχη της ελληνικής γ’ γυμνασίου), αν και περιλαμβάνεται αναφορά σε αυτήν, έχει αφαιρεθεί ο χάρτης» επισημαίνει ο αντιστράτηγος ε.α. Καμπουρίδης.

«Σε αυτό το πλαίσιο, η άσκηση “Mavi Vatan” δεν διεξήχθη το 2024, όμως η άσκηση “Θαλασσόλυκος” (Denizkurdu) για πρώτη φορά διεξήχθη σε τρεις φάσεις, από 7 έως 16 Ιανουαρίου, από 7 έως 18 Μαΐου και από 21 έως 25 Οκτωβρίου 2024, εκ των οποίων οι δύο συνέπεσαν με υψηλού επιπέδου ελληνοτουρκικές συναντήσεις. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης έλαβε χώρα η επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Αγκυρα και η συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν, ενώ κατά την τρίτη φάση, τον Οκτώβριο η επίσκεψη του Χακάν Φιντάν, του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, στην Αθήνα και η συνάντησή του με τον Ελληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη».

«Πρέπει να κατανοήσουμε τον ιδιαίτερο συμβολισμό της άσκησης “Mavi Vatan”, καθώς καθιερώθηκε το 2019 σε εφαρμογή του ομώνυμου δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”, χρονιά που ο πρόεδρος Ερντογάν το επισημοποίησε, εμφανιζόμενος σε φωτογραφικό πλάνο έμπροσθεν του περιβόητου χάρτη κατά την ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμυνας» σημειώνει ο αντιστράτηγος ε.α.

«Το 2019 ήταν η πρώτη χρονιά που διεξήχθη η “Mavi Vatan”, και συγκεκριμένα στο διάστημα 26 Φεβρουαρίου έως 8 Μαρτίου. Το 2020 η άσκηση δεν διεξήχθη λόγω της επιδημίας του COVID-19. To 2021 διεξήχθη από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 7 Μαρτίου και το 2022 από τις 11 έως 21 Απριλίου. Το 2023 η διεξαγωγή της είχε ανακοινωθεί, αλλά ακυρώθηκε λόγω των δύο ισχυρών σεισμών που έπληξαν την Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου 2023, οι οποίοι προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές και περίπου 54.000 θανάτους» προσθέτει.

Σε ό,τι αφορά το μήνυμα της «Mavi Vatan», ο αντιστράτηγος ε.α. Καμπουρίδης είναι αποκαλυπτικά ωμός. «Η άσκηση εφαρμόζει το ομώνυμο δόγμα που αφορά χωρικά ύδατα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και υφαλοκρηπίδα σε όλες τις θάλασσες πέριξ της Τουρκίας, Μαύρη Θάλασσα, Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, και δηλώνει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να διασφαλίσει τα συμφέροντά της με κάθε μέσο, ακόμα και εις βάρος των συμφερόντων άλλων χωρών» σημειώνει.

«Ουσιαστικά αποτελεί μήνυμα ότι όλος αυτός ο θαλάσσιος χώρος αποκλειστικά ανήκει στην Τουρκία, το οποίο απευθύνεται όχι μόνο στις γειτονικές της χώρες και στη διεθνή κοινή γνώμη, αλλά και σε άλλους δρώντες: στις ΗΠΑ για τη δημιουργία βάσεων σε Αλεξανδρούπολη και σε ελληνικά νησιά, αλλά και στη Γαλλία για τη ναυτική της παρουσία πέριξ της Κύπρου».

«Ειδικά φέτος η διεξαγωγή της άσκησης εμπεριέχει και το μήνυμα ότι η Τουρκία, παρά την εμπλοκή της στο Ιράκ και στη Συρία, δύναται να υπερασπιστεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της σε όλο τον θαλάσσιο χώρο πέριξ αυτής».

Ομως, η άσκηση «Mavi Vatan» έχει και ισχυρότατη εσωτερική διάσταση. «Οι εντός του πλαισίου της άσκησης επισκέψεις 59 πλοίων σε 22 λιμένες στην Τουρκία και στα Κατεχόμενα της Κύπρου δεν αποτελούν μόνο επίδειξη σημαίας, αλλά μαζικής κλίμακας επιχείρηση κατήχησης. Το μήνυμα προς τον τουρκικό λαό είναι πόσο ισχυρή είναι η Τουρκία και πως έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τον θαλάσσιο χώρο πέριξ αυτής» σημειώνει με έμφαση ο αντιστράτηγος Καμπουρίδης.

Αλλο ένα αξιομνημόνευτο χαρακτηριστικό της «Mavi Vatan» αλλά και της «Denizkurdu» (Θαλασσόλυκος) είναι ότι πρόκειται για διακλαδικές ασκήσεις, που η αποβατική τους ενέργεια, η οποία διεξάγεται στην περιοχή του Ακσάζ απέναντι από τη Ρόδο, αφορά την κατάληψη βραχονησίδας. Αντίθετα, η αποβατική ενέργεια της επίσης διακλαδικής «EFES» (Εφεσος), που διεξάγεται στην περιοχή Ντογάνμπεϊ, νότια της Σμύρνης, αφορά την κατάληψη μικρονήσου.

Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση, παρακαλώ τον αντιστράτηγο ε.α. Καμπουρίδη να συνοψίσει.

«Είναι απαραίτητο να αποδεχθούμε ότι η άσκηση “Γαλάζια Πατρίδα” αλλά και το ομώνυμο δόγμα έχουν έλθει για να μείνουν. Για αυτό και η περιοδική διεξαγωγή της άσκησης. Οτι η άσκηση επιδεικνύει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να εφαρμόσει το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας”, αλλά και τη δυνατότητά της να το εφαρμόσει» σημειώνει ο συνομιλητής μου.

«Η εκτίμηση ότι μόλις αποχωρήσει από το πολιτικό προσκήνιο ο Ερντογάν θα αποσυρθεί και το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” είναι λανθασμένη. Στην έρευνα για το διδακτορικό μου έχω ιχνηλατήσει την προέλευση του δόγματος. Βασίζεται σε πόνημα ναυτικής στρατηγικής που φέρει τον τίτλο “Προς τις ανοιχτές θάλασσες” του 1997. Δηλαδή, δεν πρόκειται για δημιούργημα των νεοοθωμανιστών του Ερντογάν, αλλά για προϊόν της περιόδου που αντιπροσωπεύει το απόγειο της ισχύος των κεμαλιστών, το οποίο στη συνέχεια μετονομάστηκε σε “Γαλάζια Πατρίδα” και εμφανίστηκε στη σημερινή του μορφή» προσθέτει με έμφαση.

«Η ελληνική πλευρά, έχοντας επαναπαυθεί στο ήρεμο κλίμα στο Αιγαίο και στη συνεργασία στο θέμα των προσφύγων, θεωρεί ότι υφίστανται οι προϋποθέσεις για ουσιαστικό διάλογο με την Τουρκία. Πρόκειται για ουτοπική θεώρηση των πραγμάτων, καθώς η ελληνική στάση εκλαμβάνεται ως αδυναμία από την Τουρκία, η οποία προσέρχεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως ο ισχυρός. Δεν πρέπει να «στρουθοκαμηλίζουμε».

*(Ο αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Αμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ και υποψήφιος διδάκτορας του Πάντειου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της ελληνικής διπλωματικής αντιπροσωπίας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, ακόλουθος Αμυνας στην ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού ινστιτούτου αναλύσεων «Defense & Foreigner Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο του 2022.)

Ο σκοπός της άσκησης «Mavi Vatan 2025»

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας η άσκηση «Mavi Vatan 2025» («Γαλάζια Πατρίδα 2025») διεξάγεται από 7 Ιανουαρίου έως 16 Ιανουαρίου 2025. Στοιχεία από τη Διοίκηση Ναυτικών Δυνάμεων, τη Διοίκηση Χερσαίων Δυνάμεων, τη Διοίκηση Αεροπορικών Δυνάμεων και τη Διοίκηση Ακτοφυλακής θα συμμετάσχουν στην άσκηση. Στο πλαίσιο της άσκησης θα διεξαχθούν:

1. «Εκπαίδευση Επιχειρησιακής Ετοιμότητας» στις 7-8 Ιανουαρίου 2025.
2. «Ημέρα Διακεκριμένων Παρατηρητών (SGG) της Ασκησης» στο Ακσάζ/Μαρμαρίδα στις 9 Ιανουαρίου 2025.
3. «Επισκέψεις σε λιμένες» και «Δραστηριότητες ολοκλήρωσης διοικητικής μέριμνας» στις 10-11 Ιανουαρίου 2025.
4. «Επιχειρησιακή ετοιμότητα και εκπαίδευση όπλων με πυρά» στις 12-13 Ιανουαρίου 2025.
5. «Επιχειρησιακή εκπαίδευση σε περιβάλλον πολλαπλών απειλών (CTEA)» μεταξύ 14-16 Ιανουαρίου 2025.

Στη συνέντευξη Τύπου που έλαβε χώρα στις 6 Ιανουαρίου, στη Διοίκηση Κέντρου Ναυτικού Πολέμου, στον ναύσταθμο του Γκολτσούκ, ο υποναύαρχος Κενάν Κάαν Τουρκάν, επιτελάρχης του επιτελείου της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων, δήλωσε: «Η “Γαλάζια Πατρίδα 2025” είναι άσκηση μετά στρατευμάτων που διεξάγεται από τη Διοίκηση Ναυτικών Δυνάμεων βάσει του προγράμματος ασκήσεων των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Σκοπός της είναι η αξιολόγηση της επιχειρησιακής διοίκησης και της αποτελεσματικότητας διαχείρισης των υποταγμένων διοικήσεων ναυτικών δυνάμεων, η αύξηση των επιπέδων επιχειρησιακής ετοιμότητας των στοιχείων που συμμετέχουν στην άσκηση, η ανάπτυξη της κρίσης, της διορατικότητας και των δεξιοτήτων λήψης αποφάσεων του προσωπικού του αρχηγείου και των στοιχείων που συμμετέχουν στην άσκηση σε περιβάλλον πολλαπλών απειλών και η δοκιμή των μεθόδων διακλαδικής λειτουργίας μεταξύ άλλων διοικήσεων δυνάμεων και των στοιχείων που συμμετέχουν στην άσκηση».

Στην άσκηση θα συμμετάσχουν συνολικά 90 πλοία (συμπεριλαμβανομένης και της φρεγάτας «Oruçreis», τύπου Barbaros, που ολοκλήρωσε το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής), 50 αεροσκάφη, δύο ομάδες SAT (Su Altı Taarruz Grup Komutanlığı: Διοίκηση Ομάδων Υποβρύχιας Επίθεσης, αντίστοιχες των ομάδων ανορθόδοξου πολέμου της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών του Πολεμικού Ναυτικού), τρεις ομάδες SAS (Su Altı Savunma Grup Komutanlığı: Διοίκηση Ομάδων Υποβρύχιας Αμυνας, με αποστολή την εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανημάτων μηχανισμών – πυρομαχικών) και 20.000 άτομα, προσωπικό της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων, της Διοίκησης Χερσαίων Δυνάμεων, της Διοίκησης Αεροπορίας και της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών.

Επίσης, ο υποναύαρχος Τουρκάν ανέφερε ότι θα συμμετάσχουν ελικόπτερα γενικής χρήσης και CH-47 της Διοίκησης Χερσαίων Δυνάμεων, μαχητικά αεροσκάφη, αεροσκάφη εναέριας έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου, και αεροσκάφος ρυμούλκησης στόχων από τη Διοίκηση Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και έξι περιπολικά της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών. Για τη διεύθυνση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση της άσκησης συγκροτήθηκε στη διοίκηση του Κέντρου Ναυτικού Πολέμου κέντρο ελέγχου που στελεχώνεται από 115 άτομα. Το κέντρο ελέγχου διασφαλίζει ότι η άσκηση εκτελείται σύμφωνα με το γενικό σενάριο και ότι τα επεισόδια δίνονται στις «μπλε» και «καφέ» δυνάμεις με τρόπο που θα επιτρέψει την επίτευξη των στόχων της εκπαίδευσης.

Κατά τη διάρκειά της θα εκτελεστούν πυρά κατά στόχων επιφανείας, ξηράς και αέρος (ανεμουρίου), βολές εκπαιδευτικών τορπιλών και εκπαίδευση στον ηλεκτρονικό πόλεμο με τη χρήση του PELIKAN, συστήματος δοκιμής και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας τεχνικών ΗΠ που εφαρμόζονται από ναυτικές δυνάμεις, το οποίο θα αναπτυχθεί στην περιοχή του Φοινικιού, στην περιοχή της Αττάλειας στις ακτές της Μεσογείου.

Πηγή: Κυριακάτικη Δημοκρατία