Ελεγχόμενη και διαπλεκόμενη η Επιτροπή Ανταγωνισμού

Τι κάνει άραγε μία Επιτροπή Ανταγωνισμού; Αν μπει κανείς στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ανταγωνισμού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της χώρας δηλαδή που χτυπά η καρδιά της ελεύθερης αγοράς, θα διαβάσει: «Το Γραφείο Ανταγωνισμού της Oμοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου επιβάλλει τους αντιμονοπωλιακούς νόμους της χώρας, οι οποίοι αποτελούν το θεμέλιο της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς μας.

• Από τη Μαρία Παναγιώτου
  Εφημερίδα «δημοκρατία»

Η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία προωθεί τα συμφέροντα των καταναλωτών, υποστηρίζει την ανεμπόδιστη λειτουργία των αγορών, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερες τιμές και περισσότερες επιλογές». Εν ολίγοις, η δράση μιας Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι να επιβάλει τη νομοθεσία του ανταγωνισμού, η οποία λειτουργεί τελικά προς το συμφέρον των καταναλωτών, αφού ελεύθερος ανταγωνισμός σημαίνει χαμηλότερες τιμές στο ράφι. Στην Αμερική, μάλιστα, πολλοί επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού έχουν γίνει σε αρκετές περιπτώσεις πρόσωπα της επικαιρότητας με εξαιρετικά υψηλή δημοφιλία, επειδή έχουν επιβάλει πρόστιμα για αντιανταγωνιστικές πρακτικές σε κολοσσούς.

Στην Ελλάδα, πάλι, με την ακρίβεια να καλπάζει, ως προϊόν μεταξύ άλλων και των καρτελικών συμπράξεων, δηλαδή των συντονισμένων συνεννοήσεων των παραγόντων της αγοράς ώστε να διατηρούνται υψηλά οι τιμές, η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΠΑΝΤ) παραμένει εδώ και χρόνια ανύπαρκτη, πραγματοποιώντας κυρίως μετρήσεις και σχεδιάζοντας χαριτωμένα πινακάκια. Και ο λόγος αυτής της αδράνειας δεν είναι μόνον οι κυβερνητικές παρεμβάσεις (που ασφαλώς υπάρχουν). Αλλά και το γεγονός πως οι περισσότεροι από τους επικεφαλής της έχουν χρησιμοποιήσει την ανεξάρτητη Αρχή είτε ως εφαλτήριο για τις προσωπικές τους επιδιώξεις είτε σαν αποκούμπι για τη συνέχιση της καριέρας τους. ∆ηλαδή σαν… προσωπικό μαγαζάκι τους. Από τον παραπάνω κανόνα δεν ξέφυγε, βεβαίως, ούτε ο πρώην πρόεδρος της ΕΠΑΝΤ, ο καθηγητής Ιωάννης Λιανός, στα χέρια του οποίου βρισκόταν η ανεξάρτητη Αρχή όταν ξεκίνησε το ράλι της αύξησης των τιμών, αλλά ούτε η νυν πρόεδρός της και πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Μαίρη Σαρπ, στα χέρια της οποίας το ράλι συνεχίζεται. Ένα ράλι που έχει «ξεφύγει» στην Ελλάδα, όχι φυσικά μόνο εξαιτίας των διεθνών πληθωριστικών πιέσεων, αλλά κυρίως λόγω των κερδοσκοπικών συμφωνιών κάτω από το τραπέζι.

Για να διαπιστώσει κανείς τη δράση των τελευταίων προέδρων της ΕΠΑΝΤ αρκεί να κοιτάξει λίγο πιο προσεκτικά το πριν και το μετά τους. ∆ηλαδή την προσωπική τους ατζέντα, την οποία και θα ανιχνεύσει η «δημοκρατία» στην έρευνα που ξεκινάει σήμερα, προκειμένου να ερμηνευτεί η αδράνεια μιας Επιτροπής που παραμένει σκανδαλωδώς ελεγχόμενη και εντυπωσιακά διαπλεκόμενη…

Ι. Λιανός: Η «αμαρτωλή» ΜΚΟ και οι διορισμοί φίλων με ανταλλάγματα

Η τοποθέτηση του Ιωάννη Λιανού στο τιμόνι της Επιτροπής Ανταγωνισμού, τον Σεπτέμβριο του 2019, συνοδεύτηκε με πολλές κυβερνητικές τυμπανοκρουσίες, χοροστατούντος του τότε υπουργού Ανάπτυξης Αδωνη Γεωργιάδη. Οι τυμπανοκρουσίες, βέβαια, όπως αποδείχθηκε, περισσότερο στόχευαν στο να καλύψουν την παράνομη απομάκρυνση της πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου Βασιλικής Θάνου από το τιμόνι της ανεξάρτητης Αρχής, το οποίο είχε αναλάβει μόλις 7 μήνες πριν, παρά έκρυβαν κάποια βεβαιότητα για τον άνθρωπο που θα καθόταν στο γραφείο του προέδρου.

Η κόντρα στη συνέχεια Γεωργιάδη – Λιανού για τα μάτια της σημερινής αντιπροέδρου Χαράς Νικολοπούλου, υπόθεση με την οποία θα ασχοληθούμε στη συνέχεια της έρευνάς μας, είναι η πιο τρανταχτή απόδειξη. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του ονόματός του προβλήθηκε από όλα τα Μέσα η ακαδημαϊκή διαδρομή του κ. Λιανού, που ως εκείνη τη στιγμή ήταν καθηγητής Δικαίου Ανταγωνισμού και Δημόσιας Πολιτικής στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL). Εκείνο που δεν έγινε ιδιαιτέρως γνωστό ήταν η επαγγελματική συνεργασία του κ. Λιανού με δικηγόρους οι οποίοι δραστηριοποιούνται στις Βρυξέλλες -και όχι μόνο- στο Δίκαιο του Ανταγωνισμού. Η συνεργασία του, δηλαδή, με δικηγόρους που κανονικά βρίσκονται «απέναντι» από τις εκάστοτε Επιτροπές Ανταγωνισμού.

Οπως και η δραστηριότητά του στη Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ) με τον τίτλο ΙΜΕΔΙΠΑ, ένα -και καλά- Ινστιτούτο Σπουδών για το Δίκαιο Ανταγωνισμού, όπως χαρακτηριζόταν από τους δημιουργούς του, το οποίο ιδρύθηκε το 2007 και σταμάτησε τις δραστηριότητές του μόλις το 2017, όπως τουλάχιστον ισχυρίστηκε ο κ. Λιανός το 2019 ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Το θέμα, μάλιστα, της συμμετοχής του στη ΜΚΟ εισήχθη στη συζήτηση της Βουλής από την αντιπολίτευση, καθώς ο ίδιος είχε… ξεχάσει να το συμπεριλάβει στο βιογραφικό που κατέθεσε.

Πρόεδρος στην ΙΜΕΔΙΠΑ

Στην ΙΜΕΔΙΠΑ ο κ. Λιανός δεν ήταν απλώς μέλος, αλλά πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής. Αντιπρόεδρος ήταν ο Ιωάννης Κόκκορης, καθηγητής στο Δίκαιο του Ανταγωνισμού στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, ενώ μέλος ήταν και ο Ασημάκης Κομνηνός, δικηγόρος, επίσης στο Δίκαιο του Ανταγωνισμού, στην πολυεθνική νομική εταιρία White & Case LLP, η οποία, μεταξύ άλλων, διατηρεί γραφεία και στις Βρυξέλλες. Μία από τις βασικές δράσεις της ΙΜΕΔΙΠΑ ήταν η διοργάνωση συνεδρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Χορηγοί των συνεδρίων αυτών ήταν μεγάλα δικηγορικά γραφεία, τα οποία ασχολούνται, φυσικά, με το Δίκαιο του Ανταγωνισμού, και τα οποία έχουν πελάτες και από την ελληνική αγορά. Δηλαδή, αυτοί με τους οποίους υποτίθεται ότι θα έπρεπε να αντιπαρατεθεί ο κ. Λιανός, προκειμένου να κάνει τη δουλειά του στην ΕΠΑΝΤ.

Η συνεργασία του κ. Λιανού με τον κ. Κόκκορη και τον κ. Κομνηνό ήταν βεβαίως ακόμη πιο βαθιά και σαφέστατα πολυεπίπεδη. Συνεργάστηκαν, για παράδειγμα, σε πολλές εκδόσεις. Στο βιβλίο του κ. Λιανού με τίτλο «Δίκαιο Ανταγωνισμού, Διορθωτικά Μέτρα στην Ευρώπη» συμμετείχαν εξίσου ως συγγραφείς τόσο ο κ. Κόκκορης όσο και ο κ. Κομνηνός. Πληροφορίες της «δημοκρατίας» αναφέρουν δε ότι ο κ. Λιανός συνεργαζόταν πριν από την Επιτροπή με τον κ. Κομνηνό σε διάφορες υποθέσεις που αναλάμβανε ο τελευταίος στη νομική εταιρία White & Case LLP, συντάσσοντας γνωμοδοτικές εκθέσεις.

Kαθοριστικά συμβούλια

Ετσι, από τη θέση του επικεφαλής της ΕΠΑΝΤ, ο κ. Λιανός βρέθηκε να κρίνει υποθέσεις στις οποίες δικηγόρος ήταν ο φίλος του Ασημάκης Κομνηνός. Τον δε Ιωάννη Κόκκορη τον διόρισε μέλος σε διάφορα καθοριστικά συμβούλια για την ΕΠΑΝΤ, όπως στο Συμβούλιο για την Επιλογή Προϊσταμένων Τμημάτων αλλά και στο Συμβούλιο για την επιλογή Προϊσταμένου Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Επικοινωνίας. Τον κατέστησε δηλαδή συν-διαμορφωτή ολόκληρου του οργανογράμματος της Επιτροπής, χωρίς να έχει ουσιαστικά θέση μέλους. Φυσικά ο καθηγητής κ. Κόκκορης αποζημιώθηκε οικονομικά για τις συνεδριάσεις στις οποίες πήρε μέρος. Λίγο αργότερα, όταν ο Ιωάννης Λιανός εκπαραθυρώθηκε από την ΕΠΑΝΤ και γύρισε στο Ηνωμένο Βασίλειο, πήρε… μαγικά μία θέση δίπλα στον κ. Κόκκορη ως μέλος στο Εφετείο που δικάζει υποθέσεις ανταγωνισμού, στη γηραιά Αλβιώνα. Για το καλό του ανταγωνισμού, βεβαίως…

Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατία