«Eγγύηση» για τα Γλυπτά ο Ερμής του Πραξιτέλους!

Ο Πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου και τέως Υπουργός Οικονομικών της φίλης χώρας κύριος Όσπμπορν είπε την αλήθεια όταν ερωτήθηκε μετά την συνάντηση Μητσοτάκη–Στάρμερ για το θέμα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα : «Έχουμε κάποια απόσταση μέχρι να καταλήξουμε σε συμφωνία». Τα Μέσα Ενημερώσεως εστίασαν την προσοχή τους στην λέξη «απόσταση».

• Από τον
  Μανώλη Κοττάκη

Αλλά κανείς δεν παρατήρησε ότι για πρώτη φορά Βρετανός αξιωματούχος πρόφερε την λέξη «συμφωνία». Η αλήθεια είναι ότι το Μουσείο πρέπει να έρθει υποχρεωτικά σε συμφωνία με την Ελληνική Δημοκρατία. Και τούτο διότι το Βρετανικό Μουσείο θα κλείσει πιθανότατα μέσα στο 2025 για έξι ολόκληρα χρόνια προκειμένου να ανακαινιστεί.

Το κόστος της ανακαίνισης ανέρχεται σε 1 δις στερλίνες και ο κύριος Όσμπορν έχει ανεύρει μέχρι στιγμής τις 600 εκατομμύρια από αυτές. Ίσως με την βοήθεια και κάποιων ισχυρών της ελληνικής ναυτιλίας προσεγγίσει τον στόχο του. Η ειρωνεία της ιστορίας μάλιστα είναι ότι το τμήμα στο οποίο φιλοξενούνται τα Γλυπτά του Παρθενώνα έχει προτεραιότητα καθώς είναι εκτεθειμένο σε εισροές υδάτων που το διαβρώνουν.

Είναι με άλλα λόγια περίπου υποχρεωτικό τα Γλυπτά είτε να αποθηκευτούν στην Αγγλία είτε να ταξιδέψουν στην Ελλάδα . Η πρώτη λύση έχει τεράστιο ρίσκο γιατί η αποθήκευση μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα μάρμαρα και μάλλον απορρίπτεται. Οπότε προκρίνεται η δεύτερη και αναζητείται το νομικό σχήμα. Η θέση αρχής που έχει το Βρετανικό Μουσείο το οποίο ασφαλώς και θα συνεννοηθεί παρασκηνιακώς με την κυβέρνηση Στάρμερ είναι πως αποκλείεται η αλλαγή του νόμου του 1963 που διέπει την λειτουργία του για να επιστραφούν τα Γλυπτά στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με Έλληνα κυβερνητικό αξιωματούχο «αν επελέγετο αυτή η λύση το Μουσείο θα άδειαζε γιατί όλα τα εκθέματα του είναι κλεμμένα και θα διεκδικούνταν αμέσως από την Ινδία, την Αίγυπτο , την Τουρκία και άλλες χώρες. Το νομικό καθεστώς λειτουργίας του είναι διαφορετικό σε σύγκριση με το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης το οποίο έχει κατοχυρώσει τα εκθέματα του με νόμιμες δωρεές».

Στο πλαίσιο αυτό η ατζέντα των άτυπων συζητήσεων που κάνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητος ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης χωρίς την συμμετοχή της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη για λόγους τακτικής εστιάζονται στο «πλαίσιο» μιας συμφωνίας η οποία περιλαμβάνει:

– το νομικό τύπο της σύμβασης που θα υπογραφεί μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της Ελληνικής Δημοκρατίας

– το εφαρμοστέο δίκαιο , Αγγλικό, Ελληνικό ή Διεθνές

– την διάρκεια της σύμβασης και τις προβλέψεις της λήξεως της

– το σχέδιο παραχώρησης ελληνικών θησαυρών στο Βρετανικό Μουσείο για όσο θεωρητικώς παραμείνουν τα Γλυπτά στην Ελλάδα

– το σχέδιο μεταφοράς τους από το αγγλικό στο ελληνικό έδαφος δεδομένου του μεγάλου όγκου των εκθεμάτων.

Οι Άγγλοι θέλουν και προφανώς να ανταλλάξουν τα Γλυπτά με περιοδικές εκθέσεις για να τονώσουν την επισκεψιμότητα του Μουσείου. Και στο πλαίσιο αυτό σύμφωνα με πληροφορίες της «Εστίας της Κυριακής» από το Λονδίνο επιθυμούν η επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα να συνδυαστεί με περιοδικές εκθέσεις του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού στην αγγλική πρωτεύουσα που να περιλαμβάνουν τον Ερμή του Πραξιτέλη που κρατά τον μικρό Διόνυσο ( ευρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχείας Ολυμπίας )ή τον Ηνίοχο( ευρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών).

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κρατά κλειστά τα χαρτιά της δεδομένου ότι στα Μουσεία μας και στις αποθήκες τους φυλάσσονται 60 εκατομμύρια αρχαία αντικείμενα και υπάρχει μεγάλο εύρος επιλογής «θησαυρών». Στο Μετρό Θεσσαλονίκης βρέθηκαν περί τα 350.000 αρχαία αντικείμενα. Το μόνο βέβαιο είναι το εξής : Για τον δανεισμό των ελληνικών θησαυρών στο Βρετανικό Μουσείο θα εφαρμοστεί ο ελληνικός αρχαιολογικός νόμος ο οποίος προβλέπει μέγιστη διάρκεια δανεισμού τα τέσσερα έτη. Με μέσο όρο παραμονής τα δύο.

– Ριζικά διαφορετικό θα είναι το νομικό καθεστώς επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνος. Η Ελλάς απορρίπτει κάθε πρόταση να εφαρμοστεί το αγγλικό ή το ελληνικό δίκαιο για την επιστροφή τους και προτείνει την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Και επί διαφωνίας μεταξύ των δύο μερών για την εφαρμοστέα σύμβαση η συμφωνία θα προβλέπει παραπομπή και επίλυση της διαφοράς ….στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης !

-Προτεινόμενη διάρκεια της παραμονής των Γλυπτών στην Ελλάδα είναι η δεκαετής με δυνατότητα ανανέωσης . Αγκάθι για την επίτευξη της συμφωνίας είναι το νομικό σχήμα που θα περιβληθεί η σύμβαση. Η Ελλάς προτείνει μέχρι στιγμής το νομικό σχήμα της «κατάθεσης» που υιοθετήθηκε από την Ιταλική Δημοκρατία για την επιστροφή του θραύσματος «Φαγκάν» από το Μουσείο του Παλέρμο στην Αθήνα βάσει γνωμοδότησης του Ιταλικού νομικού συμβουλίου του Κράτους και απόφασης της Ιταλικής Δικαιοσύνης. Το οποίο μας επεστράφη χωρίς παρακράτηση κυριότητας «per sempre» ( για πάντα). Αυτό αναφέρει η απόφαση της ιταλικής δικαιοσύνης.

-Μέγα θέμα θα αποτελέσει ο τρόπος μεταφοράς των Γλυπτών το έτος 2027 αν υπάρξει συμφωνία με το Μουσείο το 2025 ή 2026 , όταν δηλαδή αρχίσουν τα σχέδια ανακαίνισης του. Οι πρώτες σκέψεις που γίνονται προκρίνουν την μεταφορά από αέρος με αεροπλάνα των ενόπλων δυνάμεων που θα συνοδεύονται όταν έρθει εκείνη η άγια ώρα από μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας. Η χερσαία μεταφορά και μάλιστα η σιδηροδρομική απορρίπτονται ως σκέψεις αυτή την στιγμή υπό τον φόβο των τρομοκρατικών ενεργειών από ισλαμικούς πυρήνες που μισούν κάθε δημιούργημα του δυτικού πολιτισμού. Αλλά όπως είναι λογικό αυτό είναι το τελευταίο που απασχολεί αυτή την στιγμή την Ελληνική Δημοκρατία. Προέχει η κάλυψη της «απόστασης» για την οποία μίλησε ο κύριος Όσμπορν και η επίτευξη συμφωνίας με βάση το ελληνικό εθνικό συμφέρον. Κάποιοι στην Ελλάδα κάνουν το σταυρό τους που πτώχευσε ο Έλγιν και τα Γλυπτά μας δόθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο καθώς οι διάδοχοι του συνήθιζαν να σβήνουν τα αποτσίγαρα τους στα ειδώλια των Γλυπτών του Παρθενώνος. Εάν δεν συνέβαινε αυτό, η πτώχευσις, σήμερα θα τα αναζητούσαμε….

Πηγή: Εστία της Κυριακής