Την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου του Άγγελου Ζαχαρόπουλου με τίτλο «ΑΓΡΑΦΑ, μία ιστορική διαδρομή», από τις Εκδόσεις Παπαζήση Επίμετρον.
Ομιλητές ήταν ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, Βουλευτής, πρώην Υπουργός και πρώην
Επίτροπος στις Βρυξέλλες, ο Αντιπτέραρχος Παναγιώτης Κατσαρός και ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών ποιητής Βαγγέλης Χρόνης. Τον συντονισμό της παρουσίασης πραγματοποίησε η Δημοσιογράφος – Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κηφισιάς, Νίνα Βλάχου.
«Το βιβλίο αυτό είναι μία κατάθεση ψυχής. Είναι, προπαντός μία έκφραση ευγνωμοσύνης προς τα Άγραφα που συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό να περάσω ευτυχισμένα παιδικά χρόνια. Ο παππούς μου Ζαχαράκης είχε μεταναστεύσει σε νεαρή ηλικία και, όταν επέστρεψε, έχτισε ένα εντυπωσιακό, για τα μέτρα της Καστανιάς του 19ου αιώνα, αρχοντικό. Παράλληλα, δημιούργησε ένα εμπορικό κέντρο το οποίο εξυπηρετούσε, όχι μόνο την Καστανιά, αλλά και άλλα γειτονικά χωριά, καθώς και τους πολυάριθμους Σαρακατσαναίους που έρχονταν με τα κοπάδια τους κάθε χρόνο στα Αγραφιώτικα βουνά από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Προμήθευε τα πάντα και αγόραζε τα τοπικά προϊόντα τα οποία προωθούσε στα αστικά κέντρα. Με την γιαγιά Χαρίκλεια απέκτησαν 9 παιδιά, Όλα μεγάλωσαν, παρόλο που η παιδική θνησιμότητα ήταν πολύ υψηλή εκείνα τα χρόνια και πρόκοψαν, 8 σκόρπισαν στην Αθήνα, στο Βόλο και στον Καναδά. Μόνο ο πατέρας Κωνσταντίνος προτίμησε να παραμείνει στην Καστανιά και να διατηρήσει το εμπόριο και την παράδοση. Ευλογημένη η ώρα που πήρε αυτή την απόφαση, επειδή μας επέτρεψε, τα 5 παιδιά του, να μεγαλώσουμε στο υπέροχο αγραφιώτικο περιβάλλον», ανέφερε αρχικά ο συγγραφέας και συνέχισε:
«Στην γενέτειρα Καστανιά Αγράφων δεν έζησα ουσιαστικά παρά μόνο την πρώτη δεκαετία της ζωής μου. Τις υπόλοιπες εννέα τις έζησα μακριά και μάλιστα τις δύο έξω από την Ελλάδα, στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες. Όπου κι’αν βρέθηκα, η σκέψη μου και τα όνειρά μου τριγύριζαν στο σπίτι που γεννήθηκα και στο βουνό, στην πλαγιά του οποίου είναι σκαρφαλωμένη η αγαπημένη μου Καστανιά. Φαίνεται ότι αναπτύσσεται ειδική σχέση του ανθρώπου με το βουνό. Το βουνό εκπέμπει στον άνθρωπο μία γοητεία που τον σκλαβώνει. Η εικόνα που δεσπόζει στις αναμνήσεις μου είναι εκείνη του βουνού που αντίκρυζα κάθε πρωί που έβγαινα στο μπαλκόνι να ορθώνεται μπροστά μου γιγαντιαίο και περήφανο με το πλούσιο και πυκνό ελατοδάσος του».
Ο Κ. Ζαχαρόπουλος τόνισε στην συνέχεια: «Τη σχέση αυτή του ανθρώπου με το βουνό εξέφρασε θαυμάσια ο μεγάλος μας ποιητής, ο νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης :
Θεμελιά μου τα βουνά
Και πάνω τους η μνήμη καίει
Άκαφτη βάτος.
Η βιβλική άκαφτος βάτος που συνεχώς φλέγεται χωρίς να καίγεται.
Πάντα ένιωθα την ανάγκη να προσφέρω κάτι στην αγαπημένη μου γενέτειρα και στην ευρύτερη περιοχή των Αγράφων.
Στην επαγγελματική μου διαδρομή από θέσεις υψηλής ευθύνης, είχα διάφορες ευκαιρίες για να ικανοποιήσω αυτή την ανάγκη.
Θα αναφέρω μόνο δύο, τις οποίες θεωρώ πιο σημαντικές :
Η πρώτη εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια που ασκούσα καθήκοντα Γενικού Διευθυντή εγγειοβελτιωτικών έργων. Είχα διαπιστώσει ότι ήταν δυνατή η χάραξη ενός νέου δρόμου Καρδίτσας – Καστανιάς, πολύ σύντομου και πολύ λειτουργικού. Ο ίδιος δρόμος με τα παρακλάδια του εξυπηρετεί, εκτός από την Καστανιά, άλλα τρία χωριά των Θεσσαλικών Αγράφων και άλλα τέσσερα των Ευρυτανικών Αγράφων. Το έργο άρχισε με ελληνικά μέσα και ολοκληρώθηκε με τα ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα : τα μεσογειακά ολοκληρωμένα προγράμματα και το πρώτο πακέτο ΝΤΕΛΟΡ.
Η δεύτερη ευκαιρία παρουσιάστηκε κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων ένταξης στην ΕΟΚ. Είχε υποπέσει στην αντίληψή μου η ύπαρξη ενός ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος για μία μεγάλη περιοχή της Ιρλανδίας η οποία είχε χαρακτηριστεί προβληματική. Με την ευκαιρία μιας επίσημης επίσκεψης στην Ιρλανδία, ζήτησα να επισκεφτώ αυτή την προβληματική περιοχή με σκοπό να ενημερωθώ από πρώτο χέρι για τα προβλήματά της. Διαπίστωσα ότι είναι πράγματι προβληματική αλλά πολύ λιγότερο από τις δικές μας ορεινές περιοχές. Ήταν φυσικό λοιπόν να σκεφτώ τον ”ομφαλό της γης” ο οποίος για κάθε άνθρωπο είναι η γενέτειρά του και που για μένα είναι τα εξόχως ορεινά Θεσσαλικά Άγραφα. Με επίκεντρο τα Θεσσαλικά και τα Ευρυτανικά Άγραφα και με επέκταση προς βοράν και προς νότον, ώστε να καλυφθεί όλος ο ορεινός κορμός της χώρας, ο τίτλος που προέκυψε για το ειδικό πρόγραμμα που πρότεινα ήταν: ”Πρόγραμμα Ανάπτυξης της Ορεινής Ηπειρωτικής Ελλάδας” . Αμέσως συγκρότησα μία ομάδα έμπειρων μηχανικών και γεωπόνων η οποία σε χρόνο ρεκόρ συνέταξε αυτό το πρόγραμμα.
Για να επιτύχω την ασφαλή και ταχεία έγκριση του προγράμματος, θεώρησα σκόπιμο τα αρμόδια στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να επισκεφθούν τη χώρα μας και να πετάξουν πάνω από τον ελληνικό ορεινό χώρο. Χρειάστηκαν κατά συνέπεια ελικόπτερα. Ο μόνος φορέας που διέθετε ελικόπτερα ήταν το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας με Υπουργό τον αείμνηστο Αβέρωφ. Φρόντισε και έγινα δεκτός από τον Ευάγγελο Αβέρωφ στο Πεντάγωνο. Ήταν γνωστό ότι ο Ευάγγελος Αβέρωφ ήταν ευαίσθητος όσον αφορά τους ορεινούς πληθυσμούς και τους ορεινούς χώρους. Είχε μετατρέψει το Μέτσοβο σε πρότυπο ανάπτυξης ορεινού χώρου. Όταν λοιπόν του ανέφερα το σχέδιό μου, παρουσίασε έναν ενθουσιασμό μικρού παιδιού. Σηκώθηκε από το γραφείο του και κατέβασε από ένα ράφι μερικά βιβλία του τα οποία μου προσέφερε με αφιέρωση. Ένα απ’αυτά είχε τίτλο: ”Ηπειρώτης, πρωτομάστορας”. Σ’αυτό έγραψε: στον ΑΖ που είναι ορεινός πρωτομάστορας. Αμέσως κάλεσε τον υπασπιστή του Ταξίαρχο Νόλα και του έδωσε εντολή να μου χορηγήσει δύο μεγάλα ελικόπτερα για τους έξι ξένους και για μένα με τους συνεργάτες μου.
Επισκεφτήκαμε πρώτα στην Ολυμπία για να γνωρίσουν οι ξένοι μας τις αρχαιότητες. Από εκεί, πετάξαμε πάνω από την ορεινή Πελοπόννησο, την Ορεινή Στερεά Ελλάδα και προσγειωθήκαμε κοντά στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Λίμνης Πλαστήρα. Εκεί, μας φίλεψαν οι τοπικές αρχές με ψητό αρνί και τοπικό κρασί Μεσενικόλα.
Συνεχίσαμε την πτήση μέχρι το Μέτσοβο. Στην πορεία πετάξαμε πάνω από την Καστανιά. Είπα ότι το χωριό αυτό είναι η γενέτειρά μου και οι ευρωκράτες ξέσπασαν σε δυνατό χειροκρότημα. Ομολογώ ότι ένιωσα μια σπάνια συγκίνηση. Στο Μέτσοβο, ο δασκαλεμένος από τον Αβέρωφ Δήμαρχος, μας υποδέχτηκε θερμώς. Επισκεφτήκαμε τυροκομεία, οινοποιεία, αμπελώνες, τις τουριστικές και άλλες εγκαταστάσεις που είχε δημιουργήσει ο ανήσυχος και δημιουργικός Ευάγγελος Αβέρωφ. Η μέρα έκλεισε με τις περίφημες μετσοβίτικες πίτες και κρασί Κατώγι. Οι επισκέπτες ενθουσιάστηκαν από την υποδοχή, εντυπωσιάστηκαν δε ιδιαίτερα από την άγρια ομορφιά της ορεινής Ελλάδας πάνω από την οποία πέταξαν και από όσα είδαν στο Μέτσοβο ως μοναδικό πρότυπο ανάπτυξης ορεινού χώρου.
Η έγκριση του προγράμματος και η θέσπιση του σχετικού κανονισμού έγινε σε χρόνο ρεκόρ για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η Ελλάδα εισέπραξε ως δωρεάν οικονομική βοήθεια 240 εκ. ευρώ. Το πρόγραμμα υπεβλήθηκε αμέσως, μετά την 1.1.1981 που η Ελλάδα έγινε μέλος της ΕΟΚ. Για να συμπληρώσω την προσφορά μου στα αγαπημένα μου Άγραφα, έγραψα αυτό το βιβλίο με την ελπίδα ότι θα είναι χρήσιμο στην παρούσα και στις επόμενες γενιές».
