Φαντάζεστε τον Μίκη Θεοδωράκη ή τον Μάνο Χατζιδάκι στον διαγωνισμό της Eurovision και μάλιστα εν μέσω δικτατορίας; Μπορεί να μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά τα ονόματά τους «έπαιξαν» δυνατά για να είναι κάποιος από τους δύο κορυφαίους συνθέτες μας εκπρόσωπος της Ελλάδας.
Η ιστορία αρχίζει δύο χρόνια νωρίτερα. Το 1972. Γενικός Διευθυντής στην ΕΡΤ που λεγόταν ΕΙΡΤ ήταν ο στρατηγός εν αποστρατεία Κωνσταντίνος Μητρέλης. Είχε πάρει ζεστά το ρόλο του. Εκείνο το βράδυ της 25ης Μαρτίου, ανήμερα της Εθνικής Εορτής είδε την «Ηχώ των Γεγονότων», όπως λεγόταν, τότε, το δελτίο ειδήσεων κι αμέσως μετά διαπίστωσε, με έκπληξη ότι το κανάλι που προΐστατο μεταδίδει τον 17ο διαγωνισμό τραγουδιού από το Εδιμβούργο. Όλα καλά. Υπήρχε όμως μια… λεπτομέρεια. Δεν μετείχε η Ελλάδα. Είδε τις σημαίες των χωρών που συμμετείχαν να ανεμίζουν, όλο το κλίμα γιορτής και αναρωτήθηκε αυτό που δεν είχε αναρωτηθεί κανείς από τους υφισταμένους του: Η Ελλάδα γιατί δεν πήρε μέρος;
Δευτέρα πρωί που διατύπωσε το ερώτημά του στις… αρμόδιες υπηρεσίες του οργανισμού που αποδείχτηκαν αναρμόδιες απάντηση δεν πήρε.
«Από τώρα σας λέω, του χρόνου η Ελλάδα θα συμμετάσχει. Δείτε τι χρειάζεται να το κάνουμε» είπε στους υφισταμένους τους, αυτοί τον άκουσαν κι ως καλοί δημόσιοι υπάλληλοι τον… έγραψαν κανονικά. Απλά ανέθεσαν στον Αλκη Στέα που παρουσίαζε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, διαφημιστή στο επάγγελμα να δει το θέμα.
Ένα χρόνο μετά ο Μητρέλης επανέρχεται. Ρωτά για τον διαγωνισμό, αρχίζουν όλοι να τρέχουν κι έντρομοι διαπιστώνουν ότι η προθεσμία για δήλωση συμμετοχής είχε περάσει! Έπεσαν τα σχετικά… μπινελίκια και η εντολή δόθηκε για το 1974 με την προειδοποίηση ότι θα υπάρξουν κυρώσεις.
Δεν ήταν γραφτό του Μητρέλη να συνδέσει το όνομά του με τον διαγωνισμό. Το 1973 ο Ιωαννίδης ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο και φυσικά ο Μητρέλης πήγε σπίτι του για να τον διαδεχτεί ένας άλλος στρατιωτικός, ο Χαράλαμπος Καραϊωσηφόγλου, στενός φίλος του νέου δικτάτορα. Βρήκε στο γραφείο του τον φάκελο Eurovision και ρώτησε τον σύμβουλό του Γιώργο Αναστασόπουλο, από τους πρωτεργάτες της τηλεόρασης στην Ελλάδα, τι μπορεί να γίνει.
Να σημειώσουμε εδώ ότι ο νέος Γενικός είχε πάρει ζεστά το ρόλο του. Είχε δημιουργήσει έναν κύκλο συμβούλων με τους πρωτεργάτες της ελληνικής τηλεόρασης του 1966 που με το χρόνο είχαν παραμεριστεί από τις προηγούμενες διοικήσεις.
Έξυπνος άνθρωπος ο Αναστασόπουλος, δούλευε στο ΕΙΡ πριν τη δικτατορία, του είπε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να κάνει την διαφορά εάν έστελνε ένα μεγάλο όνομα, τον Μίκη Θεοδωράκη, για παράδειγμα!
«Με τον τρόπο αυτό θα απαντήσουμε και στους επικριτές μας» ήταν το επιχείρημά του. Δεν είναι καθαρό αν υπήρχε άδεια για μια τέτοια προσέγγιση. Άλλωστε ο συνθέτης του «Άξιον Εστί» ήταν απαγορευμένος στην Ελλάδα. Ο Αναστασόπουλος πάντως έψαξε τον Μίκη, αλλά δεν τον βρήκε. Βρισκόταν για συναυλίες στη Νότια Αμερική. Επόμενη επιλογή ο Μάνος Χατζιδάκις Του το πρότειναν κι αυτός ζήτησε δύο ερμηνεύτριες, Τη Νάνα Μούσχουρη ή τη Φλέρυ Νταντωνάκη.
Και οι δύο δεν μπορούσαν. Η πρώτη δεσμευόταν από συμβόλαιο με τη δισκογραφική της εταιρεία, ενώ η δεύτερη είχε την ίδια εποχή εμφανίσεις στη Νέα Υόρκη.
Πρότειναν και στον Ντέμη Ρούσσο, δημοφιλέστατο εκείνη την εποχή, αλλά δήλωσε αδυναμία αφού είχε κλείσει το ίδιο διάστημα συναυλίες στη Νότια Αφρική.
Ο χρόνος περνούσε και η προθεσμία για την υποβολή του τραγουδιού τελείωνε. Μόνη λύση η ανάθεση. Επιλέχτηκε η Μαρινέλλα, η δημοφιλέστερη τραγουδίστρια εκείνης της εποχής. Κι αυτή ζήτησε από τον κουμπάρο της Γιώργο Κατσαρό να της γράψει ένα τραγούδι. Ο Κατσαρός κατέφυγε στον δικό του κουμπάρο και μόνιμο συνεργάτη του, τον Πυθαγόρα για τους στίχους.
Το «πακέτο» ήταν ελκυστικό. Το δίδυμο Κατσαρός – Πυθαγόρας σάρωνε εκείνα τα χρόνια. Η Μαρινέλλα το ίδιο. Με μια διαφορά. Κανείς δεν ήξερε από Eurovision. Την ίδια ώρα που οι ΑΒΒΑ κέρδιζαν τη πρώτη θέση με το Waterloo εμφάνιζαν τον διευθυντή της ορχήστρας τους ντυμένο… Μέγα Ναπολέοντα, ο δικός μας Γιώργος Κατσαρός βγήκε με το σμόκιν στη σκηνή!
Η ελληνική συμμετοχή πήρε την 11η θέση μεταξύ 17 χωρών που συμμετείχαν και την ψήφισαν τρεις χώρες. Τέσσερις ψήφους έδωσε η Ολλανδία, δύο η Σουηδία και μία η Πορτογαλία. Αντίθετα η ελληνική επιτροπή (πρόεδρος η Ειρήνη Γαβαλά με την Μακώ Γεωργιάδου να ανακοινώνει τις ελληνικές ψήφους) έδωσε πέντε βαθμούς στο Βέλγιο, δύο στην Ολλανδία κι από ένα σε Μ. Βρετανία, Λουξεμβούργο και Γερμανία.
Στις 6 Απριλίου, τη μέρα που η Μαρινέλλα έδινε τη μάχη της στο Μπράιτον, επτά συνθέτες, ανάμεσά τους οι Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπανός, Γιώργος Χατζηνάσιος, Απόστολος Καλδάρας, Ζακ Ιακωβίδης, Λουκιανός Κηλαϊδόνης και Δήμος Μούτσης διαμαρτύρονταν για τον τρόπο επιλογής του ελληνικού τραγουδιού.
Οι εφημερίδες υποδέχτηκαν με ανάμεικτα συναισθήματα την 11η θέση. Άλλοι μίλησαν για επιτυχία με πολύ σφιγμένη την Μαρινέλλα κι άλλοι για αποτυχία. Όπως συνήθως συμβαίνει.
Δείτε Το βίντεο της ελληνικής συμμετοχής. Το βίντεο κλιπ γυρίστηκε χειμώνα και δεν συνάδει με το πνεύμα του τραγουδιού. Το τρικάμερο συνεργείο της ΕΡΤ δεν είχε τη δυνατότητα έγχρωμης εκπομπής. Το κλιπ είναι ασπρόμαυρο και προβλήθηκε σε μια εκδήλωση γεμάτη χρώματα.
Η αναχώρηση της Μαρινέλλας για την Αγγλία όπως το παρουσίασε σε ρεπορτάζ η ΕΡΤ. Δείτε τον Τόλη Βοσκόπουλο να συνοδεύει την τότε αγαπημένη του που μιλά στην τηλεόραση με τσιγάρο στο χέρι. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη.
Δείτε τη συμμετοχή της Ελλάδας τη βραδιά του τελικού στο Μπράιτον
Οι ΑΒΒΑ στην ερμηνεία που κέρδισε το πρώτο βραβείο
