Είναι 6 Αυγούστου 1945 στην Ιαπωνική πόλη Χιροσίμα. Οι κάτοικοί της έχουν πάει στις δουλειές τους, όλα δείχνουν ότι θα είναι μια ακόμα συνηθισμένη μέρα. Όμως στις 9.15 το πρωί ανατρέπονται όλα.
Το Αμερικανικό βομβαρδιστικό Β29 του συνταγματάρχη Πολ Τίμπετς που έφερε το όνομα της μητέρας του (Ένολα Γκέι) αφήνει μια βόμβα βάρους 61 κιλών. Την έχουν ονομάσει «αγοράκι». Σκάει 2.000 πόδια πριν φθάσει στο έδαφος. Ποτέ άλλοτε ένα όπλο δεν προκαλεί τέτοια καταστροφή.
Είναι η πρώτη Ατομική Βόμβα που χρησιμοποιείται σε πόλεμο κι ούτε οι ίδιοι οι δημιουργοί της δεν είχαν ιδέα το τι μπορούσε να προκαλέσει. Σε ελάχιστα λεπτά η Χιροσίμα, ένα σημαντικό λιμάνι της Ιαπωνίας, παύει να υπάρχει.
Γύρω στους 70.000 είναι οι νεκροί την ώρα της έκρηξης, τους επόμενους μήνες θα πεθάνουν άλλοι τόσοι κι άγνωστος αριθμός τα επόμενα χρόνια από τις παρενέργειες της ραδιενέργειας. Το 70% των οικοδομών καταστρέφεται. Η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων είναι άμαχοι. Μόνο 20.000 είναι στρατιώτες από την στρατιωτική βάση που είχε αναλάβει τη προστασία της πόλης σε περίπτωση αμερικανικής απόβασης.
Ο ίδιος ο Τίμπετς δεν μετάνιωσε για τη πράξη του. Το 1975 δήλωσε σε συνέντευξή του: «Είμαι περήφανος που μπόρεσα να αρχίσω με το τίποτα, να τη σχεδιάσω και να δουλέψει τέλεια. Κοιμάμαι ήσυχος κάθε βράδυ».
Πέθανε στα 92 του χρόνια την 1η Νοεμβρίου 2007. Στη διαθήκη του έγραψε ότι δεν θέλει να ταφεί φοβούμενος τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ζήτησε να αποτεφρωθεί και οι στάχτες να σκορπίσουν στη Μάγχη. Έτσι κι έγινε.
Από τη πόλη διασώθηκε μόνο ο θόλος από την «Εμπορική Έκθεση της περιφέρειας της Χιροσίμα», έργο του Τσέχου αρχιτέκτονα Γιαν Λέτζελ που το 1996 ανακηρύχτηκε από την ΟΥΝΕΣΚΟ Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Είχε εγκαινιαστεί τον Αύγουστο του 1921.
Η βόμβα δεν σκότωσε μόνο Γιαπωνέζους. Στην πόλη βρίσκονταν και 20 αιχμάλωτοι Αμερικανοί, Άγγλοι και Ολλανδοί.
Τρεις μέρες μετά ρίχτηκε μία ακόμα ατομική βόμβα. Στο Ναγκασάκι αυτή τη φορά κι η Ιαπωνία υποχρεώθηκε να συνθηκολογήσει.
Το παρασκήνιο
Η απόφαση να δοκιμαστεί το νέο όπλο δεν ήταν εύκολη. Ακόμα και οι άνθρωποι που είχαν βοηθήσει αποφασιστικά στη δημιουργία του διατύπωναν αντιρρήσεις. Παράδειγμα ο Ούγγρος φυσικός Λεό Σίλαρντ, ο οποίος από υπέρμαχος της κατασκευής από το 1942 έως το 1944 που με επιμονή πίεζε για περισσότερα κονδύλια, όταν όλα ήταν έτοιμα, το 1945, έγινε πολέμιος της χρήσης της.
Κι όσοι ήξεραν είχαν επιφυλάξεις για τη χρήση της. Σε μια έρευνα που έγινε μεταξύ επιστημόνων, στρατιωτικών και άλλων που είχαν συμμετοχή στην κατασκευή της Ατομικής Βόμβας και ήξεραν τις συνέπειές της, μόλις το 15% συμφώνησε στη χρήση της.
Επιφυλάξεις είχε και ο Πρόεδρος Ρούσβελτ. Ο θάνατός του στις 12 Απριλίου 1945 άνοιξε ουσιαστικά το δρόμο στη χρήση της αφού ο διάδοχός του Χάρι Τρούμαν δεν είχε ανάλογους ενδοιασμούς.
Από την άλλη πλευρά πολλοί υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί ήθελαν να τελειώσει, επιτέλους, ο πόλεμος. Μπορεί η Γερμανία να είχε συνθηκολογήσει, αλλά η Ιαπωνία όχι μόνο δεν έδειχνε διάθεση για άνευ όρων παράδοση, αλλά το αντίθετο. Ως παράδειγμα έφερναν τις συγκρούσεις στην Οκινάβα. Είχαν σκοτωθεί 131.000 Ιάπωνες, ελάχιστοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι, αφού προτίμησαν να πέφτουν επάνω στα αμερικανικά πυροβόλα, ενώ ο Στρατηγός Ουσιγιάμα και ο επιτελάρχης του έκαναν χαρακίρι για να μην πέσουν στα χέρια των εχθρών τους!
Σύμφωνα με τους πιο αισιόδοξους υπολογισμούς ο πόλεμος δεν θα τελείωνε πριν περάσουν δύο χρόνια!
Υπήρχαν και οι αναλυτές που υποστήριζαν ότι οι ΗΠΑ θα είχαν να αντιμετωπίσουν την απειλή της ΕΣΣΔ και θα έπρεπε να «κλείσουν» το κεφάλαιο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ η χρήση του τρομερού υπερόπλου θα φόβιζε τον Στάλιν!
Στην Ελλάδα εκείνη την εποχή ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει με την αποχώρηση των Γερμανών τον Οκτώβριο του 1944, αλλά ήδη είχε αρχίσει ο αιματηρός εμφύλιος με τα Δεκεμβριανά. Σε λίγους μήνες οι συγκρούσεις θα ξεσπούσαν σε όλη τη χώρα.
Οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν συνήθως με δύο σελίδες μεγάλου σχήματος κι ήταν γεμάτες εσωτερικές ειδήσεις. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι η χρήση της Αμερικανικής βόμβας αντιμετωπίστηκε, όπως και ήταν, ως γεγονός κοσμοϊστορικής σημασίας, αλλά σχεδόν κανείς δεν ασχολήθηκε με τα θύματα. Μόνο μια εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, υπερσυντηρητική, το «Φως» τονίζει στην πρώτη της σελίδα την ιαπωνική ανακοίνωση που έκανε λόγο για «βάρβαρη επίθεση».
Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι ο «Ριζοσπάστης» αρκείται στην προειδοποίηση του Αμερικανού Προέδρου Χάρι Τρούμαν για τη χρήση ενός νέου όπλου, αλλά δεν αναφέρει τίποτα για το ίδιο το γεγονός. Είναι μια μέρα… πίσω στην ενημέρωση. Ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας είχε μεταδώσει όλη τη δήλωση για να τη δημοσιεύσουν οι επαρχιακές εφημερίδες της ΕΣΣΔ. Ασχολήθηκε την επομένη τονίζοντας το γεγονός ότι η ΕΣΣΔ κήρυξε τον πόλεμο στην Ιαπωνία! Κι εδώ… σιγή για τα θύματα του πολέμου.
Οι περισσότερες εφημερίδες προσπάθησαν να εξηγήσουν στους αναγνώστες τους τι ήταν το νέο αυτό όπλο. Παράλληλα θεώρησαν ότι ένα τέτοιο όπλο θα απέτρεπε νέους πολέμους. Κι επειδή η Ελλάδα βρισκόταν, ακόμα, στη ζώνη της βρετανικής επιρροής δεν παρέλειψαν να υπερτονίσουν την συμβολή της Βρετανίας στην ανακάλυψη της Ατομικής Βόμβας.
