Κληρονόμησε ένα σπουδαίο ιστορικό αρχείο από τον παππού της, Θάνο Πετραλιά, και φέτος, στην επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση, η οικογένειά της έρχεται ξανά στο προσκήνιο.
- Από την Βίβιαν Μπενέκου
Η πρώην υπουργός και ιστορικό στέλεχος της Ν.Δ. Φάνη Πετραλιά ασχολείται αποκλειστικά με την ανάδειξη του πολύτιμου αρχείου Πετραλιά που έχει στην κατοχή της, καθώς και τη συμβολή των προγόνων της στην Επανάσταση του 1821.
Οι Πετραλαίοι, όπως μας αποκαλύπτει η ίδια, ήταν από τους πρώτους που μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, μετέτρεψαν τους κρυφούς νερόμυλους που είχαν στην κατοχή τους σε μπαρουτόμυλους, εφοδίασαν αφιλοκερδώς με μπαρούτι τους οπλαρχηγούς, είχαν προσωπικό στρατό 100 αγωνιστών και η Δίβρη της Ηλείας, όπου είχαν εγκατασταθεί, ήταν το προπύργιο της προετοιμασίας για το ’21.
«Από το 1844 μέχρι και το 2009 που έφυγα εγώ από τη Βουλή, πάντα υπήρχε ένας εκλεγμένος Πετραλιάς στο Κοινοβούλιο», αναφέρει στην «Espresso» η πρώην υπουργός Φάνη Πετραλιά. Δεν κρύβει ότι της λείπει πολύ το βήμα της Βουλής και αν της δινόταν η ευκαιρία να μιλήσει σήμερα, θα έλεγε ότι ο ΑΜΚΑ, βάσει του οποίου κινείται ολόκληρη η ζωή μας, είναι δικό της δημιούργημα.
Όμως, επιμένει ότι ο πολιτικός πρέπει να έχει τη δύναμη να αποφασίσει ο ίδιος ποια είναι η στιγμή που πρέπει να κλείσει ένας κύκλος. Εκείνη τον δικό της έκλεισε το 2009. «Η Βουλή και ο κοινοβουλευτισμός με είχαν συνεπάρει. Ήταν συνειδητή απόφαση, όχι εύκολη, να μην πολιτευτώ ξανά μετά το 2009», υποστηρίζει, σημειώνοντας όμως ταυτόχρονα ότι δυστυχώς «εύκολα ξεχνιέται το έργο προηγούμενων κυβερνήσεων».
Της άρεσε που η Γιάννα Αγγελοπούλου φόρεσε παραδοσιακές στολές, όμως η πρώτη διδάξασα είναι η ίδια, καθώς από τα έξι της μέχρι και τα 20, οπότε χόρευε στο Λύκειο Ελληνίδων, φορούσε στολές. Είναι συλλέκτρια φορεσιών, κυρίως της Σκοπέλου, και έχει ντυθεί πολλάκις με στοιχεία αυτών των ιστορικών ενδυμάτων.
Σήμερα η Φάνη Πετραλιά δραστηριοποιείται πολύ στην αξιοποίηση του Αρχείου που φέρει το όνομά της, ταυτόχρονα με τον ρόλο της ως γιαγιάς… 11 εγγονιών. Πάντως, το ρήμα που συνεχίζει να χαρακτηρίζει τη ζωή της είναι το «Τολμώ», ακριβώς με τον τρόπο που κάποτε το τραγούδησε η αγαπημένη της τραγουδίστρια Μαρινέλλα.
Φέτος γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση. Για την οικογένειά σας είναι ξεχωριστή επέτειος, καθώς έχει διαδραματίσει ρόλο στην Επανάσταση. Πώς είναι να κατάγεστε από ήρωες του ’21;
To 1821 είναι για όλους τους Έλληνες η μεγάλη στιγμή της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της πατρίδας μας και όλοι μας έχουμε κάποιον ιστορικό πρόγονο. Προσωπικά ήμουν πάντα υπερήφανη για τους ηρωικούς μου προγόνους, που γνώρισα μέσα από τις διηγήσεις που είχα από παιδί. Όμως, από την ώρα που άρχισα να μελετάω και να ερευνώ το ιστορικό αρχείο που κληρονόμησα από τον παππού μου Θάνο Πετραλιά, γνώρισα μια άλλη Ελλάδα, που με έχει οδηγήσει σε άλλες πτυχές και σε άγνωστα ιστορικά γεγονότα και μονοπάτια. Και αληθινά νιώθω μεγάλο θαυμασμό και υπερηφάνεια για τους προγόνους μου.
Ποια η συμβολή της οικογένειας Πετραλιά στην Επανάσταση;
Στο λεύκωμα που βρίσκεται στα χέρια σας αποδεικνύεται ότι οι πρόγονοί μου, οι Πετραλαίοι, ήταν από τους πρώτους που μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, μετέτρεψαν τους κρυφούς νερόμυλους που είχαν στην κατοχή τους σε μπαρουτόμυλους, εφοδίασαν αφιλοκερδώς με «εμβαρούτιον» τους οπλαρχηγούς, διατήρησαν προσωπικό στρατό των 100 ατόμων και η Δίβρη της Ηλείας, όπου είχαν εγκατασταθεί, ήταν το κέντρο προετοιμασίας της Επανάστασης. Με άκρα μυστικότητα φυσικά, εκεί φιλοξενούνταν συχνότατα ο «αδελφός» Θοδωράκης, όπως ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης υπέγραφε τις επιστολές στον πρόγονό μου Αγγελή Πετραλιά. Όλα αυτά αποδεικνύονται και από όσα αναφέρει ο Δ. Κόκκινος στα αρχεία της Παλιγγενεσίας, καθώς και στα πρωτότυπα έγγραφα που υπάρχουν στο αρχείο Πετραλιά. Οι δικοί μου άνθρωποι τροφοδοτούσαν αφιλοκερδώς με πολεμοφόδια τον Μαυρομιχάλη, τον Ζαΐμη, τον Σισίνη και άλλους.
Οι Πετραλαίοι, επειδή ήταν έμποροι, μετέφεραν κρυφά το νίτρο (πρώτη ύλη για τα μπαρούτια) μέσα στα εμπορεύματα από τη Μασσαλία και την Ιταλία. Έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο να μη ματαιωθεί η Επανάσταση, όταν κάποτε τα πράγματα είχαν φτάσει κοντά σε αυτό το ενδεχόμενο λόγω έλλειψης χρημάτων και πολεμοφοδίων, όπως αναφέρεται σε επίσημα ιστορικά έγγραφα. Μετά την Επανάσταση από το 1844 με τον Αυγερινό μέχρι το 2009 με τη Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, πάντα υπήρχε στην ελληνική Βουλή ένας εκλεγμένος Πετραλιάς.
Τιμήθηκαν ως έπρεπε τελικά τα 200 χρόνια από την κυβέρνηση, αλλά και η συνδρομή της δικής σας οικογένειας;
Η πανδημία σίγουρα άλλαξε τον προγραμματισμό για τους λαμπρούς εορτασμούς. Ήταν πράγματι συγκινητική η λιτή παρέλαση της 25ης Μαρτίου. Καθημερινά γίνονται πολλές ομιλίες και ακούγονται απόψεις κυρίως από ιστορικούς, προσωπικότητες Έλληνες και ξένους από το διαδίκτυο. Λείπει, όμως, η συμμετοχή των απλών πολιτών, των μαζικών εκδηλώσεων στα ιστορικά σημεία της χώρας, όπου πολέμησαν Έλληνες και φιλέλληνες, άλλοτε νικώντας κατά κράτος του Οθωμανούς και άλλοτε θυσιάζοντας τη ζωή τους για την ελευθερία. Ας ευχηθούμε, μέχρι το τέλος του έτους να λευτερωθούμε για να μπορέσουμε όλοι οι Έλληνες με φυσική παρουσία και υπερηφάνεια να αποτίσουμε φόρο τιμής σε αυτούς που πολέμησαν και τόλμησαν για να είμαστε σήμερα εμείς ελεύθεροι. Τους Πετραλαίους ελπίζω να τους τιμήσουμε στο μουσείο Αρχοντικό Πετραλιά, που η αδελφή μου και εγώ δωρίσαμε στον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας. Η ορεινή Ηλεία έπαιξε βασικό ρόλο στην Επανάσταση.
Ασχολείστε με το αρχείο Πετραλιά αυτήν την περίοδο. Τι άλλο σπουδαίο περιλαμβάνει;
Το Πολιτιστικό – Ιστορικό Αρχείο περιλαμβάνει την περίοδο του διχασμού με ιδιόχειρες επιστολές των πρωταγωνιστών εκείνης της εποχής, μαρτυρίες και ανέκδοτες φωτογραφίες. Περιέχει τη Μικρασιατική Καταστροφή, την περίοδο του Μεσοπολέμου μέχρι τον 20ό αιώνα, εκδόσεις βιβλίων, ένα μεγάλο αρχείο αθλητισμού και ολυμπισμού του Επαμεινώνδα Πετραλιά, με δεκάδες μετάλλια, ενθυμήματα, αλλά και έγγραφα που αναφέρονται στην εξέλιξη του ελληνικού αθλητισμού.
Πώς σας φάνηκαν οι φορεσιές της Γιάννας Αγγελοπούλου στις εκδηλώσεις (ντουλαμάς, κ.λπ.);
Από έξι ετών έως και 20 χόρευα στο Λύκειο Ελληνίδων. Η ιματιοθήκη του Λυκείου Ελληνίδων ήταν ένα μεγάλο αρχείο. Έχω χορέψει στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό με όλες σχεδόν τις ελληνικές φορεσιές και ταξίδεψα με την ομάδα σε όλη την Ελλάδα. Εχω διαβάσει πολύ για μουσική, χορούς και φορεσιές. Ανήκω σε εκείνους που συγκινούνται με τον «σκάρο» του θρυλικού Καρακού, καθώς και με κάθε βελονιά κεντημένη αριστοτεχνικά και διαχρονικά από τις γυναίκες. Ως συλλέκτρια και εγώ των οικογενειακών φορεσιών της Σκοπέλου που βρίσκονται στο σπίτι μου, αντιλαμβάνεστε ότι όχι μόνο επετειακά αλλά και διαχρονικά στηρίζω καθετί που αναδεικνύει την Ελλάδα.
Τι καλό και τι κακό κάνει ο Μητσοτάκης;
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όπως όλοι αναγνώρισαν, ήρθε στην εξουσία πανέτοιμη να κυβερνήσει τη χώρα μετά την πρώτη «πανδημία», που ήταν το Μνημόνιο. Η χώρα είχε αρχίσει να μπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης. Η Covid-19, όμως, που διαλύει τον πλανήτη, είχε και έχει τις επιπτώσεις της και στη χώρα μας. Χάρη στις συγχρονισμένες ενέργειες, στα γρήγορα αντανακλαστικά, αποφύγαμε τα χειρότερα, αλλά η επιστροφή στην κανονικότητα έχει ακόμα δρόμο. Όμως, και μέσα από αυτό το κλίμα που κυριαρχεί στον πλανήτη η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στη στήριξη των επιχειρηματιών, των αδυνάτων της οικονομίας, σε επενδύσεις με προοπτική και έδειξε δύναμη, συγκρότηση και ηγετικές ικανότητες για την επιβίωση του έθνους. Φυσικό είναι να υπήρξαν πολυφωνίες, κάποιες αστοχίες μπροστά σε έναν εχθρό που κανείς στον κόσμο ακόμα δεν ξέρει πώς να τον αντιμετωπίσει. Ακόμη και σήμερα η ινδική μετάλλαξη κινδυνεύει να δημιουργήσει νέα προβλήματα. Πρωτόγνωρα προβλήματα σε όλους τους τομείς που καλούμαστε να χειριστούμε. Αλλά η κυβέρνηση είναι εδώ.
Πόσο έχουν αλλάξει η πολιτική και η Βουλή από την εποχή που εσείς μεσουρανούσατε; Τι σας λείπει από τότε;
Η Βουλή και ο κοινοβουλευτισμός με είχαν συνεπάρει. Ήταν συνειδητή απόφαση, όχι εύκολη, να μην πολιτευτώ ξανά μετά το 2009. Πρέπει ο πολιτικός να έχει τη δύναμη να αποφασίσει ο ίδιος πότε θα κλείσει ένας κύκλος. Με ρωτάτε τι μου λείπει. Μου λείπει το επίσημο βήμα της Βουλής, για να εκφράσω τις απόψεις μου και να θυμίσω ότι υπάρχουν πράγματα, όπως ο ΑΜΚΑ, που δεν γίνονται για πρώτη φορά στη χώρα. Να θυμίσω και να υπερασπιστώ με αλήθεια το έργο προηγούμενων κυβερνήσεων, που εύκολα ξεχνιέται, και να αναφερθώ σε όλα αυτά βλέποντας αποστασιοποιημένα τα γεγονότα και με την ωριμότητα που δίνει το πέρασμα του χρόνου.
Έχετε ακόμη 11 εγγόνια. Ποιο από αυτά έχει έφεση στην πολιτική ή έχει εκδηλώσει βλέψεις;
Έχω 11 εγγόνια που όλα σπουδάζουν. Όλα νοιάζονται για την πατρίδα τους και ένα καλύτερο μέλλον. Έφεση στην πολιτική είναι νωρίς να πω αν έχουν. Αλλά ενεργοί νεαροί πολίτες είναι.
Ποιο τραγούδι περιγράφει την ψυχοσύνθεσή σας;
Το «Τολμώ» της Μαρινέλλας.
