H νομοθετική ρύθμιση για τη συμμετοχή δικηγόρων και λογιστών στην απονομή των συντάξεων, αντί να επιλύσει προβλήματα, τελικά φαίνεται ότι θα προκαλέσει πολύ περισσότερα, διότι η εμπλοκή «μεσαζόντων» ιδιωτών δημιουργεί επισήμως ένα εξωθεσμικό σύστημα πελατειακών σχέσεων, ανάμεσα σε ιδιώτες επαγγελματίες και ευρισκόμενους σε απόγνωση συμπολίτες μας.
- Του Σπύρου Γεράρδη
Αυτό αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο προϊστάμενος τμήματος της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων και αιρετό μέλος υπηρεσιακού & πειθαρχικού συμβουλίου του υπουργείου, Γιάννης Μαστρογιαννόπουλος.
Ο υπουργός Εργασίας κατέθεσε στη Βουλή τροπολογία για τη συμμετοχή ιδιωτών στην απονομή των συντάξεων. Ωστόσο, εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις για τη συνταγματικότητα αυτής της διαδικασίας.
Πράγματι, ο κ. Χατζηδάκης, με μια απλοϊκότητα, περίσσιο λαϊκισμό και φυσικά αμετροεπείς και ακραία νεοφιλελεύθερες απόψεις σούπερ ήρωα, εμφάνισε την αλλοπρόσαλλη «ντροπολογία» του, με την οποία ασαφώς καθορίζονται κάποιοι όροι για τη συμμετοχή δικηγόρων και λογιστών στην απονομή των συντάξεων. Πληθώρα έγκριτων νομικών έχουν ήδη αναλάβει για λογαριασμό των ομοσπονδιών των εργαζομένων του ΕΦΚΑ και της ΑΔΕΔΥ να διατυπώσουν αυτές τις επιφυλάξεις για τη συμμετοχή των ιδιωτών, καθώς υποστηρίζουν ότι το νομοθέτημα Χατζηδάκη σίγουρα θα καταπέσει από τη Δικαιοσύνη.
Δυστυχώς, ο υπουργός και το περιβάλλον των πολυάριθμων μετακλητών συμβούλων του δεν φρόντισαν να αξιοποιήσουν τις εισηγήσεις των μόνιμων στελεχών του υπουργείου τους για το θέμα της επίσπευσης των εκκρεμών συντάξεων και να προστατεύσουν τους ίδιους, τους χιλιάδες ασφαλισμένους, αλλά και συνολικά το δημόσιο καθολικό, κοινωνικό και αναδιανεμητικό ασφαλιστικό σύστημα από περιπλανώμενες καθηγητικές, αναποτελεσματικές φιγούρες που υπόσχονται μαγικές λύσεις.
Με μία «ακροβατική» διατύπωση στην τροπολογία, δεν διευκρινίζεται αν οι ασφαλισμένοι θα επιβαρυνθούν οικονομικά με την αμοιβή των ιδιωτών. Πώς το σχολιάζετε;
Επιμελώς – ασαφώς στην τροπολογία δεν ορίζεται ποια θα είναι η αμοιβή για τους δικηγόρους και τους λογιστές και κυρίως ποιος θα τους πληρώνει, κι αυτό θα καθοριστεί με μεταγενέστερη υπουργική απόφαση. Είναι ηθικό και δίκαιο ο ασφαλισμένος να βαρύνεται με την επίσπευση της αίτησής του, για την καθυστέρηση της οποίας ο εκάστοτε πολιτικός, που σήμερα ως νέος «σούπερμαν» θέλει να τον σώσει, φέρει την ευθύνη διαχρονικώς; Ορίζεται, μάλιστα, ότι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον δικηγόρο ή τον λογιστή που θέλουν να αναλάβει την υπόθεσή τους.
Αυτό έχει σοβαρά ζητήματα αξιοκρατίας και διαφάνειας και δημιουργεί παράξενες πελατειακές σχέσεις ανάμεσα στους ασφαλισμένους και τους πιστοποιημένους επαγγελματίες. Είναι προφανές ότι θα δημιουργηθεί ένα χάος, διότι όλοι θα σπεύσουν να επιλέξουν δικηγόρο, αμέσως με την έναρξη εφαρμογής της διάταξης, οι διαδικασίες θα δρομολογούνται χωρίς καμία σειρά, αλλά και ο κύριος όγκος υποθέσεων θα συγκεντρωθεί σε μεγάλες εταιρίες, που με διαφημίσεις και άλλα μέσα θα προσελκύσουν τους συνταξιούχους.
Η τροπολογία προβλέπει την επιμόρφωση και την πιστοποίηση των ιδιωτών ώστε να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Τι κίνδυνοι υπάρχουν;
Η επιμόρφωση και η κατάρτιση των τριών περίπου εβδομάδων των δικηγόρων από ποιον ακριβώς θα γίνονται; Θεωρώ ότι θα είναι απολύτως πλημμελείς. Είναι αδύνατο να καλύψει το εύρος της κοινωνικοασφαλιστικής νομοθεσίας και κυρίως στην πρακτική εφαρμογή της. Δεν νομίζω ότι οι δικηγορικοί σύλλογοι έχουν την τεχνογνωσία και την ειδίκευση στις πολλαπλές διαδικασίες-νομοθεσίες των ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ΟΑΕΕ, ΤΑΝ, ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, ΟΓΑ, ΝΑΤ και των πολλών επικουρικών και στα μη συνδεόμενα μεταξύ τους πολλαπλά συστήματα ΟΠΣ ΙΚΑ, σύστημα ΑΠΔ, ΚΕΑΟ κ.λπ.
Οι δικηγόροι και οι λογιστές που θα συμμετέχουν δεν έχουν δει ποτέ φάκελο ασφαλισμένου, προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, αλληλογραφία μεταξύ Ταμείων για διαδοχική ασφάλιση, συνταξιοδοτική πράξη, απόφαση προσωρινής κ.λπ. Πολύ περισσότερο όταν δεν υπάρχει «εκπαιδευτική» ύλη. Αραγε, ποιοι θα είναι οι εκπαιδευτές; Χωρίς τη σύμπραξη των μόνιμων δημόσιων λειτουργών του ΕΦΚΑ και των στελεχών του υπουργείου το εγχείρημα είναι καταδικασμένο. Αντιλαμβάνεστε ότι για την επιτυχία του εγχειρήματος, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η άριστη και ενδελεχής εκπαίδευση-επιμόρφωση των δικηγόρων, αλλά και η αγαστή συνεργασία με τα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης. Και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί όσο ο υπουργός «σαράβαλα» μας ανεβάζει, γραφειοκράτες μάς κατεβάζει και μπροστά στις κάμερες τα ανασκευάζει λαϊκίστικα συντετριμμένος, καθώς δήθεν αναγνωρίζει την αξία μας.
Θεωρείτε ότι εντέλει η συμμετοχή των ιδιωτών θα βοηθήσει στην εκκαθάριση του τεράστιου αποθέματος και θα ελαττώσει τις καθυστερήσεις, που φτάνουν έως και τα τέσσερα χρόνια; Εξάλλου, προβλέπεται ότι, αν σε διάστημα ενός μήνα από την ολοκλήρωση της διαδικασίας από τους ιδιώτες ο ΕΦΚΑ δεν εκδώσει την οριστική απόφαση, υποχρεωτικά θα είναι έγκυρη η απόφαση του ιδιώτη.
Αυτή η νομοθετική ρύθμιση, αντί να επιλύσει προβλήματα, τελικά θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα. Διότι η εμπλοκή «μεσαζόντων» ιδιωτών δημιουργεί επισήμως ένα εξωθεσμικό σύστημα πελατειακών σχέσεων ανάμεσα σε ιδιώτες επαγγελματίες κι ευρισκόμενους σε απόγνωση συμπολίτες μας. Το σημαντικότερο θέμα, στο όποιο πιστεύω ότι θα εστιαστεί η προσοχή όλων των έγκριτων νομικών Συνταγματικού Δικαίου, και το οποίο εγείρει σοβαρά θέματα συνταγματικότητας και νομιμότητας της ρύθμισης, είναι η ισχύς των συντασσόμενων σχεδίων ως διοικητικών πράξεων χωρίς έλεγχο και υπογραφή από το αρμόδιο όργανο του ΕΦΚΑ μετά την πάροδο άπρακτης προθεσμίας 30 ημερών.
Συμπεραίνει εύλογα κανείς ότι σε μια τέτοια περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να μη γίνεται ουσιαστικός έλεγχος. Και οι κίνδυνοι είναι πολλαπλοί, τόσο για την κοινωνική ασφάλιση όσο και για τους μελλοντικούς συνταξιούχους. Τι σημαίνει να υπογράφει ο υπάλληλος χωρίς να έχει καμία ευθύνη; Τότε τι έννοια έχει η υπογραφή του; Και σε περίπτωση λάθους εις βάρος των ασφαλισμένων, ποιος θα τα ελέγχει και ποιος θα είναι υπεύθυνος; Πώς θα διορθώνονται και ποιος θα καλείται να επιστρέψει χρήματα στον e-ΕΦΚΑ, όταν πιθανόν θα αποκαλυφθούν προς τα πάνω καταβολές; Όταν δε τελικώς καταπέσει και νομικά αλλά και από άποψη αποτελεσματικότητας, ποιος θα απολογηθεί άραγε;
Υπάρχει εναλλακτικός τρόπος για την επίλυση του προβλήματος των εκκρεμών συντάξεων;
Επίσπευση των διαδικασιών εκσυγχρονισμού του ΕΦΚΑ, ολοκλήρωση του αυτοματοποιημένου συστήματος έκδοσης των συντάξεων ΑΤΛΑΣ, στελέχωση με το απαραίτητο δυναμικό, με την επαναπρόσληψη των 500 νέων ανέργων του ΟΑΕΔ με την ήδη υπάρχουσα εμπειρία, που λαθεμένα έφυγαν από τον ΕΦΚΑ, και απλοποίηση των γραφειοκρατικών ασφαλιστικών διαδικασιών. Παράλληλα, σωστή επανακατανομή και επαναφορά των έμπειρων στελεχών του ΕΦΚΑ σε θέσεις που βρίσκονταν παλαιότερα και γνώριζαν το αντικείμενο, αλλά μετακινήθηκαν άστοχα από τη διοίκηση.
Τέλος, αν ήθελε ο υπουργός οπωσδήποτε να εντάξει τους ιδιώτες στη διαδικασία απονομής συντάξεων, θα μπορούσε να αρχίσει με την «παροχέτευση» τόσο των δικών του όσο και των τριών υφυπουργών του πολλών μετακλητών του! Άλλωστε, οι δικές του και μόνο «υπερδυνάμεις» φτάνουν για να επιτελεί το έργο του.
