Ο σημαντικός ηθοποιός Ακης Σακελλαρίου και η δημοφιλής και αξιόλογη Τάνια Τρύπη ζωντανεύουν το ομότιτλο διήγημα της συγγραφέως Γαλάτειας Καζαντζάκη «Κρίσιμες στιγμές». Ενα αριστουργηματικό έργο της ελληνικής λογοτεχνίας, που μεταφέρεται στη μικρή οθόνη με τη μορφή μίνι σειράς, στην ΕΡΤ1, κάθε Σάββατο βράδυ στις 22.00.
- Από την Μαρία Ανδρέου
Ο σπουδαίος σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης το είπε και το έκανε! Το «ENJOY» της «κυριακάτικης δημοκρατίας» βρέθηκε στα γυρίσματα μιας από τις πιο σημαντικές για αυτόν παραγωγές του, αφού έχει να κάνει με τους ήρωες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του 1940! Απρίλιος του 1941. Ο πόλεμος στην Αλβανία οδεύει προς το τέλος. Τα σύννεφα, όμως, παρά τις νίκες των Ελλήνων, δεν διαλύονται. Στην καρδιά της γερμανικής Κατοχής, στα δύσκολα και ταραγμένα χρόνια που σφράγισαν ανεξίτηλα τη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς, εκτυλίσσεται η δράση του διηγήματος, με κεντρικούς ήρωες ένα ζευγάρι αστών, τον Δημήτρη και την Ντόρα Καλλιγέρη. Ενα έργο πιο επίκαιρο από ποτέ για τους αγώνες που πρέπει να δίνονται για υψηλά ιδανικά και αξίες, όπως η ελευθερία, και την αντίσταση στον φασισμό.
Κυρία Τρύπη, θα αρχίσω τη συνέντευξή μας με μια πράξη σας που συγκίνησε το πανελλήνιο. Στις 12 Νοεμβρίου βρέθηκε στην Αλεξανδρούπολη ένα κακοποιημένο θηλυκό κουτάβι 4,5 μηνών που από τις πρώτες ιατρικές γνωματεύσεις διαπιστώθηκε ότι είχε κακοποιηθεί και βιαστεί επανειλημμένα. Εσείς, ευαισθητοποιημένη σε φιλοζωικά θέματα, αποφασίσατε να υιοθετήσετε τη μικρή Αλέξα για να της χαρίσετε μια ανέμελη ζωή γεμάτη αγάπη…
Για να ξέρετε, τώρα που σας μιλάω, την έχω πλέον στην αγκαλιά μου και την έχω ονομάσει Αγάπη. Η Αγάπη μέρα με την ημέρα είναι καλύτερα και εύχομαι με τη στοργή μου και με τον καιρό να ξεχάσει τη φρίκη που γνώρισε. Οταν διάβασα από ανάρτηση την είδηση από τον φορέα Αδεσποτούλια Ξάνθης επικοινώνησα μαζί τους και η μικρούλα ταξίδεψε για την Αθήνα. Τώρα λέω ότι έχω στο σπίτι μου τρία παιδάκια, αφού έχω άλλα δύο σκυλάκια που αγαπώ πολύ. Για μένα τα ζωάκια μου είναι μέρος της οικογένειάς μου. Πληροφορήθηκα ότι παρά την προσφυγή στην Αστυνομία και την αμοιβή των 3.000 ευρώ σε όποιον δώσει ανώνυμα πληροφορίες γι’ αυτήν την κακοποίηση, δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο για τον δράστη, ώστε να τιμωρηθεί και να μην επαναλάβει το έγκλημά του και σε άλλα άτυχα ζώα. Μακάρι να βρεθεί αυτός που προκάλεσε τόσο μεγάλο πόνο.
Μετά το «Κόκκινο ποτάμι» του Μανούσου Μανουσάκη, στο Open, με θέμα τη γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Νεότουρκους, όπου υποδυθήκατε μια Ελληνίδα της Πόλης που έζησε στο πετσί της τον ξεριζωμό και τις θηριωδίες του πολέμου, ο σημαντικός σκηνοθέτης σας κάλεσε να ζωντανέψετε άλλο ένα ιστορικό βιβλίο της ελληνικής λογοτεχνίας που αναφέρεται στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεγάλα δώρα σας κάνει ο Μανούσος…
Οπως ακριβώς τα λέτε. Ο καλός μου ο Μανούσος Μανουσάκης, στον οποίο έχω βαθιά εκτίμηση, τρέφω θαυμασμό και σεβασμό, ζωντανεύει στη δημόσια τηλεόραση αριστουργήματα της ελληνικής πεζογραφίας, από Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη μέχρι Γαλάτεια Καζαντζάκη. Υποδύομαι λοιπόν την Ντόρα, μια γυναίκα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που μπαίνει στην Αντίσταση μαζί με τον άνδρα της και αγωνίζονται για την ελευθερία. Ενα πρωί χτυπά η πόρτα, εισβάλλουν οι Γερμανοί και παίρνουν τον Δημήτρη, τον σύζυγό της, καθηγητή πανεπιστημίου, μαζί τους. Από εκείνη τη στιγμή ο χρόνος σταματά για την Ντόρα και η μόνη της έγνοια είναι να βρει τον άντρα της ζωντανό.
Το έργο θα έλεγα ότι και σήμερα είναι πολύ επίκαιρο…
Δυστυχώς είναι επίκαιρο γιατί παγκοσμίως οι άνθρωποι δεν διαβάζουν Ιστορία, δεν διδάσκονται από τα λάθη των προηγούμενων γενιών και έτσι τραγικά η Ιστορία θα επαναλαμβάνεται. Και όταν η Ιστορία επαναλαμβάνεται, κάποιος δεν διάβασε, δεν σκέφτηκε, δεν ανέλυσε καλά τα γεγονότα και έτσι θα πάρει στο σήμερα το μάθημά του. Σήμερα μας ενδιαφέρουν το χρήμα, η ύλη, η φήμη, η κατανάλωση, η εξουσία, η δύναμη. Ζούμε επιφανειακά και ρηχά για την εικόνα. Οταν λοιπόν την πόρτα μας τη χτυπήσει η δυσκολία, η οικονομική κρίση, η πανδημία, τότε εμφανίζονται και οι σωτήρες, και τα άκρα, και το αβγό του φιδιού… Θα πρέπει πλέον να αναγνωρίζουμε τον φασισμό και τους σωτήρες, γιατί οι παππούδες μας τον έζησαν στην Κατοχή από τους ναζί.
Πώς χτίσατε την ηρωίδα σας;
Η Ντόρα, και θα το βλέπετε σε κάθε επεισόδιο, είναι αφοσιωμένη στον άνδρα της και ζει γι’ αυτόν. Ζουν μια άνετη ζωή ως αστοί, δεν έχουν παιδιά, έχουν ελάχιστες παρέες. Θα έλεγα ότι είναι ένα ζευγάρι με μια εσωτερικότητα βαθιά και ευαισθησία, με παιδεία, καλλιεργημένοι. Οταν οι Γερμανοί μπουν στην Αθήνα, το ζευγάρι θα μπει στην Αντίσταση, θα αγωνιστεί για τη μεγάλη αξία της ελευθερίας και για τα ιδανικά τους, όπως το δίκαιο, η δημοκρατία. Η ζωή τους θα πάρει νόημα ουσιαστικό και θα δούμε μέσα από την πορεία τους πώς από απλοί, καθημερινοί άνθρωποι γίνονται ήρωες. Για να μην αποκαλύψουμε και το φινάλε του έργου, η ζωή των ανθρώπων αυτών θα αλλάξει άρδην και θα βγουν έξω από τα όριά τους, θα τα σπάσουν, θα ανέβουν σε άλλες σφαίρες και θα πάρουν μεγάλο ρίσκο χωρίς φόβο.
Πώς νιώθει ένας ηθοποιός να υποδύεται ηρωίδες που ξεπέρασαν τον εαυτό τους; Και η Σοφία στην Πόλη ένιωσε την απόλυτη βία των Τούρκων και η Ντόρα των Γερμανών κατακτητών… Μάθημα Ιστορίας, έτσι δεν είναι;
Για μένα ο ξεριζωμός των Ποντίων και των Μικρασιατών και οι θηριωδίες εναντίον τους είναι γνωστά, καθώς οι γονείς μου ήταν από την Πόλη και τη Σμύρνη, και κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Μεγάλωσα με αυτές τις ιστορίες προσφυγιάς των γιαγιάδων και των παππούδων μου. Δεν μου λένε κάτι οι εορτές για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. αν μείνουμε μόνο στις παρελάσεις και στα επετειακά αφιερώματα. Το θέμα είναι να παραδειγματιστούμε, να κάτσουμε να διαβάσουμε την Ιστορία μας. Αυτός θα ήταν ένας πραγματικός φόρος τιμής στους ήρωές μας και σε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους ως τραγικά πρόσωπα των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων. Εκεί πρέπει να εστιάσουν το μυαλό και η καρδιά μας, για να μη μας ξαναχτυπήσει άλλη συμφορά. Αν δεν θέλουμε άλλοι λαοί να αφήσουν τις πατρογονικές εστίες τους, να μη γίνονται πόλεμοι, να μην κλαίνε μανάδες για τα παιδιά τους, θα πρέπει έμπρακτα να μάθουμε και να αναζητήσουμε τις αιτίες μιας τραγωδίας. Αυτό γίνεται μόνο μέσω της γνώσης της Ιστορίας.
Δύο χρόνια ζούμε μέσα στην πανδημία του Covid-19. Ποιο μάθημα παίρνουμε ως ανθρωπότητα;
Αυτή η πανδημία ήρθε αιφνιδιαστικά και άλλαξε εντελώς τις ζωές μας. Εύχομαι να τελειώσει σύντομα όλο αυτό που ζούμε, αν και ιστορικά οι πανδημίες κρατούν τέσσερα χρόνια. Κανείς δεν ξέρει ωστόσο πότε θα τελειώσει όλο αυτό, αν βρεθεί το φάρμακο. Πόσοι άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα, πόσοι νοσούν, πόσοι έχουν υποστεί τις συνέπειες της πανδημίας, που δεν έχουν να κάνουν μόνο με την υγεία, αλλά και με τα λουκέτα στις δουλειές, την ανέχεια, τη φτώχεια, την κρίση, την ανασφάλεια για το αύριο. Θα ήθελα να κρατήσω την αισιοδοξία μου, να πω μέσα μου «θα πάνε καλύτερα τα πράγματα», αλλά βλέπω καθημερινά χιλιάδες κρούσματα και βαθιά πληγωμένες οικογένειες από την απώλεια, το πένθος, την αγωνία.
Εναν χρόνο τα θέατρα έμειναν κλειστά. Πώς ζήσατε, πώς τα βγάλατε πέρας οικονομικά;
Με 534 ευρώ τον μήνα ζεις; Και όμως, θα κάνεις τα πάντα για να συνεχίσεις. Αυτό ήταν το επίδομα της Πολιτείας. Αλλά μόνο το θέατρο καταστράφηκε; Και όλες οι άλλες οι επιχειρήσεις; Η εστίαση πάει καλύτερα; Ολοι οι κλάδοι έχουν τη δική τους πικρή ιστορία, αφού μιλάμε ουσιαστικά για κλειστά μαγαζιά, φροντιστήρια, καταστήματα. Το παράδοξο ήταν ότι έκλεισαν τα θέατρα τη στιγμή που ο ένας είναι πάνω στον άλλον στα λεωφορεία, στο τραμ, το μετρό. Τι θα γίνει άραγε με τις συγκοινωνίες; Εκεί δεν κολλάνε οι άνθρωποι Covid -19; Καταλαβαίνω την αγωνία των γιατρών και είμαι υπέρ της επιστήμης. Αν είναι για το καλό μας και να βγούμε από αυτήν την περιπέτεια, να δεχτώ να μη λειτουργούν τα θέατρα, τα μπαρ, τα εστιατόρια. Να μην είναι ανοιχτά. Αν και τώρα όλα είναι πλέον ανοιχτά μόνο για εμβολιασμένους. Δεν μας έχουν πει ακόμη όμως τι θα κάνουν με τις εικόνες που βλέπουμε στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Τι μέτρα θα πάρουν; Θα δώσουν κάποια λύση; Θα αυξήσουν τα δρομολόγια για να υπάρχουν αποστάσεις μέσα στα λεωφορεία;
Διανύουμε περίοδο γιορτών. Τι εύχεστε αυτά τα Χριστούγεννα;
Θα ευχηθώ μεγαλύτερη ενσυναίσθηση από όλους μας. Να βάλουμε όλοι περισσότερο μυαλό και να έχουμε μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Βλέπεις τον κόσμο διχασμένο για πολλά πράγματα και δεν είναι μόνο τώρα με τον εμβολιασμό που επικρατεί ένα χάος. Διχασμός υπάρχει στη χώρα μας γιατί δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από το εγώ και να περάσουμε στο εμείς. Οταν κοιτάμε μόνο τον εαυτό μας και όχι και τον συνάνθρωπό μας, δεν θα πάμε μπροστά ως κοινωνικό σύνολο. Δεν είναι ότι δοκιμάζεται μόνο η υγεία μας, αλλά και η οικονομία μας, γι’ αυτό η Πολιτεία παρά τα πολλά κρούσματα έχει αφήσει την αγορά ανοιχτή. Γιατί δεν υπάρχουν χρήματα. Και η μη ρευστότητα στην αγορά μπορεί να φέρει κοινωνική έκρηξη. Βέβαια, από την άλλη μεριά, η επιστήμη και η Πολιτεία σου λέει «έχω το εμβόλιο, σου έχω ένα όπλο, πάρ’ το, χρησιμοποίησέ το για να προχωρήσουμε». Η επιστήμη είναι δώρο. Για μένα η πανδημία θα νικηθεί συλλογικά μέσα από τη γνώση, την εκπαίδευση, τη μόρφωση. Αυτό είναι το μεγάλο μας στοίχημα. Οι άνθρωποι που είναι μορφωμένοι δεν δρουν σαν μάζα, δεν φοβούνται, έχουν δύναμη και παίρνουν τη μοίρα στα χέρια τους.
Μέσα στην πανδημία έγιναν όμως και θετικά πράγματα. Το κίνημα #MeToo ήταν ένα από αυτά…
Βεβαίως. Από εδώ και στο εξής έχει αναλάβει η Δικαιοσύνη, όμως και ό,τι και να λέμε εμείς δεν έχει νόημα για τις υποθέσεις αυτές. Η Δικαιοσύνη θα δώσει τις απαντήσεις και θα αποφανθεί. Οποιος έσφαλε και φταίει θα τιμωρηθεί. Και δεν συμβαίνουν μόνο στο θέατρο όλα αυτά. Συμβαίνουν και σε άλλους κλάδους. Εμένα ευτυχώς στην επαγγελματική μου καριέρα και στη ζωή μου δεν μου έτυχαν κακοποιητικές συμπεριφορές. Δεν σημαίνει με αυτό που λέω ότι τέτοια φαινόμενα δεν υπάρχουν και δεν υφίστανται, απλά εγώ δεν τα βίωσα.
Τα τελευταία χρόνια έχει ανθίσει η ελληνική μυθοπλασία. Μεγάλη νίκη απέναντι στα ριάλιτι, έτσι δεν είναι;
Και τη χαίρομαι. Επανήλθαμε στην καλή ελληνική μυθοπλασία, γιατί είχε περάσει η περίοδος που στην τηλεόραση δεν έβλεπες σίριαλ αλλά μόνο σαχλαμάρες και συγγνώμη για την έκφραση. Τώρα όποιο κανάλι και αν επιλέξεις θα πέσεις πάνω σε μια καλή ελληνική σειρά με μεγάλο καστ ηθοποιών. Και αυτό είναι πολύ αισιόδοξο, να βλέπω άριστους συναδέλφους στο γυαλί, γιατί εγώ αγαπώ πολύ την τηλεόραση και δεν την ξεχωρίζω από το θέατρο και τον κινηματογράφο. Εμένα προσωπικά μου αρέσει πάρα πολύ η τηλεόραση και έχω κάνει ωραίες δουλειές γι’ αυτήν. Τι να πω για τον Μανούσο Μανουσάκη; Μόνο ευτυχία που παίζω σε ακόμη μία παραγωγή του, χαίρεσαι να παίζεις σε σειρές του, γιατί ο Μανούσος αγαπά πολύ τους ηθοποιούς του.
