Στο Παυλοπέτρι, βρίσκεται βυθισμένος ο αρχαιότερος οικισμός στον κόσμο, ο οποίος περιλαμβάνει μια σπάνια προϊστορική πόλη, το «Παύλοπέτρι», και είναι η παλαιότερη πλήρης πόλη που έχει βρεθεί ποτέ κάτω από το νερό. Βρίσκεται στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο, απέναντι από την Ελαφόνησο στη Λακωνία, απέναντι από την Πούντα, και η ιστορία της χάνεται στα βάθη της 3ης χιλιετίας π.Χ.
- της Πολυξένης Μέγα
Ανακαλύφθηκε το 1904 όταν ο γεωλόγος, πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Φωκίων Νέγρης ανέφερε την ύπαρξη αρχαίας πόλης στον υποθαλάσσιο χώρο της Ελαφονήσου. Το 1967 ο ωκεανογράφος Δρ Νίκολας Φλέμινγκ (Nicholas Flemming) διαπίστωσε εκ νέου την ύπαρξη της και το 1968 χαρτογραφήθηκε από ομάδα του Πανεπιστημίου του Cambridge. Στην έρευνα συμμετείχε και ελληνική αρχαιολογική ομάδα με επικεφαλής το γνωστό αρχαιολόγο Άγγελο Δεληβοριά.
Οι μελέτες έδειξαν ότι η πόλη κατοικήθηκε από τη Μυκηναϊκή εποχή και πιθανώς καταστράφηκε από σεισμό ή από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Τα βυθισμένα ερείπια καλύπτουν έκταση 50.000 τετραγωνικών μέτρων και βρίσκονται σε βάθος 3-4 μέτρων στον κόλπο των Βατίκων. Ο οικισμός περιέχει τόσο νεολιθικό όσο και υλικό της Εποχής του Χαλκού και η πόλη πιστεύεται ότι άκμασε κατά την περίοδο μεταξύ 3000 και 1000 ετών π.Χ.
Η UNESCO αναγνωρίζει το Παυλοπέτρι ως την παλαιότερη υποβρύχια πόλη στον κόσμο. Χρονολογείται πάνω από 5000 χρόνια και αντιπροσωπεύει μια από τις πρώτες «προγραμματισμένες» πόλεις – με κατοικημένες γειτονιές, διοικητικά κτίρια, εργοστάσια για την παραγωγή αγγειοπλαστικής, αγορές κλπ. Η πόλη έχει οικιστικό σχέδιο (κτίσματα, δρόμους, πλατείες), 2 θαλαμοειδείς και τουλάχιστον 37 λακκοειδείς τάφους, απ’ όπου έχουν ανασκαφεί σπάνια ευρήματα, αλλά και ένα ακόμη νεκροταφείο που αποτελείται από 60 τάφους. Η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας. Επίσης, στην περιοχή βρέθηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια από την Κρήτη, γεγονός που προδίδει πως η πόλη ήταν και μεγάλο εμπορικό λιμάνι.
Σε αντίθεση με άλλες βυθισμένες πόλεις, το Παυλοπέτρι βρίσκεται σε βάθος μόλις 3-4 μέτρων και το νερό είναι διαυγές. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για κολύμβηση με μάσκα και αναπνευστήρα, ενώ οι επισκέπτες μπορούν να δουν τα ερείπια και με γυμνό μάτι, απολαμβάνοντας παράλληλα τα κρυστάλλινα νερά και την απαράμιλλη φυσική ομορφιά της περιοχής.
Η πρόσβαση στο Παυλοπέτρι γίνεται από τη Νεάπολη Λακωνίας, από όπου φεύγουν φέρι προς την Ελαφόνησο. Από εκεί, μια σύντομη βαρκάδα ή μια εξερεύνηση με κανόε καγιάκ μπορεί να σας φέρει κοντά σε αυτήν τη μοναδική αρχαιολογική τοποθεσία.
Το Παυλοπέτρι είναι ένας τόπος που αξίζει να ανακαλύψετε καθώς συνδυάζει την ιστορία, την περιπέτεια και την απαράμιλλη φυσική ομορφιά, προσφέροντας στους ταξιδιώτες μια εμπειρία που μένει ανεξίτηλη στη μνήμη.
(πηγή φωτογραφιών: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού/Εφορεία Ενάλιων Αρχαιότητων)
