Μαθητές από τη Θεσσαλονίκη μαζί με συνομήλικούς τους από τέσσερις ηπείρους στην Κωνσταντινούπολη

• Επιμέλεια: Σοφία Κωνσταντινίδου

Πολλά μηνύματα για τη σχέση που έχουν οι σημερινοί μαθητές με την τέχνη και τη λογοτεχνία αναδείχθηκαν στο εξαιρετικά ενδιαφέρον Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο Λογοτεχνίας, που πραγματοποιήθηκε στο Ζωγράφειο Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Το συνέδριο ήταν αφιερωμένο στην πρωτοπόρο και αξέχαστη ποιήτρια Κική Δημουλά και διοργανώθηκε από το ιστορικό Ζωγράφειο Γυμνάσιο-Λύκειο και τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη, υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Το πιο σημαντικό στοιχείο αυτών των συνεδρίων, που φέτος έφτασαν στην ένατη διοργάνωσή τους, είναι η συνάντηση της γενιάς της τεχνητής νοημοσύνης με τις προσωπικότητες της λογοτεχνίας, της επιστήμης και του πνεύματος.

Στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» μίλησαν οι δύο άνθρωποι που αποτελούν την ψυχή του συνεδρίου: ο διευθυντής του Ζωγραφείου Λυκείου Γιάννης Δεμιρτζόγλου και η γενική διευθύντρια των Εκπαιδευτηρίων Ε. Μαντουλίδη Άσπα Χασιώτη.

Γιάννης Δεμιρτζόγλου: «Η φλόγα της Ρωμιοσύνης μένει άσβεστη»

Το ένατο Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο «Κική Δημουλά. Η ποιήτρια» ήταν μια εμπειρία που μας γέμισε χαρά και συγκίνηση. Είδαμε νέους και νέες από τέσσερις ηπείρους να ταξιδεύουν εδώ, να ενώνονται μέσα από την ποίηση και την ελληνική γλώσσα.

Για πέντε μέρες, το Ζωγράφειο πλημμύρισε από τη ζωντάνια 350 μαθητών και μαθητριών, τον ενθουσιασμό 70 εκπαιδευτικών, τις φωνές ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, που τίμησαν την Κική Δημουλά, δίνοντας νέα ζωή στο έργο της.

Την έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, τονίζοντας τη σημασία της ελληνικής γλώσσας, που χαρακτήρισε ως τη «μητρική γλώσσα του πνεύματος». Η συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη, που μας κάλεσε να τραγουδήσουμε την ποίηση της Δημουλά αλλά και έργα των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη και Λιβανελί, αποτέλεσε κορυφαία στιγμή. Η Έλση Δημουλά, κόρη της ποιήτριας, σκιαγράφησε τη μητέρα της όχι μόνο ως δημιουργό, αλλά και ως γυναίκα, μητέρα, επαναστάτρια.

Αλλά και οι εξορμήσεις μας, όλοι οι σύνεδροι μαζί, περίπου 600 άτομα, στην Αγία Σοφία, τη Βυζαντινή Κινστέρνα και την περιοχή Sultanahmet, στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου, το Φανάρι, τη Μαράσλειο Σχολή αλλά και με το πλοίο στα στενά του Βοσπόρου και την Προποντίδα. Η συγκίνηση όλων ήταν μεγάλη, όταν αντίκρισαν για πρώτη φορά τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης στον «Λόφο της Ελπίδας» και μέσα σε αυτόν τον ιερό χώρο απήγγειλαν στίχους της τιμώμενης ποιήτριας, στο γειτονικό νησί της Πριγκήπου, στην Κοινότητα Μ. Ρεύματος.

Οι συνθήκες δεν είναι εύκολες. Για κανέναν. Κι όμως, η παρουσία όλων αυτών των ανθρώπων εδώ μας έδωσε κουράγιο, μας έδειξε πως η φλόγα της Ρωμιοσύνης μένει άσβεστη. Εμείς, οι λίγοι και αμέτρητοι Ρωμιοί της Πόλης, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη σηματωρό, παραμένουμε εδώ, στον τόπο των προγόνων μας. Είναι αναγκαίο, καθώς η παρουσία μας, η γλώσσα μας, η ιστορία μας, είναι μια γέφυρα που δεν πρέπει να χαθεί. Το Ζωγράφειο θα είναι πάντα εδώ. Και κάθε του νίκη, μικρή ή μεγάλη, θα είναι μια ευκαιρία για γιορτή.

Άσπα Χασιώτη: «Η ποίηση της Δημουλά μέσα από τα μάτια των μαθητών»

Φέτος, γιορτάσαμε την ποίηση της Κικής Δημουλά όχι για μία, αλλά για πέντε μέρες στην Κωνσταντινούπολη, μέσα από το Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο Λογοτεχνίας. Μαθητές και μαθήτριες από 31 σχολεία –από την Ελλάδα, την Κωνσταντινούπολη, την Κύπρο, την Ίμβρο, το Γιοχάνεσμπουργκ και τη Νέα Υόρκη– συναντήθηκαν με 50 επιστήμονες, λογοτέχνες, ηθοποιούς και δημοσιογράφους για να «συνομιλήσουν» με την ποιήτρια.

Η ζωή και το έργο της αναδείχθηκαν μέσα από τις εμπνευσμένες δράσεις των μαθητών, τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις των ειδικών και τις γόνιμες συζητήσεις. Οι θεματικές του συνεδρίου ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες: «Στο πεζούλι του σύμπαντος σκαρφάλωσε», «Ο έρωτας: όνομα ουσιαστικόν», «Μια μετέωρη κυρία: Τόποι, δρόμοι και ταξίδια στην ποίηση της Κικής Δημουλά» και πολλές ακόμα.

Σημαντική ήταν η παράσταση «Το λίγο του κόσμου», σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη. Η Όλια Λαζαρίδου διάβασε ποιήματα της Δημουλά, ενώ ο συνθέτης Χρίστος Θεοδώρου έντυσε μουσικά την εκδήλωση και ο Ανδρέας Γεωργιάδης πρόσθεσε τη δική του εικαστική παρέμβαση.

Μια ξεχωριστή στιγμή ήταν η συζήτηση στη Μαράσλειο Σχολή με τίτλο «Μια μέρα με την Κική Δημουλά», όπου άνθρωποι που τη γνώριζαν προσωπικά, μοιράστηκαν αναμνήσεις και σκέψεις για την προσωπικότητά της, πέρα από την ιδιότητά της ως ποιήτριας.

Το Μαθητικό Συνέδριο για την Κική Δημουλά ολοκληρώθηκε, επιβεβαιώνοντας τον εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και ερευνητικό του χαρακτήρα. Από το 2012, όταν ξεκινήσαμε με τον Παπαδιαμάντη, συνεχίσαμε με τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Βιζυηνό, τον Ελύτη, τον Θεοτοκά, τον Σαμαράκη, τον Ρίτσο και φέτος την Κική Δημουλά, στόχος μας ήταν να καλλιεργήσουμε την αγάπη για τη λογοτεχνία, να γνωρίσουμε στα παιδιά τους μεγάλους Έλληνες δημιουργούς, να τους ταξιδέψουμε στην Πόλη και στην ιστορία της, να κοινωνήσουν στα νάματα της παράδοσής μας. Και ήδη ανακοινώσαμε ότι το 2026, το επόμενο συνέδριο θα είναι αφιερωμένο στη Διδώ Σωτηρίου. Μια πορεία που συνεχίζεται, γεφυρώνοντας γενιές μέσα από τη λογοτεχνία.